شهادت یک مهندس وزارت دفاع در پارچین

همدلی| محسن رفیق: مجموعه نظامی پارچین، بار دیگر دچار انفجار شد و واکنش‌های جدیدی بر‌انگیخت. تنها چند روز پس از ترور سرهنگ پاسدار حسن صیادخدایی در تهران، عصر چهارشنبه گذشته، وقوع یک انفجار در محل صنایع نظامی پارچین، منجر به کشته شدن یک نفر و مجروحیت یک تنِ دیگر شد. این انفجار،‌عصر روز چهارشنبه چهارم خرداد در یکی از واحدهای تحقیقاتی این وزارتخانه در منطقۀ پارچین رخ داد. علت وقوع این حادثه و جزییات آن اعلام نشده و در اطلاعیه‌های صادر شده، تنها به نام مهندس احسان قدبیگی به‌عنوان قربانی این حادثه اشاره شده است. این در حالی است که روز یکشنبه گذشته نیز، یکی از نیروهای سپاه پاسداران در یکی از خیابان‌های تهران ترور شد. این در شرایطی بود که در آن زمان، ایران تلویحاً انگشت اتهام را به‌سوی اسرائیل نشانه رفت و از زبان رئیس‌جمهور، وعده انتقام داد.
انفجاری مهیب و در پی آن ظاهر شدن نوری شدید به مدت چند ثانیه در شرق تهران، خواب ساکنان این منطقه را برآشفت و گمانه‌زنی‌های بسیاری را درباره علت وقوع آن مطرح کرد. بنا بر اطلاعات منتشرشده در شبکه‌های اجتماعی، صدای انفجار در مناطقی همچون پردیس و بومهن نیز شنیده شد. در اولین واکنش‌ها به وقوع این حادثه، حمیدرضا گودرزی، معاون امنیتی-انتظامی استانداری تهران ضمن تائید خبر وقوع این انفجار، از آغاز تحقیقات توسط نیروی انتظامی درباره این حادثه خبر داد. پس‌ازآن در ساعات آغازین روز جمعه داود عبدی، مدیرکل روابط عمومی وزارت دفاع حادثه را انفجار یک مخزن گاز صنعتی در منطقه پارچین توصیف کرد و اضافه کرد که آتش‌سوزی‌ها مهارشده و به کسی نیز آسیبی نرسیده است.خبرگزاری برنا نیز به نقل از داود عبدی نوشت: «در ساعت حدود ۱۲شب در منطقه عمومی پارچین یک مخزن گاز صنعتی منفجر می‌شود که نور و صدای حاصل از آن در شرق پایتخت به گوش رسید و عوامل توانستند این آتش‌سوزی انفجار را کنترل کنند و تا این لحظه هیچ شخصی براثر این انفجار آسیب‌ندیده است.» بااین‌حال، برخی رسانه‌های داخلی ایران نیز به نقل از مقامات مختلف اعلام کردند که این انفجار هیچ ارتباطی با تأسیسات نظامی واقع در منطقه پارچین نداشته است.در همین زمینه، با توجه به حساسیت موضوع و بازتاب رسانه‌ای، از سوی قوه قضاییه، دستورات لازم برای مسئولان حفاظت و بازرسی صنایع دفاع صادر و مقرر شد گزارش دقیقی در خصوص ابعاد حادثه، تنظیم و در اسرع وقت به دادسرای نظامی ارائه کند. روز گذشته نیز به درخواستِ صالحی، دادستان نظامی استان تهران در خصوص بررسی ابعاد و زوایای مختلف حادثه انفجار در یکی از صنایع نظامی پارچین، ابراهیم حاتمی سرپرست دادسرای نظامی شرق استان در صحنه حاضر و با حضور مسئولان و مدیران صنایع مربوطه وزارت دفاع، از صحنه بازدید کرد و از نزدیک در جریان نحوه وقوع انفجار قرار گرفت. به گزارش ایسنا، به نقل از قوه قضاییه، در این بازدید، فروض و احتمالات مختلف در بروز حادثه بررسی و دستورات لازم صادر شد. همچنین مزروعی، بازپرس کشیک نیز پس از حضور در محل وقوع انفجار و انجام تحقیقات لازم در مورد ابعاد حادثه، نظرات قضایی لازم مانند امور مربوط به پزشکی قانونی را به مسئولان هوافضا ابلاغ کرد.از سوی دیگر در پی بروز این حادثه، روز گذشته سید ضیاءالدین آقاجانپور رئیس سازمان عقیدتی سیاسی وزارت دفاع ضمن تائید خبر از دست رفتنِ یکی از پرسنل صنایع نظامی پارچین، بیانیه‌ای را برای عرض تسلیت به خانواده او منتشر کرد. در این بیانیه‌ای آمده است: «شهادت مهندس احسان قدبیگی را که به‌واسطه وقوع سانحه‌ در یکی از واحدهای تحقیقاتی وزارت دفاع در منطقه پارچین اتفاق افتاد به خانواده این شهید والامقام تبریک و تسلیت می‌گویم.» در همین حال، حاتمی، سرپرست دادسرای نظامی شرق استان و سپهردوست مدیر اداری و پشتیبانی مجتمع قضایی شرق استان نیز در مراسم تشییع پیکر شهید این حادثه، شرکت کردند.
این حادثه البته با واکنش‌های بسیاری در برخی خبرگزاری‌های خارجی روبرو شد. برخی رسانه‌های خارجی در این زمینه از پارچین، به‌عنوان یک پایگاه نظامی و از جمله مراکزی یاد کردند که پیش‌ازاین از سوی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به‌عنوان محلی با فعالیت‌های مشکوک معرفی‌شده بود. بر این اساس آن‌ها تهران را متهم کرده‌اند که در این مرکز، آزمایش‌های ماشه‌های انفجاری را انجام می‌دهد که می‌تواند از آن در سلاح‌های هسته‌ای نیز استفاده کرد. بااین‌حال، ایران بارها اعلام کرده است که هیچ فعالیتی در موضوع تولید تسلیحات اتمی ندارد. از سوی دیگر، آژانس انرژی اتمی نیز ادعا دارد که ایران، همچنان بر بعد نظامی فعالیت‌های هسته‌ای‌اش متمرکز است.به‌هرروی، این اولین بار نیست که انفجار در پارچین، خبرساز می‌شود. در سال 1399 نیز گزارش مشابهی از وقوع یک حادثه در منطقه پارچین منتشرشده بود. فارس در آن تاریخ گزارش داده بود که در دقایق اولیه نیمه‌شب جمعه ششم تیرماه، تعدادی از کاربران شبکه‌های اجتماعی از مشاهده نور نارنجی‌رنگ در مناطق شرقی تهران خبر داده‌اند. در ویدیوهای ارسالی مخاطبان این نور به مدت چند ثانیه مشاهده می‌شود. نورنیوز همان زمان اعلام کرد که حادثه رخ داده در منطقه پارچین مربوط به انفجار یک مخزن گاز صنعتی در حاشیه یکی از مراکز وزارت دفاع است و هیچ ارتباطی به تأسیسات نظامی واقع در منطقه فوق ندارد. بااین‌وجود برخی رسانه‌های خارجی با ادعای استناد به تصاویر ماهواره‌ای اعلام کردند که این انفجا‌ر‌ها در کارخانه موشکی همت در شرق تهران و در مجتمع خجیر رخ داده‌اند که متعلق به کارخانه صنایع موشکی همت ایران است؛ واحدي که به ادعای آنان، مسئولیت ایجاد کارخانه موشکی سوریه و لبنان را بر عهده داشته است.در همین حال، در حادثه‌ای دیگر از این نوع نیز در سال 2011، انفجار بزرگی در بخش‌های وسیعی از زرادخانه بیدگنه در یک پایگاه موشکی در 30مایلی غرب پایتخت ایران، منجر به کشته شدن 17نفر از اعضای سپاه پاسداران از جمله حسن مقدم از مهم‌ترین چهره‌های توسعه برنامه موشکی ایران شد.به‌هرحال انفجار در این مرکز مهم نظامی، سه روز پس از ترور سرهنگ پاسدار صیاد خدایی، برخی گمانه‌زنی‌ها را در مورد احتمال نقش دوباره رژیم صهیونیستی در این حادثه، قوت بخشیده است. این در شرایطی است که روزنامه آمریکایی «نیویورک‌تایمز» گزارش داد که اسرائیل به ترور حسن صیادخدایی اعتراف کرده است. این روزنامه به نقل از یک مقام اطلاعاتی نوشت که اسرائیل به آمریکا اعلام کرده که در ترور شهید صیاد ‌خدایی دست داشته است. به نوشته نیویورک‌تایمز، برنامه‌ریزی برای این عملیات ترور احتمالاً حداقل به ماه جولای سال گذشته برمی‌گردد. از سوی دیگر، این حوادث در حالی اتفاق افتاده‌اند که مذاکرات اتمی وین برای احیای برجام با بن‌بست مواجه شده و در همین رابطه آمریکا از ابقای سپاه پاسداران در فهرست تروریسم و احتمال تشدید تحریم‌ها علیه تهران سخن گفته است.گفتنی است که پارچین، نام شهرک و منطقه‌ای است در جنوب شرقی شهر تهران که در شمال شرقی شهرستان پاکدشت قرار دارد. بخشی از تأسیسات هسته‌ای ایران در این شهرک قرار دارد. کارخانه‌های صنایع دفاع در پارچین از سال ۱۳۱۱ فعالیت داشته‌اند و امروزه حدود ۵۰۰واحد مسکونی سازمانی و همچنین شهرک‌های اقماری دارد. بزرگراه پارچین که از شمال شرقی تهران آغاز می‌شود، از منطقه پارک‌های ملی خجیر و سرخه‌حصار می‌گذرد. تمرکز صنایع مهم دفاعی کشور در این مجموعه به همراه نگهداری ذخایر موشکی و دیگر مهمات متعارف، این سایت را به یکی از تأسیسات قابل‌توجه دفاعی تبدیل کرده و غربی‌ها نیز آن را بخشی از تأسیسات راهبردی نظامی کشور تلقی می‌کنند.