تردید غرب در حسن نیت پوتین برای نشستن پشت میز مذاکره؛
تجدید قوای روسی به بهانه صلح
همدلی| گمانهزنیها در مورد استفاده پوتین از مذاکرات صلح با اوکراین به عنوان فرصتی برای تجدید قوای نیروهای روسی به منظور حملات جدید در این جبهه، افزایش پیدا کرده است. این در شرایطی است که جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا به تازگی اعلام کرده است که اگر رئیس جمهوری روسیه واقعا به دنبال پایان جنگ در اوکراین باشد، آماده گفتوگو با پوتین است. در این میان، امانوئل ماکرون رئیس جمهوری فرانسه نیز گفته که به گفتوگوهایش با رئیس جمهوری روسیه به منظور جلوگیری از تنش بیشتر در جنگ اوکراین دستیابی به نتایج قطعیتر مانند تضمین ایمنی نیروگاههای اتمی در اوکراین ادامه میدهد. با این حال، مقامات زیادی در اوکراین و غرب به شدت مخالف هرگونه مذاکره با پوتین که منجر به امتیاز دادن به او پس از نزدیک به ۱۰ ماه جنگ شود، هستند؛ به خصوص با مشاهده اینکه اوکراین در سه ماه گذشته نیروهای روسیه را از چند منطقه بزرگ به عقب رانده، هستند.
با این وجود، وزیر خارجه انگلیس که اخیرا در نشست وزرای خارجی کشورهای عضو ناتو در بخارست شرکت داشت، این مساله را زیر سوال برد که آیا پوتین واقعا حسن نیت دارد یا خیر. او هشدار داد که پوتین شاید از هرگونه مذاکرات صلح درباره اوکراین به عنوان فرصتی برای تجدید قوای نیروهای روسی به منظور حمله جدید بهره ببرد. او ادامه داد: «اگر مذاکرات صلح از سوی پوتین مطرح شود، ما باید بسیار با دقت عمل کنیم.»
به گزارش پایگاه خبری ایونینگ استاندارد، جیمز کلورلی وزیر خارجه انگلیس گفته که قدرتهای غربی باید بسیار هوشیار باشند، اگر که ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه به دنبال ابتکار عمل مذاکرات با هدف پایان دادن به درگیری در اوکراین باشد. او در مصاحبهای با روزنامه دیلیتلگراف همچنین ادامه داد که این خطر احتمالی وجود دارد که پوتین از آتشبس برای آموزش نیروهای بیشتر و تولید مهمات و بازسازی و احیای خسارات به نیروهای مسلح روسیه و مسلح کردن نیروهای ارتش استفاده کند. این دیپلمات ارشد انگلیسی در ادامه صحبتهایش گفت: «اگر روسیه از هرگونه توقف در جنگ به عنوان پوششی برای تجدید قوا استفاده کنند، این مساله میتواند باعث بیشتر شدن تنش و شدت گرفتن درگیری شود. شاید این جنگ شش، ۱۲ یا حتی ۱۸ ماه طول بکشد.»
در همین حال، خبرگزاری تاس گزارش داد که امانوئل ماکرون، رئیس جمهور فرانسه تاکید کرده است معماری امنیتی آتی اروپا باید شامل ضمانتهایی برای روسیه باشد. بر اساس این گزارش، ماکرون گفت: «ما باید درباره معماری امنیتی که در آینده قرار است در آن زندگی کنیم، فکر کنیم. من مشخصا درباره صحبتهای ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه درباره اینکه ائتلاف ناتو دارد به مرزهای روسیه نزدیک میشود و تسلیحات تهدیدآمیز را مستقر میکند، صحبت میکنم.»
ماکرون گفت: «همانطور که پوتین همیشه گفته است، یکی از نکات اساسی که ما باید به آن بپردازیم نگرانی از نزدیک شدن ناتو به درهای روسیه و استقرار تسلیحاتی است که میتواند روسیه را تهدید کند.» رئیسجمهور فرانسه در ادامه متذکر شد: «این مساله بخشی از مذاکرات صلح اوکراین خواهد بود و ما باید خود را برای اتفاقات بعد از جنگ اوکراین آماده کنیم و بررسی کنیم که چطور میتوانیم از متحدانمان محافظت کرده و همزمان به روسیه ضمانتهایی درباره امنیتش هنگام بازگشت طرفها به پای میز مذاکره ارائه کنیم.» به عقیده برخی ناظران سیاسی، اظهارات ماکرون حاکی از آن است که او با مسکو در خصوص درخواست دریافت تضمینهای امنیتی همدردی میکند؛ درخواستی که قبل از شروع جنگ در اوکراین محور دیپلماسی فشرده اما شکستخورده قرار گرفت.
در همین حال، سخنگوی کرملین گفت که روسیه برای حل و فصل بحران اوکراین یک مسیر دیپلماتیک را ترجیح میدهد اما تسلیم پیششرطهای آمریکا برای مذاکرات نمیشود. به گزارش خبرگزاری راشا تودی، دیمیتری پسکوف سخنگوی ریاست جمهوری روسیه گفت که اظهارات جو بایدن، رئیسجمهوری آمریکا مبنی بر اینکه مذاکرات تنها در صورتی ممکن است که ولادیمیر پوتین، رئیسجمهوری روسیه از اوکراین خارج شود، امری است که مسکو نخواهد پذیرفت.
پسکوف توضیح داد: «عملیات نظامی ویژه ادامه دارد. با این اوصاف، رئیسجمهور پوتین برای مذاکرات آماده بوده، هست و خواهد بود. قطعا مسیر ترجیحی ما برای تامین منافعمان، یک دیپلماسی مسالمتآمیز است.» اظهارات سخنگوی کرملین، واکنشی به صحبتهای اخیر بایدن در کنفرانس خبری مشترک با امانوئل ماکرون، رئیسجمهوری فرانسه است. بایدن گفته بود: «من آماده گفتوگو با آقای پوتین هستم، اما در صورتی که تمایلی در او باشد که بخواهد به دنبال راهی برای پایان دادن به این جنگ باشد. او هنوز چنین کاری نکرده است. تنها راه پایان دادن به این جنگ، راهحل منطقی است، اینکه پوتین از اوکراین خارج شود.»
با این حال پسکوف گفت که در حال حاضر شرایط مذاکره واشنگتن و مسکو درباره اوکراین مهیا نیست. او اضافه کرد:«ایالات متحده هنوز سرزمینهای جدید و اراضی جدا کرده از اوکراین را که به فدراسیون روسیه پیوستهاند به رسمیت نمیشناسد و مطمئناً این امر جستجو برای زمینههای احتمالی گفتوگو را بسیار دشوارتر میکند.»
این در حالی است که روسیه در همین اواخر سعی کرده چهار منطقه اوکراین را بعد از برگزاری رفراندومهایی به خاک خود ضمیمه کند. کییف این رایگیری را ساختگی خوانده و تاکید کرد که تا زمانی که نیروهای روسیه به مواضع قبل از سال ۲۰۱۴ بازگردند، به جنگ با روسیه ادامه خواهد داد. بایدن هم به تامین مالی و تسلیحاتی ارتش اوکراین، تا هر زمان که طول بکشد، قول داده است.
از سوی دیگر، صدراعظم آلمان اعلام کرد که صلح در اروپا به احیای توافقنامههای امنیتی پس از جنگ سرد با روسیه بستگی دارد. شولتس علیرغم تمایل ظاهری خود برای همکاری با مسکو در آینده، بازگشت به مشارکت گذشته را رد کرد. به گزارش وبسایت روزنامه تایمز، اولاف شولتس صدراعظم آلمان گفت: «ما باید به توافقهایی که در دهههای گذشته داشتیم و اساس صلح و نظم امنیتی در اروپا بود، بازگردیم.»
صدراعظم آلمان توضیح داد: « در برلین، تمایلی برای بحث در مورد معاهدات کنترل تسلیحات و استقرار موشک با مسکو وجود دارد، اما ایجاد این نظم صلح، بستگی به این دارد که روسیه یک سری امتیازات مهم بدهد. از مهمترین توافقها این است که هیچ تجاوزی از سوی ناتو صورت نگیرد. مسکو از دهه ۱۹۹۰ استدلال میکند که گسترش ناتو به سمت شرق امنیت روسیه را تهدید میکند و عضویت اوکراین در این ائتلاف که کییف اصرار دارد اتفاق بیفتد و ناتو آن را رد نکرده، یک تهدید وجودی برای روسیه است.» شولتس همچنین اعلام کرد که آلمان تا هر زمان که طول بکشد از اوکراین حمایت خواهد کرد. صدراعظم آلمان همچنین اذعان کرد که آلمان به احتمال زیاد هرگز به مشارکت قوی که قبل از درگیری در اوکراین با روسیه داشت، باز نخواهد گشت.