روابط جنسی؛ بیشترین علت بروز ایدز

همدلی| بیش از 35 سال از روزی که ایدز برای اولین بار به خاک ایران پا گذشت می‌گذرد. سال 66 بود که ویروس این بیماری مهمان بدن کودک 6 ساله‌ای شد تا بعد از سه دهه از آن تاریخ دهه‌ها هزار نفر را مبتلا کرده باشد. با گذشت بیش از سه دهه از ورود این بیماری به کشور اما هنوز اسم ایدز به خاطر درمان دشوار آن، و همچنین محدودیت‌های اخلاقی و عرفی، لرزه بر اندام هر شخصی می‌اندازد.
بیماری ایدز که به دلیل فرآورده‌های خونی از اروپا به ایران راه پیدا کرد، بعدها در قالب‌های دیگری مانند تزریق با سرنگ‌ مشترک بقاء یافت و اکنون نه فقط سرنگ مشترک بلکه راه‌های متعددی مثل رفتارهای پرخطر جنسی برای انتقال این بیماری وجود دارد. آن‌گونه که در آمارها آمده‌است، بیش از نیمی از افرادی که امسال به ایدز مبتلا شده‌اند از راه ارتباط جنسی بوده‌است. این آمار ضرورت آموزش‌های جنسی را بیش از پیش گوشزد می‌کند و به مردم هشدار می‌دهد که باید نگران رفتارهای پرخطر جنسی باشند.
 روابط جنسی پرخطر
در چند سال اخیر با توجه به متداول شدن مصرف مواد محرک صنعتی از نوع آمفتامین‌ها و متافتامین‌ها که منجر به رفتارهای جنسی افسار گسیخته‌ای می‌شوند، درصد موارد ابتلا به علت تماس جنسی به ویژه در جوانان رو به افزایش است و به شروع همه‌گیری ناشی از تماس جنسی دامن زده است.
 مقامات بهداشتی نیز می‌گویند انتقال از طریق روابط جنسی به طور فزاینده‏ای در حال گسترش و تبدیل شدن به یک سونامی بزرگ در کشور است.
همین دیروز،سرپرست مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت در آستانه روز جهانی ایدز، خبر داد که روابط جنسی بیشترین علت بروز HIV در سال ۱۴۰۱ بوده است. 
شهنام عرشی گفت:« در بین کل مواردی که از سال ۱۳۶۵ تاکنون در کشور به ثبت رسیده‌اند به ترتیب، تزریق با وسایل مشترک در مصرف کنندگان مواد مخدر ۵۶.۷ درصد، رابطه جنسی محافظت نشده ۲۵.۲ درصد و انتقال از مادر به کودک ۱.۷ درصد بوده و همچنین راه انتقال در ۱۶.۲ درصد از این گروه نامشخص مانده است. این درحالی است که در بین مواردی که در شش ماهه اول سال ۱۴۰۱ تشخیص داده شده‌اند راه احتمالی انتقال در ۱۴.۱ درصد موارد اعتیاد تزریقی، ۵۷.۱ درصد روابط جنسی، ۱.۳ درصد مادر به کودک و در ۲۷.۵ درصد هم راه احتمالی ابتلا بیان نشده است.
در حالی سهم روابط جنسی در ابتلا به ایدز افزایش پیدا کرده است که هنوز بحث از آموزش‌های جنسی و مراقبت‌های بهداشتی این موضوع در کشور نه تنها تابو است، بلکه این موضوع از چشم مسئولان نیز مغفول مانده است و در کشور به‌طور شفاف درخصوص مراقبت از خود در روابط جنسی آموزش داده نمی‌شود. به این ترتیب بی‌توجهی به یک واقعیت، باعث شده تا گروه بزرگی از مردم که بیشتر در سن جوانی هستند در معرض خطر ابتلا به ایدز از طریق روابط جنسی پرخطر قرار داشته باشند.
 افزایش سهم زنان در ابتلا به HIV
تلخ تر این که سهم زنان از بیماری ایدز افزایش یافته است. اگرچه هنوز آقایان از نظر این بیماری چند برابر زنان هستند، اما درسال 1401 ایدز، زنان بیشتری را به زیرمجموعه خود اضافه کرد. در حال حاضر۸۱ درصد کل موارد مبتلا را مردان و ۱۹ درصد را زنان تشکیل می‌دهند، اما الگوی راه انتقال و درصد ابتلای زنان و مردان در سال‌های اخیر تغییر کرده است، به گونه‌ای که از کل موارد شناسایی و گزارش شده در شش ماهه اول سال ۱۴۰۱ به میزان ۳۱ درصد موارد را زنان و ۶۹ درصد را مردان تشکیل داده‌اند.
اما ان گونه که مقامات بهداشتی می‌گویند الگوی انتقال سنی در سال‌های اخیر تغییری نکرده است و قربانیان این بیماری معمولا در رنج سنی 25 تا 39 ساله هستند. 
طبق آماری که روز  گذشته شهنام عرشی، سرپرست مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت اعلام کرد در حال حاضر تعداد کل قربانیان بیماری ایدز در کشور، حدود ۲۳ هزار  است و این تعداد مبتلای زنده به «HIV» در کشور گزارش شده است.
اما وی درباره آمار بروز HIV در کشور نیز به ایسنا گفته:«تخمین ما حدود ۵۵ هزار نفر مبتلا است، اما آمار تجمیعی که تاکنون می‌دانیم حدود ۴۴ هزار نفر مبتلای ثبت شده HIV است، ولی همه این تعداد زنده نیستند و در حال حاضر ما حدود ۲۳ هزار نفر مبتلای زنده به HIV در کشور داریم که همه آنها هم تحت درمان نیستند، اما کسانی که تحت درمان هستند وضعیت خوبی دارند و بیماری در بدن آنها کنترل شده است. از ۲۳ هزار مبتلای زنده فعلی حدود ۱۶ هزار نفر به مراکز مشاوره بیماری‌های رفتاری رفت و آمد دارند و می‌توان گفت که مستمر برای دریافت خدمات درمانی اقدام می‌کنند.»
 ایران نیازمندفعالیت‌های جدی‌تر
در شرایطی که تعداد مرگ‌ومیرهای ناشی از بیماری ایدز در جهان در حال کنترل است و براساس برنامه بهداشت جهانی قرار است سال2030 پایان همه‌گیری ایدز در جهان باشد و ایران نیز همگام با سایر کشورها در راستای اهداف بین‌المللی خود، برای رسیدن به پایان همه‌گیری ایدز تا سال ۲۰۳۰ متعهد به انجام سه هدف شده است. این سه هدف عبارت است از: شناسایی ۹۰درصد موارد آلوده به ایدز، مراقبت و درمان ۹۰درصد موارد مبتلا و همچنین درمان ۹۰درصد از افرادی که حجم ویروس در بدن آنها به حدی رسیده که قابلیت انتقال و عفونت‌زایی به دیگران را نداشته باشد، بنابراین با توجه به وضعیت موجود که نشانگر روند رو به رشد این بیماری در کشور است و همچنین با توجه به تعهدات بین‌المللی ایران به نظر می‌رسد باید فعالیت‌های جدی‌تری برای مقابله با این بیماری در کشور صورت بگیرد.
گفتنی است سازمان جهانی بهداشت، اول دسامبر برابر با 10آذرماه را روز جهانی ایدز نامگذاری کرده است. این مناسبت برای اولین بار در سال 1988میلادی به صورت جهانی برگزار شد و فرصتی برای اتحاد مردم سراسر دنیا در مبارزه با ایدز، حمایت از مبتلایان و گرامی‌داشت قربانیان فراهم کرد.