راز سخنان متفاوت محمدباقر قالیباف

همدلی| محمدباقر قالیباف در چند وقت اخیر بسیار متفاوت از سایر مقامات ارشد نظام صحبت کرده است. صحبت‌هایی که سوالات زیادی را در افکار عمومی ایجاد کرده است. قالیباف در قامت رئیس مجلس شورای اسلامی از تغییرات اساسی و مهم در کشور صحبت کرده و مدعی شده که جمعی از مقامات کشور در راستای تغییرات اساسی در حال رایزنی هستند. اما حالا واکنش اصول‌گرایان به سخنان او نشان می‌دهد که قالیباف احتمالا از طرح این سخنان یک برنامه سیاسی برای خودش را دنبال می‌کند. این ظن درباره سخنان او زمانی تقویت می‌شود که شاهد هستیم تا به حال درباره سخنان او سران قوا هیچ سخنی را مطرح نکرده‌اند. قالیباف به تنهایی ایده «حکمرانی نو» را به میان آورده است. او تا به حال جزئیات این ایده را باز نکرده اما بارها در سخنرانی‌های رسمی خود در صحن علنی مجلس شورای اسلامی به این موضوع پرداخت. 
دیروز یکی از چهره‌های سیاسی اصول‌گرایان رسما از برنامه‌های انتخاباتی قالیباف سخن گفت. ابوالقاسم رئوفیان فعال سیاسی اصول‌گرا در گفت‌وگو با ایلنا، در پاسخ به این سوال که آقای قالیباف در روزهای گذشته صحبت از حکمرانی نو را مطرح کرده است در حالی که در گذشته واژهایی مانند سوپرانقلابی و نواصولگرایی از جمله واژه‌های پرتکرار رئیس مجلس بوده است، تحلیل شما درباره این صحبت‌ها چیست، گفت: «ما در ارتباط با خلق واژه‌های سیاسی که در ادبیات سیاسی ما جا می‌گیرد، معمولا در قالب پیشنهاد و یا انتقاد؛ کلیدواژه‌هایی را به کار می‌بریم مانند آنچه آقای قالیباف در گذشته از عنوان نواصولگرایی یا اخیرا نوحکمرانی مطرح کردند. 
خلق این نوع کلیدواژه‌ها قاعدتا صرف بیان موضوع کفایت نمی‌کند بلکه مهم‌تر از بیان موضوع، باید به جهت رسیدن به یک هدف روشن یا تبیین راهبرد برای دست‌یابی به آن هدف غایی و نهایی باشد و اگر غیر از آن باشد، فقط بیان کردن یک موضوع است. در حالی که خود آن مساله باید به عنوان یک موضوع مورد تجزیه و تحلیل قرار بگیرد و منجر به حل مساله و در نهایت دست‌یابی به آن هدفی که از تبیین آن راهبرد استفاده می‌کنیم، شود. لذا خیلی این موضوعات کارگشا نیست.»
رئوفیان تصریح کرد: «این نوع اظهارات بیشتر کار پژوهشگران، محققین و کسانی است که به عنوان کاوشگران در حوزه‌های مختلف فعالیت می‌کنند و با هدف حل مشکل و مساله راه‌کاری ارائه می‌کنند. مساله امروز ما در جامعه چیست؟ مساله امروز ما نارضایتی مردم و افزایش میزان نرخ نارضایتی از نحوه حکمرانی است. ما باید این معضلات را به عنوان یک موضوع  با حضور اندیشمندان و متفکرین و کسانی که می‌توانند بعد از بررسی‌ها و تجزیه و تحلیل‌ها نتیجه بگیرند، در دستور کار قرار دهیم و بعد از آن نتیجه خروجی راه‌حلی برای حل مشکلات باشد.» 
وی افزود:‌«متاسفانه تا الان در این ۴۳ سال گذشته که امروز در گام دوم انقلاب قرار داریم، به لحاظ عملکردهای سلیقه‌ای و نداشتن برنامه‌های مدون و تصمیماتی که مبتنی‌بر پیش‌بینی‌های لازم باشد تا از اعمال چنین تصمیماتی که می‌خواهد به مرحله اجرا دربیاید، جلوگیری شود، نتیجه کار مسائلی شده که امروز می‌بینیم. من فکر می‌کنم آقایان قالیباف یا رئیسی و کسانی که در مصدر امور اجرایی و تقنینی و قضائی کشور بوده و مسئولیت‌های به این شکل دارند، بهتر است به حوزه وظیفه خودشان ورود پیدا کنند و اجازه دهند این مسائل در حوزه پژوهش، تحقیق و بررسی  پیگیری شود.»
رئوفیان در ادامه گفت: «البته آن‌ها می‌توانند پیشنهادات خود را مطرح و در اتاق‌های فکر تشکیل شده که در آن اندیشمندان، صاحبنظران و متفکرانی مربوط به آن حوزه هستند بررسی کرده و در نهایت خروجی آن را ارائه دهند که قوه‌مجریه آن خروجی‌ها را اجرا کند یا قوه‌مقننه در تصمیمات خودش آن را به کار ببندد.  لذا من احساس می‌کنم این صحبت‌ها این شائبه‌ را به وجود می‌آورد که می‌خواهند در انتخابات نامزد شوند یا برای راهیابی به یک کرسی یا مسئولیت خطیر در نظام جمهوری اسلامی کار جدیدی را شروع کردند.»
رئوفیان در ادامه از یک تحرک انتخاباتی پرده برداشت. او در سخنان خود تأکید کرد که قالیباف احتمالا می‌خواهد برای انتخابات پیش رو با این سخنان یک طرح و گفتمان طراحی کند و بر این اساس اظهارات او با چشم انداز انتخابات پیش رو است. وی افزود:«چیزی به برگزاری انتخابات مجلس در سال ۱۴۰۲ نمانده است. بیان این مسائل چنین ذهنیت یا پیامی را به اذهان عمومی و جامعه سیاسی کشور منتقل می‌کند که از الان می‌خواهند انتخابات را مدیریت کرده و یا با گفتمان به میدان بیایند. باید به آنان گفت، به مسائلی که امروز در زمین معطل مانده بپردازید، ما امروز در قوه‌مقننه، مجریه و قوه‌قضائیه مشکل داریم. من مخالف بحث‌ها و واژه‌های جدید از سوی کسانی هستم که باید پاسخگوی عملکرد خودشان باشند، این مسئولان به جای آنکه چیز جدیدی را خلق کنند اجازه بدهند هرکاری در حوزه خودش و توسط افرادی که مرتبط با موضوع هستند، پیش رود.»
قالیباف در انتخابات ریاست جمهوری گذشته به نفع سیدابراهیم رئیسی کنار کشید. این دومین بار بود که قالیباف به نفع رئیسی کنار می‌رفت. بسیاری تأکید داشتند که قالیباف توانایی حضور در کرسی ریاست مجلس را ندارد و با توجه به سوابقش گزینه بهتری برای ریاست جمهوری است. ولی با این حال اصولگرایان درباره او به اجماع نرسیدند و در نهایت این رئیسی بود که به عنوان چهره اصلی از سوی اصولگرایان به میدان آمد. 
شائبه شروع فعالیت‌های انتخاباتی دیروز با سخنان خطیب جمعه تهران تقویت شد. دیروز محمدحسن ابوترابی فرد خطیب این هفته نماز جمعه تهران در سخنان خود از شروع زودهنگام فعالیت‌های انتخاباتی گفت. وی افزود: «سیاست کلان‌ترین حوزه تصمیم‌گیری و مرجع است. حوزه‌های اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی با  نظام‌حوزه سیاسی ارتباط مستقیم دارد. وی تاکید کرد: آن روز کره خاکی مملو از عدالت خواهد شد که امام عصر نماد علم و عدالت بر اریکه قدرت تکیه بزند و راه را برای بسط عدالت در کره خاکی هموار کند.»
ابوترابی‌فرد خاطرنشان کرد: «مدیرانی که در لایه‌های قدرت قرار می‌گیرند باید در حوزه حکمت و علم در راس باشند. مدیران باید در آراستگی به علم و رحمت تلاش کنند و به خدای سبحان نزدیک شوند. باید مراقب سخنان، جملات، توییت‌ها و تحلیل‌هایی که در روزهای انتخابات شنیده می‌شود و بعدا مورد نقد و تحلیل قرار می‌گیرد و برای مردم مطالباتی ایجاد می‌کند که نه تنها برای مردم در کوتاه‌مدت دست یافتنی نیست، بلکه در میان‌مدت هم دست یافتنی نیست، باید باشیم. یکی از رفتارهای درست شهید سپهبد قاسم سلیمانی گفتن سخنان صدیق بود، ایشان درباره پایان داعش سخنان گفتند که این اتفاق افتاد.»
با این حال به نظر می‌رسد که حتی اصولگرایان هم به یک اجماعی درباره ضرورت اعمال تغییرات اساسی در کشور رسیده‌اند. رئوفیان در ادامه سخنان خود در پاسخ به این سوال که آیا در شرایط کنونی نیاز است در حکمرانی خودمان تغییراتی ایجاد کنیم، گفت: «ما باید در سازوکار خودمان هم اصلاحاتی را اعمال کنیم. یعنی به طور کلی نیاز است که در ساختار موجود، بازنگری درباره قانون اساسی که آخرین بار در سال ۶۸ اتفاق افتاد نسبت به امروز  که در سال ۱۴۰۱ هستیم اتفاق بیفتاد تا تغییراتی در ساختار آن به وجود بیاید. نکته دوم به حکمرانی برمی‌گردد. به هرحال حکمرانی یک سیاست می‌خواهد و برای این سیاست یک مجموعه حکمران می‌خواهد. قاعدتا اگر در این سازوکار و ساختار اصلاحاتی اعمال شود، با توجه به الزامات و آئین‌نامه‌ای که تشکیل می‌شود، باید برای اجرای آن سیاست‌های حکمرانی، سراغ حکمرانانی رفت که قابلیت اجرای آن سیاست‌ها را داشته باشند. از مهم‌ترین شاخصه‌هایی که حکمرانان توانمند برای اجرای آن سیاست‌های حکمرانی نیاز دارند، بصیرت است. بصیرت موجب رسیدن جامعه به جایگاهی می‌شود که مشکلات آن به حداقل ممکن می‌رسد و عدم بصیرت مانع رسیدن انسان به جایگاه واقعی خودش می‌شود.»