الکاظمی در راه کاخ سفید

همدلی|  محسن رفیق: کاخ سفید در حالی هفته آینده میزبان مصطفی الکاظمی، نخست‌وزیر عراق می‌شود که فضای این کشور به شدت تحت تاثیر انتخابات پیش‌رو قرار گرفته است. شهروندان عراقی کمتر از سه ماه آینده، در انتخاباتی زودهنگام رای خود را برای انتخاب نمایندگان مجلس به صندوق‌ها خواهند ریخت؛ انتخاباتی که از هم‌اکنون حضور 44 ائتلاف سیاسی و  267 حزب در رقابت‌های آن تایید شده است. این در شرایطی است که واشنگتن و بغداد ماه گذشته میلادی درباره زمان‌بندی‌ دقیق برای خروج نیروهای خارجی از عراق به توافق رسیده‌‌اند و خروج یک‌باره این نظامیان از عراق، نگرانی‌های امنیتی زیادی را به واسطه آنچه در افغانستان به وقوع پیوست، برای مقامات عراقی ایجاد کرده است.
در همین حال خبرگزاری رویترز به نقل از جن ساکی، سخنگوی کاخ سفید گزارش داد که جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا ۲۶ ژوئیه میزبان مصطفی الکاظمی، نخست‌وزیر عراق در کاخ سفید است. ساکی تاکید کرد که این دیدار در راستای تفویت مشارکت استراتژیک بین دو کشور و همکاری‌های دوجانبه براساس توافقنامه ۲۰۰۸ است که طبق آن نیروهای آمریکایی از عراق خارج شدند. او همچنین به زمینه‌های همکاری مشترک دو کشور، از جمله انرژی و بهداشت اشاره کرد و گفت که بایدن خواهان تقویت همکاری با عراق در مورد مسائل امنیتی شامل تلاش‌های مشترک برای اطمینان از شکست دائمی داعش است.
این در شرایطی است که پنج‌شنبه گذشته نخست‌وزیر عراق در دیدار با هیأتی آمریکایی، سازوکارهای خروج نیروهای رزمی از عراق و تقویت امنیت و حاکمیت آن را مورد بررسی قرار داده بود. رئیس جمهوری عراق در دیدار با هیأ یاد شده، تاکید کرد که امنیت عراق و حمایت از ثبات و حاکمیت کامل آن عنصری ضروری برای صلح و ثبات منطقه است.
به گزارش خبرگزاری اسپوتنیک روسیه، دفتر نخست‌وزیری عراق در بیانیه‌ای اعلام کرد که در دیدار مصطفی الکاظمی، نخست‌وزیر این کشور میزبان برت مک‌گورک، هماهنگ‌کننده کاخ سفید در امور خاورمیانه و شمال آفریقا عراق و ‌‌هیأت همراهش بوده است. طبق این گزارش، در این دیدار دو طرف به بررسی هماهنگی‌ها و همکاری‌های مشترک دو کشور در زمینه‌های مختلف و مقدمات برگزاری دور آتی گفت‌وگوهای استراتژیک عراق و آمریکا پرداختند. همچنین دو طرف سازوکارهای خروج نیروهای جنگی از عراق، انتقال به مرحله‌ همکاری‌های استراتژیک با هدف توسعه روابط دو کشور و تقویت امنیت و حاکمیت عراق، توسعه همکاری‌ها در زمینه‌های اقتصادی، فرهنگی، تجاری و بهداشت و مقابله با کرونا و نیز شرایط منطقه را بررسی و تاکید کردند که منطقه به اولویت قرار دادن ‌‌گفت‌وگو و برقراری آرامش نیاز دارد.
واشنگتن و بغداد ماه گذشته میلادی نیز درباره پایان دادن به حضور نیروهای آمریکایی و منحصر شدن ماموریت یگان‌های باقی مانده در خاک عراق به آموزش و نیز تقویت همکاری‌ها میان دو کشور، به توافق رسیده بودند. در همین زمینه، الکاظمی تأیید کرد که کشورش در ‌‌گفت‌وگو با ایالات متحده در مورد خروج نیروهای آمریکایی از عراق به مراحل پیشرفته‌‌‌ای رسیده است. این در شرایطی است که نیروهای ائتلاف تحت امر آمریکا در عراق، روز گذشته محموله‌‌‌ای از سلاح و مهمات به ارزش ۳.۸ میلیون دلار را به دست نیروهای پیشمرگ اقلیم کردستان رساندند. به گزارش شفق نیوز، هدف از این برنامه که عملیات عزم راسخ در ائتلاف بین‌المللی بر آن نظارت دارد، حمایت از دولت عراق در مبارزه با داعش است.
در همین حال، جوی هود، معاون وزیر خارجه آمریکا در امور خاور نزدیک در سخنرانی خود در مرکز واشنگتن برای مطالعات خاور نزدیک گفت که آمریکا فعالیت‌های گسترده‌ای در عرصه بازگشت ثبات به مناطق ویران‌شده توسط داعش در عراق دارد و اضافه کرد که کشورش بیشترین کمک‌ها را به برنامه توسعه سازمان ملل در عراق کرده است. معاون وزیر خارجه آمریکا تاکید کرد:«در هر فرصتی با دولت عراق درباره حقوق بشر و لزوم حمایت از حقوق تظاهرات‌کنندگان مسالمت‌آمیز و فعالان جامعه مدنی تأکید می‌کنیم.»
او در بخش دیگری از سخنانش گفت که آمریکا با گروه‌های مسلح عراقی در وضعیت جنگ نیست و فقط از آنها می‌خواهد که ما را به حال خودمان و مردم عراق را به حال خودشان واگذارند. این در حالی است که دو هفته پیش جنگنده‌های آمریکایی مواضع نیروهای حشد شعبی در مرز عراق و سوریه را بمباران کردند. در پی این حمله مواضع نیروهای آمریکایی در عراق شاهد حملات مکرر راکتی و پهپادی بوده است.
موازی با مذاکرات بغداد با واشنگتن و توافق برای خروج نظامیان غربی از عراق، رقابت‌های سیاسی برای کسب کرسی‌های مجلس در انتخابات پیش رو به اوج خود رسیده است. در این روند، ائتلاف فتح به رهبری ‌هادی العامری و قیس الخزعلی، ائتلاف دولت قانون به رهبری نوری المالکی نخست‌وزیر پیشین عراق، ائتلاف نیروهای دولت ملی به رهبری عمار الحکیم، جریان صدر به رهبری مقتدا صدر و ائتلاف تصحیح  به رهبری همام حمودی، از مهم‌ترین نیروهای سیاسی شیعه حاضر در صحنه این رقابت‌ها هستند.
از سوی دیگر ائتلاف العزم به ریاست خمیس الخنجر، ائتلاف طرح ملی برای نجات به ریاست اسامه النجیفی، ائتلاف ملی به رهبری ایاد علاوی و همچنین دو فراکسیون از نیروهای سیاسی کرد؛ شامل ائتلاف کردستان به ریاست لاهور شیخ جنگی و فراکسیون حزب دموکراتیک کردستان نیز گرایش‌های سیاسی دیگر در میان اهل تسنن برای حضور در این انتخابات را تشکیل می‌دهند.
 انتخابات پارلمانی عراق قرار بود در ماه ژوئیه برگزار شود، اما کمیساریای عالی مستقل انتخابات به دلیل عدم آمادگی فنی و نیز شیوع کرونا از دولت عراق خواست انتخابات را تا دهم اکتبر آینده، به عنوان زمان نهایی برگزاری انتخابات به تاخیر بیندازد. این تصمیم کمیساریای عالی مستقل انتخابات عراق و محروم شدن عراقی‌های خارج از مشارکت در این انتخابات بحث و جنجال زیادی در محافل مختلف عراق ایجاد کرد. در پی آن کمیساریای عالی انتخابات در بیانیه‌ای اعلام کرد که با موانع متعدد فنی، مالی، قانونی و بهداشتی  از جمله زمان کوتاه باقی مانده تا برگزاری انتخابات، برای صدور و نوسازی کارت‌های پایومتری و مدارک رای‌دهندگان کافی نیست.
این در شرایطی است که با هر چه نزدیک‌تر شدن به زمان این انتخابات، دامنه اختلافات گروه‌های سیاسی نیز گسترده‌تر می‌شود. در همین زمینه رهبر جریان صدر، روز پنج‌شنبه گذشته اعلام کرد که در انتخابات پارلمانی آتی عراق شرکت نخواهد کرد. به گزارش سایت شبکه سومریه نیوز، مقتدا صدر در یک سخنرانی تلویزیونی با انتقاد از نیروهای سیاسی عراق گفت که آنان در عملکرد خود به عقل و شرع عمل نکردند و همه دنبال قدرت و پول و سلاح هستند. او تصریح کرد: «در راستای نجات میهن که فاسدان آن را به آتش کشیده و می‌کشند، اعلام می‌کنم که در انتخابات شرکت نمی‌کنم و از همه کسانی که در دولت فعلی و آینده به ما اعلام وابستگی می‌کنند اعلام برائت می‌کنم.»
صدر تأکید کرد که همه این افراد یا کوتاهی کرده‌اند یا درگیر فساد شده‌اند و همه باید حساب پس دهند. به گزارش میدل ایست نیوز، او از ملت عراق خواست که از وطنشان در برابر فاسدان و سرسپردگان و دنبال‌کنندگان عادی‌سازی روابط با اسرائیل دفاع کنند و عراق را به آنها نفروشند. مقتدی صدر همچنین هشدار داد که باید همه هشیار باشند تا مبادا عراق به سرنوشت سوریه و افغانستان و دیگر کشورهایی مبتلا شود که قربانی سیاست‌های داخلی و منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای شده‌اند.
او اضافه کرد:«مسئولیت فرار نمی‌کند اما آنچه در عراق رخ می‌دهد نقشه‌ شیطانی بین‌المللی برای آتش زدن عراق و ملت عراق و  به ذلت کشیدن آن از بیم به قدرت رسیدن عاشقان اصلاح است که به عشق میهن با فساد مبارزه می‌کنند.» او در پایان آرزوی موفقیت در اجرای انتخابات کرد و گفت که امیدوار است طرفداران اصلاحات در آن به قدرت برسند و مفسدان کنار روند.
گفتنی است که حادثه آتش‌سوزی در بیمارستان امام حسین در ناصریه عراق، موجب افزایش انتقادات از عملکرد گروه‌های وابسته به جریان صدر شد. از سوی دیگر، تلاشی پارلمانی برای جمع‌آوری امضا جهت استیضاح مصطفی الکاظمی و چه بسا تلاش برای سلب رای اعتماد از دولتش در سایه فاجعه این بیمارستان، در جریان است. به نوشته روزنامه  فرامنطقه‌ای الشرق الاوسط، ناظران معتقدند، سلب رای اعتماد از دولت و برکناری آن، این دولت را تبدیل به دولت موقت و چه بسا انتخاب دولتی دیگر کند. اما به دلیل عمق اختلافات سیاسی امکان دولت جایگزین وجود ندارد و مدت تشکیل دولت جدید ماه‌ها زمان می‌برد و این امر مانع از برگزاری انتخابات می‌شود.
عدنان الزرفی، دبیر جنبش الوفا عراق و نامزد سابق نخست‌وزیری در این زمینه گفت که تکرار آتش‌سوزی‌ها در موسسات دولتی با هدف تعطیل کردن روند انتخابات است. او بیان کرد: «هدف‌گیری دکل‌های برق بخشی از اصرار جهت انجام اقدامات خرابکارانه در زمانی است که می‌توانیم بگوییم نظام سیاسی و دولت ماهیت عملکرد خودشان را درک نمی‌کنند.» او همچنین خاطرنشان کرد: «کسانی هستند که از یک مشکل یعنی حضور نیروهای خارجی در کشور صحبت می‌کنند و دیگر مسائل را نادیده می‌گیرند.» الزرفی تاکید کرد: «در حال حاضر سامانه اطلاعاتی کشور شکست خورده و مشکل کشور در تدبیر سیاستمداران حاکم است. باید از شعارهای سلاح‌های بی‌ضابطه دست برداریم و به شناسایی قاتلان فعالان و تظاهرکنندگان بپردازیم.»
در همین زمینه دکتر احسان الشمری، رئیس مرکز تفکر سیاسی نیز به الشرق الاوسط گفت: «کنار کشیدن بخشی از استراتژی گروه‌های سیاسی است تا در حوزه مدیریت فساد مسئولیتی نداشته باشند. این گروه‌های کهنه‌کار به خوبی می‌دانند که خشم مردم به دلیل مدیریت‌ آنها در دولت‌های قبلی بوده است و از این رو به دنبال راهی برای برداشتن تقصیرها از دوش خود هستند و چاره را در مسئول دانستن دولت به عنوان بهترین نجات بخش خود در برابر مردم می‌بینند.» الشمری اضافه کرد:«بخش دیگر نگرانی این گروه‌های سیاسی امکان روی کار آمدن مجدد الکاظمی است به خصوص که مورد حمایت جریان صدر و دیگر گروه‌ها قرار دارد و همین مسئله انگیزه این گروه‌ها شده تا به سمت استراتژی ساقط کردن نخست‌وزیر پیش بروند.» الشمری تاکید کرد که این گروه‌های سیاسی می‌خواهند جایگاه خود را از طریق تلاش‌ها برای از صحنه به در کردن الکاظمی به رخ بکشند و صحبت از استیضاح یکی از مسائلی است که می‌خواهند از طریق آن ثابت کنند بسیار به خدمات و مسائلی از این دست اهمیت می‌دهند.