باید دعا کنیم هوا گرم شود

همدلی| مهسا بهادری: حالا دیگر شهرهای زیادی از ایران به علت برودت هوا تعطیل هستند و بخش‌هایی هم توانایی استفاده از گاز را ندارند و با مشکل سرمای دوچندان دست و پنجه نرم می‌کنند. برای بررسی وضعیت انرژی مصرف سوخت و تعطیلی اداره‌ها و مدارس به گفت‌وگو با عباس محمدی، کارشناس محیط‌زیست پرداختیم که در ادامه می‌خوانید.
محمدی درباره علت بروز قطعی گاز و تعطیلی چند استان کشور می‌گوید: «دو موضوع وجود دارد که به موازات یکدیگر باعث ایجاد چنین مشکلاتی شده‌اند اولین موضوع که به نظر من از همه مهم‌تر است به سوء مدیریت کلان در سطح مسئولین دولتی باز می‌گردد و البته وضعیت یک‌سری از تحریم‌ها که تا حد زیادی قابل اجتناب بود، درست است که بخشی از آن‌ها ظالمانه است اما به نظر من خیلی از آن مواردی که بر ما اعمال شده با کمی مدارا و رایزنی قابل اجتناب بود؛ اما ما نتوانستیم با دنیا مراوده و تعامل مناسبی داشته باشیم و در بهره‌برداری از گاز و از همه مهم‌تر استفاده بهینه از گاز و سایر منابع انرژی به یک تعادلی برسیم. برای مثال ما در نیروگاه‌هایمان که به طور مثال ۳۰ تا ۴۰ درصد مصرف انرژی در آن‌جاها رخ می‌دهد، یک مشکل اساسی داریم و آن هم این است که فناوری‌ای که ما داریم نشان می‌دهد راندمان سوخت فعالیت نیروگاه‌های ما با ۳۰ درصد انرژی است؛ یعنی ۷۰ درصد انرژی‌ای که در نیروگاه‌های ما مصرف می‌شود، می‌سوزد و به صورت حرارت وارد کره زمین می‌شود؛ یعنی ما به جای اینکه برق تولید کنیم، کره زمین را گرم می‌کنیم، علت این ماجرا این است که ما به فن‌آوری‌های جدید دسترسی نداریم، تا به شرایط موجود هم اعتراض می‌کنیم، مسئولین بهانه تحریم‌ها را به میان می‌آورند، درست است؛ ولی چرا در دنیا، یکی، دو کشور درگیر این تحریم‌ها هستند؟ من این را ضعف بزرگ سیاست خارجی می‌دانم. یا مثلا در جنوب کشور و موقعیت‌هایی که منابع نفتی وجود دارد، مقدار زیادی گاز فِلِر سوخته می‌شود که میزان آن بسیار زیاد است و این اتفاق در اطراف اهواز و مسجد سلیمان، شبانه‌روز در حال رخ دادن است.»
او درباره عدم توانایی در بهره‌برداری از گازهای فلر می‌گوید: «ما نمی‌توانیم از گازهای فلر بهره‌برداری کنیم و علت این ماجرا هم این است که وقتی می‌خواهند از یک چاه نفت استفاده کنند، به آن گاز تزریق می‌کنند که نفت فوران کند و بالا بیاید،یا به صورت طبیعی نفت در کنار گاز است، ما نفت را برداشت می‌کنیم اما نمی‌توانیم گازش را مهار کنیم چون گارهای فِلِر نیاز به فناوری‌های خاص خود دارد و ما نمی‌توانیم آن را برداشت کنیم، این گاز در حال سوختن است و با این اتفاق هم فضای اطراف شهرها و هم کره زمین را آلوده می‌کنیم، ضمن اینکه خودمان را از این منابع نفتی و گاز محروم می‌کنیم.»
از او پرسیدیم که با این توضیحات تعطیلی ادارات و مدارس تاثیری در مصرف گاز ندارد و عمده تعطیلی‌ها باید برای نیروگاه‌ها باشد و محمدی در پاسخ یه این ماجرا می‌گوید: «نکته این است که تعطیل کردن مدرسه‌ها و اداره‌ها بیشتر یک مسکن است تا از این شرایط عبور کنیم، درست مانند وضعیت آلودگی هوا که دعا می‌کنیم باد بیاید و بعد از ۲۴ ساعت دوباره وضعیت مانند قبل می‌شود. دولتمردان هم الان در حال دعا هستند که هر چه سریع‌تر سرما کاهش پیدا کند و مصرف گاز پایین بیاید، تعطیل کردن اوضاع فعلی به خودی خود بد نیست چون چاره دیگری نداریم. اداره‌ها و مدرسه‌های ما یکی از بدترین مصرف‌کنندگان سوخت در کشور هستند که در ادامه به آن می‌پردازیم، اما بازگردیم به همان مسئله که وقتی دولتمردان و مسئولین ارشد کشور نمی‌توانند با دنیا معامله انجام دهند، نتیجه‌اش می‌شود اینکه نیروگاه‌های ما با ۳۰ درصد راندمان کار می‌کند، توانایی جمع‌آوری و حفظ گازهای فِلِر را نداریم و از یک منابعی مانند پارس جنوبی هم نمی‌توانیم درست استفاده کنیم. قطر به سرعت از این منابع برداشت می‌کند و به زودی هم تمام خواهد شد، این درحالی است که ما حدود ۲۷ تا ۳۰ سال است که مشغول سرمایه‌گذاری در پارس جنوبی هستیم، اما هنوز نمی‌توانیم گاز را به مقدار مناسب برداشت کنیم و این قسمت اصلی ماجرا است که نقش دولت در آن پررنگ است.»
او درباره نقش مردم در ایجاد چنین وضعیتی می‌گوید: «بخش اول ایجاد چنین مشکل‌هایی دولت است و بخش دوم آن مردم هستند. عموم مردم نه تنها گاز را بلکه سوخت و انرژی را بسیار بد مصرف می‌کنند. رخ دادن این ماجرا به این خاطر است که یک آموزه‌های بسیار اشتباهی در ذهن مردم ما ایجاد شده با این مضمون که ما کشور بسیار ثروتمندی هستیم و این جمله از اول انقلاب تا کنون دائم تکرار شده است و باعث شده که مردم به این ماجرا فکر کنند حالا که ماثروتمند هستیم، بیشتر از این موقعیت استفاده کنیم، به همین دلیل وقتی به یک نفر می‌گوییم شعله اجاق گازت را کم‌تر کن سوخت را بیهوده می‌سوزانی در پاسخ می‌گوید همه استفاده کردند حالا نوبت ما که شد این شعله گاز را هم کم کنیم و این ماجرا به خاطر آموزه‌های اشتباه است و به همین دلیل سهم مردم در به وجود آمدن چنین شرایطی را اصلا ناچیز نمی‌دانم.»
این فعال محیط زیست ضمن اینکه هم مردم را مقصر به وجودآمدن چنین شرایطی می‌داند، هم دولت را می‌گوید: «نتیجه نهایی کم‌کاری دولت و مردم می‌شود اینکه ما در یک شرایطی مثل الان مجبور به تعطیلی می‌شویم که یک ضرر بزرگ مالی به اقتصاد مردم و ضرر آموزشی برای آموزش و پرورش و دانشگاه‌ها است و این را هم باید بدانیم که این تعطیلی‌ها راه پایداری نیست و بیشتر مانند یک مسکن عمل می‌کند.»
او درباره راهکار بهبود این شرایط به جای تعطیلی ادامه می‌دهد: «مسئله‌ای که من روی آن بسیار تاکید دارم این است که کشور ما باید به سمت تعامل درست با دنیا گام بردارد تا بتوانیم از فناوری‌های جدید بهره‌برداری کنیم. ما در خودرو، مصرف انرژی در نیروگاه‌ها، کارخانه‌ها و خانه‌ها مشکل مصرف سوخت داریم و به واسطه تحریم‌هایی که روی ما اعمال شده، نمی‌توانیم از تکنولوژی‌های روز دنیا استفاده کنیم و نکته بعد اینکه یک فقر عمومی روی مردم تحمیل شده که اگر من هم بخواهم برای کاهش مصرف انرژی کاری انجام دهم بنیه مالی آن را ندارم به طور مثال یکی از کارهایی که می‌توان انجام داد دوجداره کردن پنجره‌هاست که تا ۱۵ درصد مصرف سوخت را کاهش می‌دهد اما معمولا وسع مالی به انجام این کار نمی‌رسد.»