فیلم جعلی است، اما جنگل‌تراشی جدی!

همدلی| ستاره لطفی- چند روز پیش محمد درویش، فعال شناخته‌شده محیط‌زیست ویدئو ترسناکی از جنگل‌زدایی را در صفحه اینستاگرامش منتشر کرد و در توضیح آن نوشته بود: «این تصاویر را که آقای علی‌اکبر کاوسی در اختیار نگارنده قرار داده، مربوط به منطقه گلوگاه در مازندران است؛ متأسفانه از این لکه‌های پاک‌تراشی شده در هیرکانی کم نیست، اما امیدوارم با افزایش حساسیت ملی و با ترغیب نهادهای نظارتی به پیگیری و پاسخگویی، نگذاریم تماشای چنین جنایت‌هایی عادی شود.»
این تصاویر که یک لکه وسیع تراشیده شده در دل جنگل هیرکانی را نشان می‌داد، باعث ایجاد نگرانی‌های زیادی به‌ویژه از سوی فعالان زیست‌محیطی شد.
لازم به یادآوری است پاک‌تراشی جنگل یا همان جنگل تراشی به قطع یا آتش زدن انبوه درختان جنگلی در یک محدوده وسیع برای تغییر کاربری اراضی جنگلی و جنگل خواری گفته می‌شود؛ اتفاقی که اخیراً تصاویری از آن در فضای مجازی به شکل وسیع منتشرشده و واکنش‌های زیادی را به همراه داشته است. تصاویر منتشرشده از جنگل‌زدایی در مازندران به سبک جنگل‌های آمازون و واکنش‌های بیشمار به آن، روزنامه همدلی را بر آن داشت تا صحت‌وسقم این ماجرا را از طریق فعالان زیست‌محیطی استان‌های شمالی و همچنین بومی‌های محلی پیگیری کند. در ادامه پیگیری‌های «همدلی»، اغلب دغدغه‌مندان محیط‌زیست شمال کشور، از وجود چنین جنگل‌زدایی با این ابعاد وسیع در دل جنگل‌های هیرکانی اظهار بی‌اطلاعی کردند.
 صحت‌وسقم تصاویر منتشرشده از جنگل‌زدایی در مازندران
یکی از افرادی که نسبت به‌درستی ویدیو منتشرشده تردید داشت، «امید جاهد»، فعال محیط‌زیستی گیلانی و عضو انجمن محیط‌زیستی «آو» بود. جاهد نسبت به صحت تصاویر و خبر منتشرشده تردید داشت و به «همدلی» گفت: بر اساس پیگیری‌های که تا کنون انجام داده‌ایم و اطلاعاتی که از فعالان و گروه‌های محیط‌زیستی مازندران و افراد محلی آن منطقه به دست آورده‌ایم، گویا آن تصاویر متعلق به ایران و جنگل‌های شمال نیست.
وی افزود در جستجوی که در google Earth انجام گرفت، نیز این منطقه تراشیده شده از جنگل دیده نشد، بدون تردید اگر جنگل‌زدایی آن‌هم با این ابعاد و وسعتی که در عکس مشاهده می‌شود، در دل جنگل‌های هیرکانی اتفاق می‌افتاد در تصاویر google Earth مشاهده می‌شد. گوگل ارث Google Earth برنامه‌ای است برای دریافت و مشاهده اطلاعات جغرافیاییِ جهان که توسط شرکت کی‌هول ساخته‌شده است. این برنامه نقشه سه‌بعدیِ زمین نیز نامیده می‌شود. نقشه‌های این برنامه با کنار هم قرار دادن تصاویر انتخاب‌شده از تصاویر ماهواره‌ای و عکس‌برداری هوایی و سامانه اطلاعات مکانی سه‌بعدیِ جهان به‌دست می‌آید.
با گوگل ارث و در فضای مجازی می‌توان به همه جای زمین پرواز کرد و تصاویر ماهواره‌ای، نقشه‌ها، پستی‌وبلندی‌ها و ساختمان‌های سه‌بعدی، کهکشان‌ها و ژرفای اقیانوس‌ها را مشاهده کرد. طبق اعلام گوگل در حال حاضر ۹۸درصد از سطح زمین تحت پوشش این نرم‌افزار قرارگرفته است.
 درد جنگل‌های شمال جنگل تراشی است
«محمد رمرودی»، یکی از بومیان منطقه گلوگاه در مازندران نیز از وجود پهنه جنگلی تراشیده شده در دل جنگل‌های مازندران اظهار بی‌اطلاعی کرد و به «همدلی» گفت: نمی‌توان قطع درختان و جنگل‌زدایی را در جنگل‌های هیرکانی انکار کرد، اما وسعت تخریب در عکس خیلی بیشتر از جنگل‌زدایی‌های است که در جنگل‌های هیرکانی اتفاق افتاده است.
وی قطع درختان و جنگل‌زدایی در هر ابعادی را به مشکلات اقتصادی و معیشتی مردم منطقه گره زد و گفت: بخش زیادی از مردم معیشتشان به جنگل و فروش درختان جنگلی وابسته است، جوری که اگر این منبع درآمد را از آنان گرفته شود در تأمین ابتدایی‌ترین نیازهای روزمره خود دچار مشکل می‌شوند.
این بومی محلی مازندران ایجاد شغل پایدار را راهکار مناسبی برای جلوگیری از تخریب و تعرض به جنگل عنوان کرد و گفت مردم شمال کشور که در دامنه جنگل‌های هیرکانی بزرگ شده‌اند اگر غم نان نداشته باشند، تبر برنمی‌دارند و بر ریشه درختان جنگلی نمی‌زنند. وی به دست‌درازی برخی از ارگان‌ها به جنگل‌های هیرکانی اشاره کرد و گفت: قسمت زیادی از جنگل‌ها از گلوگاه تا کردکوی را برخی از ارگان‌ها تصاحب کرده و حتی دور آن را حصار کشید‌ه‌اند جوری که اصلاً نمی‌شود آن‌سوی حصار را دید، شاید اگر حصارها را بردارند با یک جنگل تراشی شبیه آنچه در آمازون اتفاق افتاده است، مواجه شویم. رمرودی ادامه داد: درد جنگل‌های هیرکانی مجوز‌های برداشت چوب از جنگل و پاک‌تراشی است. برخی از شرکت‌هایی که تجارتشان به چوب جنگل وابسته است، بعد از برداشت از جنگل، به‌صورت صوری اظهار ورشکستی و عدم فعالیت می‌کنند و این‌جوری از نهال کاشتن طفره می‌روند. بدون تردید اگر به ازای درختانی که کارگاه‌ها و کارخانجات برای تولید محصولات چوبی می‌برند، درخت کاشته شود، وضعیت هیرکانی اکنون به‌جایی نمی‌رسید که برخی از نابودی آن سخن بگویند.
 ویدیو منتشرشده از پاک‌تراشی جنگل، مربوط به شوروی سابق بود.
اماواگرها در مورد عکس جنگل‌زدایی ترسناک در مازندران به سبک جنگل‌های آمازون که از سوی محمد درویش منتشر شد، ادامه داشت تا وی در پستی اینستاگرامی توضیحات جدیدی را در مورد آن منتشر کرد. وی به همان پست قبلی توضیحاتی اضافه کرد و نوشت: «بعد از تحریر: مطابق بررسی‌هایی که دوست بزرگوارم حمیدرضا میرزاده انجام داده است، ظاهراً این پاک‌تراشی برمی‌گردد به اشغال شوروی سابق، البته چند هم‌وطن دیگر هم اطلاعات دیگری برایم فرستاده‌اند، یکی از مدیران منابع طبیعی هم اطلاع داد که به‌زودی شخصاً به منطقه رفته و پیگیری می‌کند ...»
اگرچه این تصاویر هم از سوی منتشرکننده آن و هم از سوی فعالان زیست‌محیطی شمال کشور و همچنین بومیان محلی تکذیب شد و آن را به کشور دیگری نسبت دادند، اما این تکذیب‌ها به معنای نبود جنگل‌تراشی در جنگل‌های شمال کشور نیست. جنگل‌تراشی و از بین بردن درختان ارزشمند جنگل‌ها به‌قصد تغییر کاربری اراضی یا قاچاق چوب یکی از مهم‌ترین تخلفات زیست‌محیطی شمال کشور محسوب می‌شود که سال‌هاست در این منطقه رواج دارد، اما هنوز مسئولان زیست‌محیطی ایران نتوانسته‌اند اقدامی مهم برای جلوگیری از این مسئله انجام دهند. به همین دلیل، سال‌به‌سال شاهد کاهش مساحت جنگل‌های هیرکانی یعنی همان جنگل‌های شمال کشور هستیم.