رسانه‌های مجازی و همبستگی ملی

 با وجود رسانه‌های مجازی، تولید و مصرف انبوه فرآورده‌های فرهنگی و هنری در عصر جدید را تحت عنوان فرهنگ سطحی، غیر خودجوش و توده‌‌ای می‌توان نقد و نفی کرد، اما این رسانه‌های مجازی با قابلیت‌های ممکن خود می‌توانند در شکل‌گیری احساسات و گرایش‌های ملی که مبتنی بر تعلقات محلی، قبیله‌‌ای و شکل‌گیری هویت منسجم و واحد است، موثر باشند. 
زمان و مکان در دنیای مدرن به ویژه از اواخر قرن بیستم فشرده شده، به صورتی که زمان کوتاه‌تر ومکان کوچک‌تر شده است. اگر در دوره‌های تاریخی، وقوع رویداد همزمان با توجه به تعامل چهره به چهره، نیازمند مکان مشابه هم بود، امروزه در دنیای مدرن و با توجه به رسانه‌های جدید، تجربه هم زمانی از تجربه هم مکانی جدا شده است. رسانه‌های مجازی، از سویی، با تکثیر متحدالشکل پیام واحد و بدون قید مکان و زمان نقش مهمی در یکسان‌سازی داده‌های دریافتی انجام می‌دهند. یعنی در مرکزی‌ترین نقاط کشور و در دورترین نقاط اطلاعات یکسانی انتقال می‌یابد و از سوی دیگر، رسانه‌های مجازی در تقابل با رسانه‌های سراسری و انحصار بیان آن‌ها قرار گرفته و شروع افکار عمومی را رقم می‌زنند. 
بدین گونه افراد قابلیت کارکردی برای بیان عقاید واقعی خود و تبیین‌های انتقادی را بدست آورده و رسانه از انحصار دولت بیرون آمده و به توده‌ها و مردم عادی راه یافته است. دریافت پیام‌های متحدالشکل و بیان عقاید و اندیشه‌ها در رسانه‌های مجازی به نوع خاصی از جامعه پذیری بستگی دارد، جامعه پذیری که به بنیان‌های اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و......هر نقطه جغرافیایی مربوط است.
 می‌توان به این نتیجه دست یافت که رسانه‌های مجازی سوای از بنیان‌های جامعه پذیری متفاوت که میزان اثرگذاری را متغیر می‌کند، دریچه‌‌ای برای بیان و ابراز عقیده‌های فردی شده و با قابلیت‌های فراوانی که دارد می‌تواند سبب تقویت همبستگی ملی شود. اینکه تا چه اندازه این همبستگی در جهت موافق یا مخالف نظام حاکم قرار گیرد، معلول علت‌های بسیار اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و......جامعه است!