جزییات گزارش رسمی درباره سانحه قطار مشهد – یزد

گزارش کمیسیون عالی سوانح راه‌آهن درباره سانحه قطار مسافری مشهد – یزد منتشر شد که بر اساس آن دو عامل مهم در وقوع این سانحه از جمله انسداد مسیر حرکت قطار مسافری توسط بیل مکانیکی و تخطی از سرعت تعیین شده از سوی لوکوموتیوران مؤثر بوده است. در این گزارش آمده است: «کمیسیون عالی سوانح راه‌آهن ضمن عرض تسلیت به خانواده‌های داغ‌دیده و ابراز همدردی با آنان و آرزوی سلامتی برای مصدومان سانحه قطار مسافری مشهد - یزد تاریخ ۱۸خرداد ۱۴۰۱، اعلام می‌دارد این کمیسیون از لحظه وقوع سانحه تاکنون، ضمن حضور در محل سانحه، نسبت به بررسی شواهد و قرائن میدانی و مستندات مربوطه از جمله مکالمات ضبط‌شده مأمورین، وقایع ثبت‌شده در سیستم‌های علائم الکتریکی، رکوردهای ثبت داده در لکوموتیو و ایستگاه‌ها و همچنین تحقیق از مأمورین ذی‌ربط اقدام کرده است. پس از برگزاری جلسات، ضمن مداقه و اعمال حساسیت بایسته در علل و عوامل وقوع سانحه، گزارش اولیه سانحه خروج از خط قطار مسافری در بلاک عباس‌آباد - زیرو را به شرح ذیل منتشر می‌نماید:
به‌منظور عملیات بهسازی و تعویض تراورس در بلاک عباس‌آباد - ریزو (خط گرم) با توجه به شرایط ترافیکی و آب‌وهوای گرم منطقه، برنامه‌ریزی گردید، انجام عملیات در طول شب از ساعت 24 الی پنج صبح مطابق دستورالعمل‌های مربوطه توسط شرکت نگهداری خط و از محل قرارداد نگهداری خط انجام گیرد. مقررشده بود به‌منظور تسهیل در امور سیر و حرکت قطارها، عملیات قبول و اعزام قطارها در ایستگاه‌های عباس‌آباد و ریزو با استقرار متصدی ترافیک و به‌صورت محلی انجام گردد و یک نفر متصدی ترافیک نیز برای دایر کردن ایستگاه موقت در محل عملیات بهسازی مستقر شود. از ساعت ۰۰:۰۰ تاریخ ۱۸خرداد ۱۴۰۱ عملیات بهسازی خط با تلفن‌گرام شماره ۱۵۱ و ۱۵۲ سرپرست کارگاه خط با قید تقلیل سرعت ۳۰کیلومتر بر ساعت برای بلاک عباس‌آباد - ریزو و قید تقلیل سرعت ۱۵کیلومتر بر ساعت در محدوده عملیات و عبور از محل تقلیل سرعت با علامت مأمور خط انجام شده است و ایستگاه موقت در کیلومتر ۴۵۰+۲۴۴ توسط متصدی ترافیک دایر گردیده و مراتب تلفن‌گرامی به کنترل و ایستگاه‌های طرفین مخابره گردیده است. قطار مسافری ۶۸۱۱ مشهد - یزد که در ساعت ۱۹ و ۲۰دقیقه تاریخ ۱۷خرداد ۱۴۰۱ از مشهد حرکت نموده بود در ساعت ۳ و ۲۵دقیقه تاریخ ۱۸خرداد ۱۴۰۱ به ایستگاه طبس وارد و مطابق برنامه، مأمورین راهبر و رئیس قطار تعویض و قطار با دریافت حکم احتیاط در ساعت ۳ و ۳۵دقیقه به مقصد یزد حرکت می‌نماید. در ساعت ۴ و ۲۵دقیقه سرپرست کارگاه بهسازی خاتمه عملیات بهسازی را تلفنگراماً به کنترل و ایستگاه عباس‌آباد از طریق ایستگاه ریزو اعلام و با برچیده شدن ایستگاه موقت، بلاک فوق جهت تردد وسایط نقلیه ریلی آزاد می‌گردد.  در ساعت ۴ و ۳۰دقیقه اولین وسیله نقلیه ریلی با کد ۲۰۹ (لکوموتیو منفرد شماره ۱۶۹) از ایستگاه عباس‌آباد با سیستم علائم الکتریکی به ایستگاه ریزو اعزام می‌شود.  پس از ورود لکوموتیو ۱۶۹ به ایستگاه ریزو، در ساعت ۵ و ۵دقیقه قطار مسافری مشهد - یزد با اتمام فریضه نماز صبح در ایستگاه عباس‌آباد و اعلام آمادگی رئیس قطار با سیستم علائم الکتریکی به سمت ایستگاه ریزو اعزام می‌گردد. هنگام سیر قطار مسافری در بلاک عباس‌آباد - ریزو، سرپرست عملیات خط در محل بهسازی بدون انجام هرگونه هماهنگی قبلی با کنترل و ایستگاه‌های طرفین و به‌منظور انجام تعمیرات بیل مکانیکی (جای گذاری زنجیر چرخ) دستور قرار دادن بوم بیل مکانیکی در داخل خط را به راننده بیل مکانیکی داده و بوم بیل مکانیکی علی‌رغم اشغالی بلاک و نزدیک شدن مسافری، در داخل خط قرار می‌گیرد که در حین انجام تعمیرات بیل، قطار مسافری به منطقه تقلیل سرعت ۱۵کیلومتر بر ساعت که در حکم احتیاط صادره توسط ایستگاه تشکیلاتی طبس، ثبت و به رؤیت و امضای رئیس قطار و لوکوموتیوران رسیده است نزدیک می‌شود، ضمناً محل مربوطه نیز به تابلوهای هشداری (۳۰ و ۱۵) مطابق مقررات عمومی سیر و حرکت تجهیز بوده است. با عبور از قوس و ترانشه محل تقلیل سرعت (شعاع قوس ۲۰۰۰متر) و مشاهده بیل مکانیکی در داخل خط، لوکوموتیوران اقدام به نواختن سوت اخطار ممتد و ترمز سریع می‌نماید، لیکن به لحاظ نزدیک بودن فاصله، قسمت فوقانی لکوموتیو با بوم بیل مکانیکی که در حال چرخش برای خارج شدن از روی خط بوده است، برخورد و منجر به واژگون شدن بیل مکانیکی گردیده و با سالن‌های قطار برخورد می‌نماید که به دلیل سرعت غیرمجاز قطار و ناپایدار بودن خط در محل، سالن‌های دوم و سوم و چهارم واژگون و سالن‌های ۵ الی ۸ نیز از خط خارج و قطار پس از طی مسافت حدود ۲۲۰ متر از محل برخورد متوقف می‌گردد. بر اساس بررسی‌های انجام‌گرفته تاکنون، دو علت مهم در وقوع این سانحه، انسداد مسیر حرکت قطار مسافری توسط بیل مکانیکی (پس از اتمام عملیات و اعلام آزادسازی مسیر تردد قطار از سوی سرپرست عملیات بهسازی) و همچنین تخطی از سرعت مقرره و تعیین شده مطابق حکم احتیاط می‌باشد.
ضمناً شناسایی سایر علل و عوامل مؤثر در وقوع این سانحه در دست بررسی بوده که پس از تحقیقات بیشتر، نتایج متعاقباً به استحضار خواهد رسید.»