کلیسای وانک؛ موزه‌ای پر از رنگ و هنر

ساخت کلیسای وانک در سال 1655میلادی در زمان شاه عباس دوم آغاز شد. پس از 9سال کاشی‌کاری‌ها و ظریف‌کاری‌های این کلیسا به اتمام رسید. سپس کتیبه‌ای با کاشی‌های لاجوردی بر سردر ورودی غربی کلیسا نصب شد که با خط طلایی، تاریخ ساخت و اتمام بنا روی آن درج شد. روی این کتیبه نوشته شده است: کلیسای وانک، در سال 1655میلادی هم‌زمان با پادشاهی شاه عباس دوم و جاثلیقی «فیلیپس» و خلیفه پیشوا «دیوید» با کمک مردم خیر جلفا آغاز شد و در سال 1664میلادی به پایان رسید تا ثواب عباداتی که در این کلیسا انجام می‌شود، نصیب آن‌هایی که زنده‌اند یا درگذشته‌اند شود. به حیاط بزرگ کلیسای وانک که قدم می‌گذارید، چهار ستون سنگی استوار را می‌بینید که روی آن ناقوس‌های زیبا و بزرگی قرار گرفته‌اند. در این حیاط زیبا و مزین، چندین مقبره می‌بینید که بی‌شک توجه شما را جلب خواهد کرد. خاچاطور کساراتسی به همراه خانواده‌اش در این حیاط آرام گرفته اند. خاچاطور کساراتسی اسقف اعظم ارامنه اصفهان بود و به شدت در میان مسیحیان ایرانی محبوب بود. خاچاطور اولین کسی بود که صنعت انتشارات را در ایران راه‌اندازی کرد. تندیسی از وی در روبه‌روی موزه کلیسای وانک ساخته شده و آرامگاه وی، اولین چیزی است که در بدو ورود به کلیسای وانک، جلب توجه می‌کند. از آن جایی که کلیسای وانک در عصر صفویه ساخته شده، گنبد این کلیسا مشابه گنبد مساجد این دوره ساخته شده است. به داخل کلیسا که می‌روید، برای لحظه‌ای از این همه نقش و نگار شگفت زده خواهید ماند. داخل گنبد به زیبایی تمام با رنگ روغن نقاشی شده و تصاویری با مضامین انجیل مقدس، کشیده شده است. نقش و نگارهای این کلیسا، فقط در گنبد آن خلاصه نشده است. هنگامی که وارد کلیسا می‌شوید، دقایقی در میان رنگ‌ها گم می‌شوید. تصاویری از عروج مسیح، تولد مسیح و روز رستاخیز در تمامی زوایای کلیسا نقش بسته و ظاهر ساده و آرام کلیسای وانک را دگرگون کرده است. این نقاشی ها توسط «خواجه اودیک»، «هوانس مرکوز» و «ستاد میناس» استادانه کشیده شده اند. یکی از دلایلی که این کلیسا را در میان تمام کلیساهای ایرانی برجسته تر کرده است، طلاکاری‌ها و تذهیب‌کاری‌های آن است. پس از تماشای کلیسا، به سمت موزه کلیسای وانک بروید. موزه‌ای که قدمتی 100 ساله دارد و در ضلع شمالی حیاط کلیسای وانک، خودنمایی می‌کند. در بخشی از این موزه، کتاب‌های تاریخی به زبان ارمنی، قرار گرفته است. این کتاب ها در محفظه‌های شیشه‌ای نگهداری می‌شوند و صفحات پوسیده و باقی مانده آن‌ها، گذر تاریخ را نشان می‌دهد. اولین کتاب مقدس چاپ شده به زبان ارمنی نیز در این بخش نگهداری می‌شود. هفتصد جلد کتاب تاریخی و مذهبی با سرفصل‌های طلاکاری شده و ساده، روی پوست حیوانات و کاغذ نوشته شده است. تورات، انجیل و دیگر کتب مقدس ارمنی‌ها در این بخش قرار دارند.