2465
جهت اشتراک در روزنامه همدلی ایمیل خود را ثبت فرمائید
«همدلی» وضعیت ساختمان‌های ناایمن پایتخت را بررسی کرد
متروپل‌های آماده ریزش؛ از پایتخت تا شهرهای کوچک
همدلی|همدلی| ستاره لطفی- برج ۱۲طبقه متروپل آبادان دوشنبه دوم خردادماه افتتاح نشده، فروریخت و بار دیگر زنگ خطر ساختمان‌های ناایمن در کشور را به صدا درآورد. بعد از هر حادثه ناگوار ناشی از عدم ایمنی ساختمان‌ها پرونده خاک گرفته ایمن‌سازی ساختمان‌ها از زیر میز به روی میز می‌آید تا شاید طلسم رسیدگی به ساختمان‌های ناایمن شکسته شود، اما طبق معمول با اعلام چند سناریوی تکراری از سوی مسئولان، باز تب ماجرا فرومی‌نشیند و موضوع ساختمان‌های ناایمن تا حادثه دیگری فراموش می‌شود. اکنون فروریختن برج متروپل آبادان که منجر به کشته شدن ده‌ها نفر و مصدومیت تعداد زیادی از هم‌وطنان شده است، یک‌بار دیگر ساختمان‌های ناایمن را سر زبانه‌ها انداخته و مسئولان را به تکاپو واداشته است. رئیس‌جمهور به وزارت کشور و سازمان نظام‌مهندسی و شهرداری‌ها مأموریت داده ساختمان‌های ساخته‌شده ناایمن و در معرض آسیب را شناسایی و معرفی کنند. مهدی چمران، رئیس شورای اسلامی شهر تهران نسبت به ساختمان‌های فرسوده تهران ابراز نگرانی کرده و گفته «متأسفانه تعداد ساختمان‌های ناایمن زیاد است و نباید فقط به اخطار کفایت کرد و باید فراتر رفت؛ شهرداری، اما فقط می‌تواند برای ساختمان‌های ناایمن اخطار صادر کند.» بهارستانی‌ها نیز موضع‌های مشابهی گرفته‌اند و نسبت به وضعیت ناایمنی ساختمان‌ها ابراز نگرانی کرده‌اند.
متروپل‌های خاموش
اگرچه با ریزش ساختمان متروپل در آبادان اکنون نگاه‌ها به این شهر جلب شده است، اما متروپل‌های خاموش در کشور کم نیستند تا مانند بمب ساعتی عمل کنند و در یک‌چشم به هم زدن بر سر ساکنانش آوار شوند و تراژدی دیگری خلق کنند. به گفته سخنگوی سازمان آتش‌نشانی، فقط تهران 129متروپل دارد که بوی ایمنی از آن بلند نمی‌شود. ساختمان‌هایی که هر آن ممکن است مانند متروپل، پلاسکو، ساختمان کلینیک اطهر سینا و ... فروبریزند و داغ آنان را زنده کنند. خوب است بدانیم این پلاسکو و متروپل‌های خاموش بی‌نشان هم نیستند. مسئولان می‌گویند آمار، تعداد و نشانی این ساختمان‌های ناایمن بر آنان پوشیده نیست، آن را می‌شناسند و لیست آن را در جیب دارند، اما چرا تمام اسامی این ساختمان‌های مرگبار تاکنون منتشر نشده است و برای تخلیه یا ایمن‌سازی آنان اقدامی صورت نگرفته، پرسش‌های بی‌پاسخی است که بعد از هر حادثه‌ای ازاین‌دست مطرح می‌شود.علاوه بر آن 129ساختمانی که جلال ملکی وضعیت آنان را بحرانی اعلام کرده است. به گفته وی 3500ساختمان تحت ریسک بالای هشت طبقه در تهران نیز شناسایی‌شده است. البته این آمار با آماری که چند سال پیش از سوی رئیس وقت سازمان نظام‌مهندسی ساختمان اعلام شد تناقض آشکاری دارد. احمد خرم دی‌ماه99 در یک برنامه تلویزیونی اطلاعات ترسناکی از ساختمان‌های ناامن در تهران اعلام کرد. خرم گفت: «بیش از ۳۰هزار ساختمان شبیه پلاسکو در تهران وجود دارد و بیش از ۳۰۰- ۴۰۰هزار واحد در تهران با یک زلزله ۶-۷ ریشتری نابود می‌شوند.»به گفته خرم «مسئولان حقایق را به مردم نمی‌گویند تا نگران نشوند، چراکه اگر مردم وضعیت شهر را بدانند، به مسئولین فشار می‌آورند.» در همان زمان محسن هاشمی، رئیس وقت شورای شهر تهران نیز در مورد ناایمن بودن و آسیب‌پذیری ساختمان‌های تهران در مقابل زلزله گفته بود «اگر تهران با زلزله ۷ تا ۸ ریشتری روبه‌رو شود، کل تهران نابود می‌شود.» فاجعه متروپل باعث شده که برخی از مسئولین از آشکار کردن ساختمان‌های ناایمن بخصوص در تهران سخن بگویند. دیروز قدرت الله محمدی، رئیس سازمان آتش‌نشانی و خدمات شهری در این زمینه گفت: «برای مالکان ۱۲۹ساختمان ناایمن تهران نامی بهتر از سوداگران مرگ پیدا نکرده‌ام این لیست به‌زودی منتشر خواهد شد از هیچ‌کس هم ترس و ابایی نداریم چراکه با جان مردم بازی نمی‌کنیم. از ماجرای آبادان دشمن بهره‌برداری به نفع خود کرد و منافقین و … در آبادان حضور داشتند و سیاه نمایی می‌کردند، چرا باید بترسیم از انتشار لیست؟»
امکان تکرار تراژدی متروپل در فارس
البته ساختمان‌های ناایمن مختص به تهران و آبادان نیست. همین دیروز رئیس مجمع نمایندگان فارس هتل همای شیراز را ساختمانی معرفی کرد که قابلیت تبدیل به یک متروپل دیگر را دارد. علیرضا پاک‌فطرت گفت: امکان دارد هتل آسمان در شیراز هم دچار اتفاقاتی مانند متروپل شود زیرابه نظر هتل آسمان شیراز «متروپل» دیگری است و شباهت‌هایی بین این دو وجود دارد که اگر خدای‌نکرده این اتفاق در این هتل 17طبقه رخ دهد بسیار بدتر از حادثه «متروپل» آبادان خواهد بود. چراکه این هتل که در کوچه 12متری واقع شده احتمال فاجعه‌ای بدتر از متروپل غیرممکن نیست. وی با بیان اینکه در روزهای نخست ضابطه هتل آسمان شیراز شش طبقه بود اما مالک این هتل رفته‌رفته با اضافه کردن دوطبقه آن را به حدود 17طبقه رساند، افزود: زمانی که بنده شهردار شیراز بودم دادگستری رأی به تخریب داد اما زمانی که به‌عنوان شهردار اقدام به اجرای رأی کردیم متوجه شدیم که این ساختمان بر سر مردم و مدرسه‌های اطراف ریزش می‌کند که اقدام به توقف رأی کردیم؛ در نهایت مقرر شد که مالک اقدام به حذف ساخت‌وسازها بر پروانه و تخریب 650متر از این هتل کند اما این امر تا کنون اجرایی نشده است.
پس از اجرا نشدن رأی، مالک هتل آسمان دوباره اقدام به ساخت‌وساز کرد. به گفته این مقام مسئول پروانه هتل آسمان هم به‌صورت رانتی صادرشده است، چراکه صدور پروانه هتل در مرکز شهر و با این تعداد طبقات به‌راحتی امکان‌پذیر نیست. بدیهی است متروپل‌های خاموش فقط در تهران، آبادان یا فارس نیست، با توجه به ضعف نظارت، بستر فسادزا شهرداری‌ها در حوزه ساختمان و همچنین گسترش رانت و باندبازی برای اخذ پروانه ساختمان و...، این احتمال وجود دارد در هر شهر و استانی ساختمان‌های زیادی وجود داشته باشد که قابلیت تبدیل به متروپل‌ها را داشته باشند.
پول بده تخلف کن
بسیاری تخلفات ساختمانی را به وجود ماده‌ای به نام کمیسیون ماده 100 گره می‌زنند و می‌گویند این کمیسیون که وظیفه رسیدگی به تخلفات ساختمانی را دارد اکنون به ابزاری برای درآمدزایی شهرداری‌ها تبدیل‌شده است. این ماده‌قانونی مجری قانون را مقید کرده که در برابر تخلفات ساختمانی از مجازات جریمه یا تخریب استفاده کند، اما به گفته آگاهان در کمیسیون ماده 100 تخلفات ساختمانی با پول رتق‌وفتق می‌شود و کمتر به اقدامات دیگر مثل تخریب و ... می‌رسد. به‌عبارتی‌دیگر عملکرد کمیسیون ماده ۱۰۰ در طول سال‌های طولانی، فلسفه وجودی آن را از نهادی برای جلوگیری از تخلفات ساختمانی به نهادی برای کسب درآمد از تخلفات ساختمانی تغییر داده است.
ناکارآمدی این کمیسیون برای مقابله با تخلفات ساختمانی باعث شد برخی به فکر حذف آن بیفتند. چندی پیش خبری مبنی بر حذف کمیسیون ماده ۱۰۰ به پیشنهاد وزارت کشور منتشر شد که حواشی بسیار زیادی با خود به همراه داشت.
برای مثال ناصر امانی عضو شورای شهر تهران در گفتگو با رسانه‌ها گفت: «در صورت حذف کمیسیون ماده ۱۰۰، باید قانونی جایگزین آن شود. بودن یک قانون بد از بی‌قانونی بهتر است، اما آقایان پس از انجام این کار می‌خواهند چه سیستمی را طراحی کنند تا از تخلف ساخت‌وسازها جلوگیری شود؟
متأسفانه کمیسیون ماده ۱۰۰ دستاویزی برای توجیه تخلفات ساختمانی شده و همه هم این موضوع را قبول دارند.» برخی کارشناسان هم بر این باورند که حذف کردن کمیسیون ماده ۱۰۰ به‌نوعی حذف کردن صورت‌مسئله تخلفات ساختمانی است، با این کار نمی‌توان جلوی تخلفات را گرفت بلکه باید سراغ راه‌هایی رفت که تخلفات ساختمانی را کاهش دهد.