مشی دعایی، ضرورت نظام حکمرانی

حجت‌الاسلام‌والمسلمین سید محمود دعایی، روز پانزدهم خرداد و در ایام مرتبط با سالگرد رحلت امام، جان به جان‌آفرین سپرد. به‌حق، دعایی در میان همه شخصیت‌های سیاسی ایران، استثنا بود و اگر مانند داشته باشد، بسیار قلیل است. کسی که ۲۴سال نماینده مجلس باشد و ۴۲سال رئیس موسسه اطلاعات ولی حتی یک ریال حقوق نگیرد و در زندگی به همان شهریه طلبگی بسنده کند. کسی که بسیار صمیمی و اهل صفا و محبت و با متانت و تحمل و مدارای فراوان بود به‌طوری‌که هم محبت به همه نخبگان و هنرمندان داشت و هم هنرمندان و نخبگان به او محبت داشتند. نمازهای میتی که بر شخصیت‌های مختلف ملی، هنرمند، دانشگاهی خواند گواه این است که برای او، انسانیت مهم بود. استاد محمدرضا شجریان، عباس کیارستمی، ابراهیم یزدی، ادیب برومند، عزت‌الله انتظامی، داوود رشیدی، محمدعلی کشاورز، مسعود عربشاهی، جمشید مشایخی، ملک طباطبایی همسر مهدی بازرگان و ... شناخته‌شده‌ترین چهره‌های فرهنگی و سیاسی کشور هستند که سید محمود دعایی بر پیکر آنان نماز خواند.‌ به‌طوری‌که در یک مصاحبه خود او گفته بود من باید وزیر نماز میت می‌شدم. مهر و محبت مرحوم آقای دعایی به همه نخبگان و هنرمندان در طول حیاتشان نیز بسیار زیاد بوده است. از ارادتی که به سید محمد خاتمی داشت و او را کاکا صدا می‌کرد، پروفسور فضل‌الله رضا که برای او مراسم بزرگداشت برگزار کرد، استاد باستانی پاریزی، شفیعی کدکنی، دکتر محمدعلی اسلامی ندوشن که در تجلیل او سخن گفت، استاد محمدرضا شجریان و همه خبرگان و استادان و هنرمندان این سرزمین داشتند زبانزد همه مردم است. روزنامه اطلاعات نیز، جایگاهی برای همه نیروها از محمدجواد حجتی کرمانی، آیت‌الله محقق داماد، عطاءالله مهاجرانی، حداد عادل و بسیار شخصیت‌های فرهنگی کشور بود. او آن‌چنان مهر و محبت همه، فارغ از همه گرایش‌های سیاسی و فرهنگی را در دل داشت که حجت‌الاسلام‌والمسلمین ناطق در بزرگداشت مرحوم دعایی بیان کرد که «من یک شوخی با مرحوم دعایی داشتم که به آن مرحوم می‌گفتم آقای دعایی، اگر روز قیامت شما و مرحوم آیت‌الله انواری را مأمور بهشت و جهنم انسان‌ها کنند، به خاطر خوش‌نفسی و نگاه مهربانانه‌تان به انسان‌ها هیچ‌کس را به جهنم نمی‌فرستید.» به تعبیر دکتر ظریف، «جناب آقای دعایی بیش از همه انسان بود. نماد اخلاق و انسانیت بود.» هوشنگ مرادی کرمانی در وصف او گفت: «چه می‌توانم درباره‌اش بگویم‌؟! ایشان آن‌قدر در مقابل‌ آدم‌های کوچک و بزرگ متواضع و فروتن بودند که یک‌بار به او گفتم «پیش‌آمده از این تواضع و فروتنی خسته شوید یا این مسئله بر ای‌تان دردسر و توهینی شود؟» گفت «بعضی‌ها گفته‌اند اما من برای این حرف‌ها اهمیتی قائل نیستم، از این‌که به بندگان خدا دارای هر نوع تفکر و عقیده‌ای، احترام بگذارم خوشحال می‌شوم.» او که حاضر بود شخصاً هم پیگیر مشکل یک بهایی باشد هم مشکل وزیر دولت بختیار را پیگیری کند.
مشی مرحوم آقای دعایی، کاملاً می‌تواند به‌عنوان یک الگو در نظام حکمرانی قرار گیرد. یک نظام حکمرانی، باید نسبت به همه شهروندانش فارغ از اختلافات فرهنگی و سیاسی، نگاه کاملاً یکسانی داشته باشد. همه شهروندان باید دارای حقوق برابر باشند و به‌علاوه خودی‌تر بودن نباید باعث بهره‌برداری بیشتر از مزایا یا معافیت از برخی تکالیف قانونی بشود. سیاست‌ها و ساختارها باید آن‌چنان باشد که همه مردم یکسان دیده شوند و همه مردم هم، حکومت را حکومت خود بپندارند نه آن‌که به مرحله قهر برسند.