ماهیها را به کوسه تبدیل نکنیم
راضیه خندانی (شاعر)مدام این جمله در ذهنم تداعی میشود و هر بار به درست بودن عمق معنی آن بیشتر پی میبرم. ما آدمها؛ یعنی راستش میشود گفت: بیشتر ما آدمها؛ در کارخانهی بزرگسازی آدمها بهطور رسمی استخدام شدهایم. آنقدر به خاطر محبتمان به یک نفر او را موردتوجه و دریای مهربانی خودمان قرار میدهیم که بیچاره راه برگشت به ساحل را گم میکند و در عمق اقیانوس محبتهای بیدریغمان غرق میشود. چنانکه به خیال خام خود از اول شاهماهی قصههای شاهپریان کودکیهای هر آدمی بوده است و اولازهمه هم؛ آنکسی که او را به ورطهی این دریازدگی کشانده؛ مانند زبالهای از دریای محبت خود با موجی سهمگین به گوشهای ناپیدا میفرستد.
نمیتوانم بگویم که این دریازدگی یا به قولی محبت زدگی؛ فقط و فقط به بیجنبه بودن آن دسته از انسانها ربط دارد؛ که هر کسی ظرفیت به خصوصی برای پذیرش عشق و محبت از آدمها را داراست. همه ما خواهان و حتی خود را مستحق بیشترین ابراز علاقه و عشق از آدمها میدانیم؛ اما نمیشود؛ این را هم انکار کرد که دریای ظرفیتمان هم با چند لیوان سر پر از عشق سرریز میشود و سیلی جبرانناپذیر به دنبال دارد. شاید خیلیها بگویند نه؛ ما اینگونه نیستیم. من هم نمیخواهم همه را به یک چوب بزنم.
گرچه همیشه چوب خشک و تر باهم سوختهاند و باید پذیرفت که سخت است در انبار کاه به دنبال سوزن گشتن تا به آنچه در ذهن داریم برسیم. همانطور که گفتم به نظر من بهجای اینکه از کوسه شدن ماهیهای تنگمان شکایت کنیم، میتوانیم با تعیین کردن مرزی برای محبت کردنمان به آدمها، از هر گونه آسیبدیدگی خودداری کنیم.
گاهی خود ما مقصر اصلی ماجرا هستیم که با محبتهای بیاندازهمان از خط مرزی که باید مابین خودمان و دیگران قرار میگرفته عبور کردهایم و به شخص مقابل هم اجازه پیشروی از محدوده خود را دادهایم. پس قبل از اینکه طعمه کوسههای خودساختهی خودمان بشویم، بگذاریم ماهیهای اطرافمان در حدودی که هستند باقی بمانند.
گاهی نهتنها برای خودمان که حتی برای خود آنها هم بهتر است. توهمزدگی خود ریشه اصلی خیلی از مشکلات است. همینکه فردی را آنقدر از چشمه عشقمان سیراب کنیم که از فرط سیرابی به توهم بیعیب و نقص بودن برسد یا سادهتر بگویم به خودشیفتگی دچار شود؛ نهتنها حقوحقوق خودمان را زیر پا گذاشتهایم که در حق فرد مقابل هم کم نامردی نکردهایم. به هرکسی باید به همان اندازه که باعث شکستن سد ظرفیت او نمیشود توجه کرد. شاید بهترین راه ابراز عشق همین بهاندازه محبت کردن باشد.