کافی است با مترو سفر کنید!

علی بدیع- در تاریخ آمده که در عهد صفویه، شاه عباس بعضی شبها لباس مبدل می‌پوشید و بدون اینکه شناخته شود با گشت‌و‌گذار در اصفهان پایتخت آن روزهای ایران، از اوضاع و احوال واقعی مردم و جامعه باخبر می‌شد و همین عاملی شد که با همه استبداد ناشی از ذات شاهی او، نام ماندگاری از خود برجای بگذارد. در عصر حاضر اگرچه فضای مجازی در کم‌ترین زمان ممکن اطلاعات مختلف را نشر می‌دهد ولی باز هم  نمی‌تواند جای حضور فیزیکی یک مسئول را در متن جامعه‌ای که در قبال آن مسئولیت دارد، را بگیرد. 
حال مطلب اینجاست که هر مسئولی در پایتخت با حضور در مترو و یا اتوبوس واحد و تاکسی - به شرط آنکه کسی او را نشناسد- می‌تواند به بهترین شکل ممکن از اوضاع و احوال مردم و جامعه آگاه شود، تحلیل و ارزیابی‌ای که مردم کوچه و بازار انجام می‌دهند، برخلاف تصور رایج درباره نگاه مردم به مسائل، اگر گوش شنوایی وجود داشته باشد، می‌تواند در حو‌زه‌های اجتماعی، فرهنگی و سیاسی، اقتصادی، قضایی و حتی دیپلماتیک نیز کارگشا باشد. اگر فلان مسئولت تنها بر اساس سخن مشاورین خود از احوال مردم باخبر شود، بدون تردید همه ان چیزی که باید را متوجه نخواهد شد؛ چرا که از طریق واسطه‌ها، همه  واقعیت‌های جامعه به او منتقل نمی‌شود. در حالی که در جهان، رسانه نیز می‌تواند این امر را تسهیل کند در کشور ما اما، صدا وسیما تا کنون نشان داده که بر اساس سیاست‌های خود، به هیچ وجه نمی‌تواند منعکس کننده واقعی نظرات، انتقادات و اعتراضات مردم باشد.
اینک این سوال مطرح است پس چگونه فلان مسئول اقتصادی باید از شرایط ناگوار مالی مردم مطلع شود؟ آیا می‌تواند از طریق گزارشگر محافظه‌کار صدا وسیما از فشارهای فزاینده اقتصادی - که نه روزانه، بلکه ساعتی-  به مردم وارد می‌شود، مطلع گردد ؟
از همین روست که آرزو می‌شود که کاش آقایان مسئول می‌توانستند سری به مترو، اتوبوس و ناکسی بزنند و تنها به بخشی از سخنان هرروزه مردم که به خوبی نشان دهنده وضعیت جامعه است، گوش دهند. اگر مسئول واقعا مسئولیت‌پذیر باشد واندکی نیز سواد تحلیل سخنان مردم را داشته باشد، با یک سفر شهری از شمال به جنوب یا غرب به شرق، می‌تواند به تحلیل جامعی از اوضاع پایتخت و در مقیاسی بزرگ‌تر کشور، پی ببرد. اقای مسئول در مترو می‌تواند دختر بچه خردسالی را ببیند که برای چندهزار تومان بی‌ارزش بر روی پای مسافرین می‌افتد تا کفش‌های‌شان را واکس بزند. می تواند در خیابان زنان و کودکانی را که ببیند که تا کمر در سطل زباله شهرداری خم شده و درمعرض انواع بیماری‌ها قرار می‌گیرد و دردناک‌تر این‌که در موقعیتی حضور می‌یابد که می‌تواند اسباب استعمار مادی و جنسی او را توسط اشخاص سودجو و فرصت‌طلب فراهم کند. فقط مشکلات مردم نیست با حضور در جامعه می‌توان به آن‌ها پی برد. مسئولین دیپلماسی  کشور نیز می توانند با حضور در این موقعیت‌ها می‌توانند بفهمند  که مردم خواهان چه نوعی از ارتباطات بین‌المللی هستند و از ارتباط با کدام کشورها ناراضی هستند و خواهان گسترش ارتباطات با چه بخش‌هایی از جهان هستند. این  روزها که وضعیت کشور در التهاب به سر می برد و احکام قضایی نیز مساله‌ساز شده است می‌توان گفت مردم نیز داوران خوبی هستند، اگرچه اجازه صدور حکم ندارند.
خلاصه اینکه واقعیت جامعه‌ای که در زیر پوست تبلیغات سیاسی رسانه‌هایی که همه چیز را گل و بلبل می‌بینند، پنهان شده، را در همین متروی شلوغ و پر سروصدا هم می‌توان دید؛ تنها کافی است که در ساعاتی از شبانه‌روز با مترو سفر کنید!