2465
جهت اشتراک در روزنامه همدلی ایمیل خود را ثبت فرمائید
ناظران سیاسی از احتمال گفت‌وگوهای هسته‌ای در حاشیه اجلاس سازمان ملل، خبرمی دهند
تیم تصمیم‌گیر در نیویورک
همدلی| رئیس‌جمهور ایران به همراه وزیر امور خارجه و همچنین مذاکره‌کننده اصلی تیم هسته‌ای، هم‌اکنون به‌منظور شرکت در اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک به سر می‌برند. شرایط برای گفت‌وگوهای برجامی در راهروها و اتاق‌های هم‌نشینی سازمان ملل، بیشتر از پیش فراهم‌شده است. اینجا همه‌چیز به‌سرعت پیش می‌رود و هیچ اتفاق غیرمنتظره‌ای دور از انتظار نیست. ساختمان سازمان ملل، بارها شاهد رویارویی وزرای خارجه ایران و آمریکا و گفتگوی آن‌ها در دوره‌های پیشین بوده است. زمینه‌سازی برای دیدار روسای جمهور ایران و آمریکا در حاشیه این اجلاس نیز، قبل از این، بارها مشاهده‌شده است. این بار نیز بااینکه سید ابراهیم رئیسی با چند پاسخ «خیر» تأکیدی در باب احتمال گفتگو با مقام‌های آمریکایی، ایران را ترک کرده است اما همچنان به باور ناظران سیاسی، امکان گفتگو و بده بستان‌های سیاسی در سطوح پایین‌تر وجود دارد.بر اساس برخی گمانه‌زنی‌ها، حضور علی باقری، رئیس تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران در هیات جمهوری اسلامی ایران در سفر به نیویورک نشان می‌دهد، ایران برای هرگونه مذاکره در جهت احیای برجم آمادگی دارد.
این در شرایطی است که از چند هفته پیش، مذاکرات احیای برجم به حالت تعلیق درآمده است. طرف ایرانی بر این باور است که آمریکا با این ادعا که ایران پاسخ مناسبی به آخرین جمع‌بندی آن‌ها نداده است، توپ را در زمین ایران انداخته و سعی کرده است که ایران را مقصر شرایط ایجادشده معرفی کنند. این در حالی است که لابی مقامات صهیونیستی از چندی قبل و برگزاری انتخابات کنگره آمریکا و پارلمان اسراییل مانع دولت بایدن برای ادامه مذاکرات در وین و توافق احتمالی بود.روز گذشته مذاکره‌کننده ارشد روسیه در مذاکرات وین نیز با واکنش به اظهارات اخیر مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا درباره مذاکرات، از مقصر جلوه دادن ایران به خاطر وضع فعلی روند احیای برجم انتقاد کرد. او در صفحه توئیتر خود نوشت: «به نظر می‌آید مقصر جلوه دادن نشانه‌ای است که مذاکرات وین در یک بن‌بست قرار دارد. اگر این‌طور باشد، این وضعیت نتیجه عوامل متعددی است.» اولیانوف ادامه داد: «تلاش برای اینکه تمام تقصیرها را به گردن ایران بیندازیم، منصفانه نیست. مذاکرات بیش‌ازحد به برنامه سیاسی داخلی طرف دیگر مذاکرات بستگی دارد.»این اظهارات اولیانوف در پی این مطرح می‌شود که هماهنگ‌کننده مذاکرات وین، در جریان حضور در نشست مجمع عمومی سازمان ملل، با گفتن اینکه فکر نمی‌کند دیدار با سید ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور ایران مفید واقع شود، انتظارات را درباره ایجاد گشایشی در زمینه مسئله توافق هسته‌ای ایران کاهش داد. بورل در گفت‌وگویی با پولیتیکو در حاشیه این نشست، گفت که اتحادیه اروپا تمامی طرفین را تشویق می‌کرده است تا بالاخره ده متر آخر در روند احیای توافق هسته‌ای را نیز طی کنند. او همچنین گفت: «انتظار ندارد به‌زودی پیشرفتی در زمینه این مسئله در خلال مذاکراتی که اتحادیه اروپا تسهیلگر آن است، حاصل شود.»
هماهنگ‌کننده مذاکرات وین گفت: «در سه ماه اخیر، این تعامل و روند چندمرحله‌ای نزدیک و همسو بوده است. فعالیت بین طرفین مذاکرات در حال بهبود و رسیدن به نتیجه بود، اما در هفته‌های اخیر، این‌طور نبود. ما در حال حاضر در یک بن‌بست قرار داریم.»
او با تلاش برای مقصر جلوه دادن ایران در وضعیت فعلی مذاکرات وین گفت: «درخواست آخر از سوی ایران، به‌درستی در راستای یک توافق نبود و اگر قرار باشد بگوییم این هفته اتفاقی می‌افتد یا نه من می‌گویم که فکر نمی‌کنم.» بورل همچنین در پاسخ به اینکه آیا حاضر به دیدار با رئیس‌جمهور ایران خواهد بود، با اشاره به اینکه در ماه ژوئن به تهران سفر کرد تا موانع را از سر راه روند احیای برجم بردارد، گفت: «آن‌ها به من قول دادند، به دوحه رفتند، به وین رفتند. من فکر نمی‌کنم این چیزی باشد که به‌واسطه دیدار با رئیس‌جمهور حل شود.» جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و هماهنگ‌کننده مذاکرات وین، پیشتر نیز گفته بود: «این آخرین متن پیش‌نویس و آخرین پیشنهاد برای رسیدن به توافقی بر سر احیای توافق هسته‌ای است. ایران پیشنهادات خود درباره متن پیش‌نویس توافق و درباره پاسخ آمریکا را به اتحادیه اروپا ارائه کرده است.»از سوی دیگر، روز گذشته وزیر خارجه فرانسه نیز در اظهاراتی عنوان کرد که هیچ پیشنهاد بهتری برای ایران جهت احیای برجم بر روی میز مذاکره قرار ندارد.
به گزارش ایسنا، کاترین کلونا، وزیر خارجه فرانسه روز دوشنبه در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک در خصوص مذاکرات احیای برجم به خبرنگاران گفت: «هیچ پیشنهاد بهتری بر روی میز قرار ندارد و این بر عهده ایران است که تصمیم درست را بگیرد.» او در ادامه عنوان کرد که هیچ ابتکاری برای خارج کردن شرایط از وضعیت کنونی وجود ندارد.این در شرایطی است که مقامات روسیه و چین و سه کشور اروپایی در دو ماه اخیر از پاسخ‌های ایران به جمع‌بندی نهایی ارائه‌شده از متن پیش‌نویس توافق استقبال کردند. تقریباً همه کشورهای درگیر در مذاکرات بر سر متنی که جوزپ بورل در نهایت ارائه کرد تا حد زیاد و قابل‌توجهی تفاهم داشتند و اساساً تفاهم سیاسی در همان زمان ایجادشده بود؛ اما در جریان ردوبدل شدن پیام‌ها، طرف آمریکایی بر سر یکی دو موضوع به‌ویژه حمایت سیاسی این کشورها از بسته شدن موضوعات باقی‌مانده میان ایران و آژانس دبه کردند. آن‌ها با این ادعا که بررسی سوالات آژانس از ایران در چارچوب برجم نیست و موضوعی پادمانی نیست تأکید داشتند که نباید حل‌وفصل این مساله به برجم گره زده شود این در حالی بود که بسته شدن این سوالات از خطوط قرمز ایران در مذاکرات است.ایران خواهان این است که همان‌طور که در توافق 2015 سوالات آژانس درباره فعالیت‌های گذشته ایران هم‌زمان با اجرای برجم حل و خاتمه یافت، درباره چند سوال فعلی نیز باید به همین شکل رفتار شود. درعین‌حال کارشناسان بین‌المللی به این مساله اذعان دارند که انتخابات کنگره مانع کار دولت آمریکا است و در این میان‌فشار مقامات اسراییل حائز اهمیت است.با وجود توقف موقت رایزنی‌های فشرده میان ایران و آمریکا با هماهنگی نماینده اتحادیه اروپا، ناصر کنعانی سخنگوی وزارت امور خارجه روز دوشنبه گفت که مذاکرات و رایزنی‌ها برای رفع تحریم‌ها به‌صورت طبیعی در چارچوب معمول از طریق اتحادیه اروپا ادامه دارد و هرگونه تحولی در این چارچوب خواهد بود. کنعانی درباره سفر علی باقری به نیویورک به همراه رئیس‌جمهور و احتمال برگزاری دور تازه‌ای از مذاکرات برجامی در حاشیه مجمع عمومی گفته است: «حضور مذاکره‌کننده ارشد ایران در این سفر، برای همراهی با هیأت عالی‌رتبه جمهوری اسلامی ایران است و برنامه تعریف‌شده‌ای برای گفت‌وگو در خصوص مذاکرات رفع تحریم‌ها در چارچوب این نشست و اجلاس وجود ندارد؛ اما به‌صورت طبیعی نشستهای بین‌المللی فرصت خوبی برای برگزاری نشستهای سیاسی، انجام مذاکرات بین کشورها و فرصتی برای تبادل‌نظر در خصوص موضوعات موردعلاقه کشورهاست.» سخنگوی وزارت امور خارجه اما احتمال اینکه در حاشیه این نشست گفت‌وگوهایی در خصوص موضوع هسته‌ای و مذاکرات رفع تحریم‌ها صورت بگیرد را رد نکرده و گفته است، ایران از هر فرصتی برای بیان دیدگاه‌های خود استفاده می‌کند.
حضور مذاکره‌کننده ارشد ایران در نیویورک درحالی‌که مقامات کشورهای عضو برجم نیز در این روزها در این شهر در رفت‌وآمد هستند، گویای آن است که اگر طرف مقابل حرفی برای گفتن داشته باشد، زمینه گفت‌وگو فراهم است. بااین‌وجود، هرگونه مذاکره و رایزنی در چارچوب مذاکرات وین و با هماهنگی انریکه مورا یا شخص جوزپ بورل انجام خواهد شد که پیام‌ها میان ایران و آمریکا را ردوبدل می‌کنند. به گزارش ایسنا، هرچند آمریکا تحت‌فشار اسراییل در آمریکا و سرزمین‌های اشغالی است اما حضور مقامات ارشد مذاکره‌کننده و عالی ایران در نیویورک فرصت مجددی برای مذاکره را رو به روی آن‌ها قرار می‌دهد، توافق در دسترس است؛ اینکه از این فرصت استفاده کنند یا نه به آن‌ها بستگی دارد.