مرگ ۱۷ نفر 21 روز بر اثر آتشسوزی در کارگاهها؛
آتش ناایمنی برجان کارگران
همدلی| ستاره لطفی- سرمای هوا در کنار مشکلات وسایل گرمایشی، آفت جان کارگران شده است. در این روزهای سرد، کمتر روزی است که خبر مرگ گارگری بهخاطر وسایل گرمایشی ناایمن، بر تارنمای رسانهها قرار نگیرد. آتش یا گاز سمی در بیست و یک روز، مرگ 17 کارگر را رقم زده است.
غروب سهشنبه بیست دیماه، حادثه آتشسوزی در شرکت لابراتورهای «سیانس» در شهرک صنعتی البرز قزوین، منجر به مرگ چهار کارگر و سوختگی بالای دو کارگر دیگر شد. علت حادثه انفجار گاز پروپان ناشی از سوراخ نمودن ظروف اسپریهای تتراسایکلین برگشتی از سوی مشتری که در مجاورت آن کارگران با افروختن آتش، مشغول بازیابی بودند.
این شش کارگر مشغول بازیابی و خالی کردن مایع درون ظروف با یک قطعه فلزی بودهاند تا گاز آنها تخلیه شود که ناگهان با حرارتِ بخاری هیزمی که آنها برای گرم کردن محیط کا خرود ایجاد کرده بودند، این ظروف یکی پس از دیگری منفجر میشوند و مرگ دلخراش چند کارگر را رقم میزند.
هجدهم دیماه، چهار کارگر یک کارگاه زغالسازی درحوالی روستای «کورانه» بر اثر انفجار منبع گاز به شدت مصدوم شدند. همان هجدهم دی، یک آتشسوزیِ دلخراش دیگر هم به وقوع پیوسته است، آتشسوزی در خط لوله پنتان پالایشگاه بیدبلند خلیج فارس که موجب مرگ یک کارگر واحد تعمیرات شد.
چهار روز قبل، چهاردهم دی ماه، بازهم در یک حادثه دلخراش دیگر، سه کارگر قربانی ناایمنی وسایل گرمایشی و آتشسوزی شدند، آتش سوزی در کانکس استراحت کارگران معدن خاک صنعتی فاطمیه واقع در جاده اردکان به چوپانان، منجر به مرگ سه کارگر شد؛ در این معدن، کارگران در کانکسهای استراحت از حداقلیترین امکانات گرمایشی محروم بودهاند.
یک روز قبل، سیزدهم دیماه، بازهم وسایل گرمایشی حادثهی مرگبار آفریدند، سه کارگر کچ کار درشهرک «سنقرآباد» بخش بیستون از توابع شهرستان هرسین استان کرمانشاه هنگام استراحت بر اثر استنشاق گاز سمی در محل سکونت جان خود را از دست دادند. در همان سیزدهم دی، انفجار کوره ذوب آهن در کارخانه «ذوب ریزان شرق پایتخت» واقع در بخش ایوانکی شهرستان گرمسار منجر به مرگ یک کارگر و مصدومیت پنج کارگر دیگر شد.
دهم دی، دو کارگر یک کارواش در اسلامآباد غرب بر اثر گازگرفتگی جان باختند. چهارم دی، هفت نفر از کارگران معدن سنگ فلورین واقع در روستای تویه دامغان در محل استراحتگاهشان با یک بخاری نفتی چکهای اقدام به گرم کردن خود کرده بودند که بخاری به دلیل جمع شدن گاز ناگهان منفجر میشود، در این حادثه سه کارگر جان باختند، در همین روزها دو نفر از مصدومانِ حادثهی مینیبوس بروجن نیز پس از تحمل چندین روز رنج و درد، در بیمارستان جان باختند.
حادثه بروجن نیز تراژدی دیگری است که آن هم وسایل غیراستاندارد گرمایشی آن حادثه تلخ را رقم زد. ساعت ۶ و ۳۰ دقیقه صبح روز دوشنبه ۲۱ آذرماه مینیبوس حامل کارگران سردخانه بهار در محور نقنه-دهاقان دچار حریق شد و باعث مرگ 5 نفر شد. علت این حادثه، آتشسوزی پیکنیکی گزارش شد که به عنوان وسیله گرمایشی داخل مینیبوس استفاده شده بود.
افزایش آتشسوزی ناشی از ناایمنی
افزایش چشمگیر حوادث آتش سوزی در پاییز و زمستان امسال را میتوان به فقدان تفکرایمنی در محل کار و همچنین ضعف نظارتی در این محل دانست. البته به این مولرد باید ضعف فرهنگ ایمنی در بین کارگران و همچنین مردم نیز اضافه کرد. در موضوع حوادث ناشی از کار اگرچه معمولاً انگشت اتهام به سمت کارفرما است، اما نباید از ضعف فرهنگ ایمنی در بین کارگران نیز غافل بود، برخی از کارگران به دلیل عدم آموزش و آگاهی موضوع ایمنی را بیاهمیت قلمداد میکنند و رعایت نکردن آن را بهنوعی شهامت و جسارت تلقی میکنند. با توجه به این نوع نگاه به فرهنگ ایمنی، تقویت این فرهنگ برای کاهش حوادث شغلی لازم و ضروری به نظر میرسد.
ضعف فرهنگ ایمنی فقط مختص به قشر کارگر نیست و گویا این ضعف عمومیت دارد. آمار بالای سوختگی در کشور خود شاهدی بر پایین بودن فرهنگ ایمنی در بین مردم است. همین چندی پیش محمدجواد فاطمی؛ رئیس انجمن حمایت از بیماران سوختگی درباره آمار بروز سوختگی در کشور، گفت: سالانه ۳۰ هزارنفر سوختگیهای جدی دارند که مجبور به بستری در بیمارستانها میشوند که حدود ۳۰۰۰ نفر آنها جان خود را از دست میدهند.
گفتنی است سوختگی یكی از 10حادثه مرگآفرین در ایران است كه هم جان میگیرد و هم هر سال هزاران نفر را مصدوم و راهی بیمارستان میكند.
کارگران ایرانی با حادثه و مرگ در محل کار بیگانه نیستند
البته کارگران با مرگ در محل کار بیگانه نیستند. به تازگی مدیرکل پزشکی قانونی استان تهران گفته است در سهماهه نخست سال جاری فقط در استان تهران نزدیک به 1000نفر به خاطر آسیبهای ناشی از کار به پزشک قانونی مراجعه کردهاند.
همین چندماه پیش علی حسین رعیتی فرد، معاون وزیر کار نیز گفت: سالانه ۱۳هزار حادثه ناشی از کار در ایران رخ میدهد که ۷۰۰ تا ۸۰۰مورد آن به فوت منجر میشود. چند سال پیش سازمان پزشکی قانونی کشور نیز اعلام کرد: 16هزار نفر در حوادث شغلی یک دهه اخیر جان باختند. بر اساس این گزارش طی 10سال گذشته (1387 تا 1396)، 15هزار و 997نفر در حوادث ناشی از کار جان خود را از دست دادند که 15هزار و 767نفر از این افراد مرد و 230نفر زن بودند. آمارهای جهانی نیز بر وضعیت بد ایمنی کارگران ایرانی صحه میگذارد.بر اساس گزارشهای سازمانهای جهانی، ایران در زمینه رعایت مسائل ایمنی کار در میان کشورهای جهان رتبه ۱۰۲ را به خود اختصاص داده که رتبه بسیار ضعیفی است.
آمار حوادث ناشی از کار زمانی تلختر جلوه میکند که بدانیم این آمار در برخی از کشورها به صفر نزدیک شده است. البته نباید این موضوع را ازنظر دور داشت که آمار رسمی همیشه میزانی کمتر ازآنچه در واقعیت اتفاق افتاده را نشان میدهد.
حوادث ناشی از کار یک مشکل جهانی است.پژوهشهای صورت گرفته نشان میدهد که همهساله در جهان، بیش از یکمیلیون نفر براثر حوادث ناشی از کار جان خود را از دست میدهند و عده بسیاری دچار آسیبهای جدی میشوند.