رسانه خوب نیازمند بهره‌گیری از آزادی است

در روز روزنامه‌نگار (خبرنگار) ما باید چه انتظاری از جامعه و دولت و البته از هم‌صنفان و همکارانمان داشته باشیم. انتظار از هم‌صنفان همانا رعایت اصول اخلاق حرفه‌ای روزنامه‌نگاری است که پایه‌های آن بر نگاه منصفانه و بی‌طرفانه به هر پدیده خبری، نقل صحیح و درست خبر و البته شجاعت در انعکاس اخباری است که به‌نوعی به مناسبات قدرت تنه می‌زند. بخشی از جامعه مطبوعاتی مدیران مطبوعات‌اند که انتظار از آن‌ها پرداخت دستمزدی متناسب با این شغل و البته تعیین تکلیف برای دستمزد روزنامه‌نگاران حق‌التحریری است. انتظار از جامعه و مخاطبان همانا گذاشتن مطبوعات و رسانه‌ها در سبد هزینه زندگی است؛ کاری که در کشورهای غربی و مخاطبان آن سامان‌ انجام می‌دهند که با اشتراک و آبونه ‌کردن نشریاتی که حرفه‌ای و از کیفیت خوبی برخوردارند، عملاً از آن‌ها حمایت مالی می‌کنند. اگرچه شرایط اقتصادی- معیشتی کشور اجازه نمی‌دهد که از قاطبه مخاطبان چنین درخواستی داشته باشیم، اما در همین شرایط هستند افرادی که از امکانات مالی خوبی برخوردارند اما در طول سال حتی یک نشریه نمی‌خرند و منظور نظر ما نیز همانان‌اند که با خرید نشریه بتوانند هم دانش خود نسبت به یک واقعه را بالا ببرند و هم از دیگر سو به اقتصاد مطبوعات کمک کنند.
انتظار از دولت (در اینجا حاکمیت) اما کارگشاتر از دیگر بخش‌هاست. به گمان من قانون حق دسترسی آزاد به اطلاعات و نیز عمل به همین قانون آیین دادرسی موجود، درصورتی‌که به‌درستی اجرا شود، راه بسیاری از سو تعبیرها را خواهد بست و این‌گونه بخشی از مهم‌ترین معضلات روزنامه‌نگاران که اجرای اصول مربوط به آزادی بیان و امنیت روزنامه‌نگار پس از بیان و نوشتن است را می‌توان در پرتو فهم و اجرای دقیق این قوانین جست‌وجو کرد. قوه قضاییه و البته دادگاه مطبوعات و هیات منصفه مطبوعات، می‌توانند در همکاری با یکدیگر به یک ساختار واحدی برای رسیدگی به شکایت‌های مطبوعاتی و تفکیک آن از شکایت‌هایی بپردازند که عملاً مطبوعاتی است اما تحت عنوان «اقدام علیه امنیت ملی» طرح و روزنامه‌نگاران بسیاری را دچار کرده است.
مطبوعات برای آنکه خوب و دقیق کار کنند نیازمند حضور در صحنه‌های خبری و انعکاس بی‌واهمه اخبار و بهره‌گیری از آزادی‌هایی‌اند که در قوانین اساسی و قوانین عادی از آن سخن رفته است. به گمان من مهم‌ترین بخشی که می‌تواند به رسانه‌های و خبرنگاران کمک کند که ماهیت مستقل خود را حفظ کنند، همانا قوه قضاییه و اصولاً برخورد منصفانه و مبتنی بر قوانین قضایی و به‌خصوص قانون حقوق شهروندی با اهالی مطبوعات است. البته رسیدن به این آرزو شاید اندکی تحویل به امر محال کردن را مانند باشد اما چه کنیم که آرزو کردن عیب نیست.