ردپای تورم روی سبک زندگی ایرانی اسلامی

کرونا توانست عروسی‌های شلوغ ایرانی را از تک‌وتا بیندازد، بااین‌حال کرونا تمام نشده، موج گرانی یقه این سنت ایرانی را گرفت و مانع از فراموش‌شدن جشن عروسی‌های مینیمال (در مقایسه با آنچه قبلاً رواج داشت) شده است. اخیراً در خبرها آمده سرانه مصرف گوشت و برنج پایین آمده است. غذاهای ایرانی با آن اهن و تلپ و زمان‌بری، کمتر از قبل طبخ می‌شوند. احتمالاً به‌زودی شاهد ساندویچی و مینیمال شدن وعده‌های غذایی خواهیم بود. روزنامه رسمی کشور پیشنهاد داده است که به دلیل بالا بودن هزینه‌های زندگی، میهمانان شام خودشان را با خودشان بیاورند. این پیشنهاد، فارغ از خوب یا بد بودنش، به‌زودی رواج پیدا خواهد کرد زیرا مردم، فارغ از توصیه‌های این روزنامه و آن کارشناس، به سمت منصفانه شدن هزینه‌های دورهمی‌ها خواهند رفت؛ اما قضیه به این سادگی که برشمردیم نیست. سبک زندگی ایرانی تغییر اساسی خواهد کرد. مسئله در حدود کوچک شدن جشن عروسی نخواهد ماند و خودِ امر ازدواج بین جوانان به تعویق خواهد افتاد و جایش را به پدیده‌های مدرن، ناشناخته‌، یا غیرمرسومی خواهد داد که عموم والدین ایرانی با آن راحت نیستند. اثاثیه خانه ایرانی که معمولاً یک خانه تکمیل است، از نظر تعداد و تراکم اشیا کم می‌شود؛ خانه مینیمال می‌شود. چه‌بسا مواردی مانند پتو برای بیشتر از اعضای خانه تهیه نشود. خانه‌ها هم‌زمان با مینیمال شدن، کوچک‌تر نیز می‌شوند و این واقعیت به‌مثابه یک دور، مینیمال شدن اثاث را توجیه می‌کند. اگر تورم برای مدتی طولانی ادامه داشته باشد، سفره به همراه تمامی وابسته‌های آن یک هویت تاریخی متعلق به قبل از دوران تورم خواهد شد. سفره از روزمره زندگی حذف می‌شود. بخشی از هویت ایرانی از دست می‌رود؛ اما مسئله باز به اینجا نیز ختم نمی‌شود. در توصیف فرهنگ ایرانی، به‌راحتی از عبارت ایرانی اسلامی استفاده می‌شود زیرا در طول زمان درهم‌تنیده شده‌اند؛ بنابراین تداوم تورم اگر بتواند فرهنگ ایرانی را کمرنگ کند، قطعاً بر بخش‌های اسلامی آن نیز تأثیر خواهد داشت. تکرار پیدا شدن نوزادان زنده و سالم در سطل زباله، عدم امکان نگهداری از سالمندان برای جوانان، کمرنگ شدن صله‌رحم و افزایش فاصله بین کوچه‌هایی که نذری ادا می‌کنند و بسیاری موارد دیگر در خطر آسیب از تورم هستند. نگرانی دور از تصوری نیست اگر نسل‌های بعد در مورد میهمانی‌های مفصل فامیلی فقط در اینترنت چیزی بخوانند یا فصلی از کتاب‌های درسی برای آشنایی نوه‌هایمان با سنن ایرانی اسلامی نوشته شوند؛ سنت‌هایی که هنوز نسل ما آن‌ها را زندگی می‌کند و اگر شرایط اقتصادی بهتر باشد، قصد دست برداشتن از آن‌ها را ندارد. اقتصاد ناموفق همان‌طور که با بنیان خانواده شوخی ندارد، فرهنگ جامعه را نیز دستخوش تغییر خواهد کرد. طولانی شدن دوره رکود و تورم و انزوای اقتصادی در دنیا می‌تواند منجر به کمرنگ شدن سبک زندگی اسلامی در کشور شود. امیدوار بودیم تأثیر از دست رفتن فرصت‌ها را در همه مسائل پیش‌بینی کنیم و هزینه‌های تاب‌آوری جامعه در برابر فشارهای اقتصادی را از زوایای مختلف ببینیم. برخی از این هزینه‌ها خودکشی در ساحت سیاسی هستند.