حاشیه‌های انتخاباتی پس از سخنان رهبر انقلاب

همدلی|  بخشی از سخنان رهبری به مناسبت سالروز ارتحال امام خمینی(ره) در روز جمعه مربوط به انتخابات ریاست جمهوری بود. با انتشار این سخنان فضای سیاسی کشور وارد جنب و جوش خاصی شد. رهبری از ظلم و جفا به برخی نامزدها گفت و همین کافی بود تا گمانه‌زنی‌هایی درباره احتمال بازگشت برخی از ردصلاحیت شدگان شکل بگیرد. بسیاری تصور‌ می‌کردند حالا با این سخنان رهبری احتمال دارد که حداقل علی لاریجانی تأیید صلاحیت شود و به صحنه انتخابات برگردد. البته امیدواری‌هایی هم نسبت به سایر نامزدها شکل گرفت ولی در نهایت اتفاق جدیدی رخ نداد.
رهبر انقلاب در بخش پایانی سخنان روز جمعه خود یک تذکر ضروریِ دینی و انسانی درباره مسائل پیش‌آمده در جریان عدم احراز صلاحیت برخی ثبت‌نام کنندگان در انتخابات بیان کردند.
ایشان خاطرنشان کردند:«به بعضی از افرادی که صلاحیتشان احراز نشد، ظلم وجفا شد و به آنها یا خانواده‌هایشان که خانواده‌های محترم و عفیفی بودند، نسبت‌های خلاف واقع داده شد که بعداً ثابت شد آن گزارش‌ها غلط و خلاف است.»
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با اشاره به انتشار این موارد در بین مردم و در فضای مجازیِ رها و بدون قید و بند، تأکید کردند:«حفظ آبرو جزو بالاترین حقوق انسان‌ها است، بنابراین خواهش و مطالبه من از دستگاه‌های مسئول این است که مواردی را که گزارش خلاف واقع راجع به فرزند یا خانواده کسی داده شده، جبران کنند.»
 ایشان افزودند:«خداوند متعال ما را از ظلم، هتک حرمت مؤمن و تخلف از وظایف‌مان محفوظ بدارد. امام بزرگوار را با اولیاء بزرگ خود محشور و او و شهیدان را از ما راضی کند و با تقدیر خیر برای ملت ایران، این انتخابات را جزو انتخابات دشمن‌شکن قرار دهد.»
بعد از انتشار این سخنان بود که جنب و جوشی فضای سیاسی کشور را گرفت. برداشت همه از سخنان صریح رهبری این بود که خطاب ایشان به شورای نگهبان است. همان موقع نیز عباسعلی کدخدایی سخنگوی شورای نگهبان در صفحه توویتر خود نوشت:«فرمایشات مقام معظم رهبری مدظله العالی فصل الخطاب است و حکم ایشان لازم الاتباع. شورای نگهبان با اذعان به این که مصون از خطا‌ نمی‌باشد به زودی نظر خود را اعلام خواهد کرد.» این نشان‌ می‌داد که شورای نگهبان هم این موضوع را تأیید‌ می‌کند. اما در عین حال برخی از سیاسیون مدعی شدند که سخنان رهبری متوجه شورای نگهبان نیست.
مهدی فضائلی معاون دفتر حفظ و نشر آثار رهبری نیز در توئیتر خود نوشت:«تعریض رهبرانقلاب به جفا و ظلم به برخی نامزدها در جریان احراز صلاحیت برای ریاست جمهوری، متوجه شورای محترم نگهبان نیست و تاثیری در نتیجه اعلام شده از سوی این شورا ندارد.» پیج رسمی رهبر انقلاب در اینستاگرام نیز این توئیت فضائلی را بازنشر کرد. با این حال در شبکه‌های اجتماعی گمانه‌زنی‌ها درباره احتمال افزایش تأیید صلاحیت‌ها قوت گرفت. بسیاری تصور کردند که احتمالا لاریجانی، اسحاق جهانگیری و مسعود پزشکیان تأیید صلاحیت‌ می‌شوند. عبدالناصر همتی از جمله نامزدهایی که این روزها مورد توجه اصلاح‌طلبان هم قرار گرفته در توویتر خود نسبت به این اتفاق ابراز امیدواری کرد. الیاس حضرتی دبیرکل حزب اعتماد ملی نیز با همین رویکرد در ‌توئیتر حاضر شد و نوشت که حداقل انتظار از شورای نگهبان این است که با تأیید صلاحیت این افراد جبران کنند.
همچنین علی مطهری در کلاب‌هاوس گفت: «در سطح وسیعی از جامعه این انتظار وجود داشت که ایشان وارد شوند. نوع عملکرد شورای نگهبان در این دوره قابل قبول نبود. به نوعی عجیب و غریب بود. این دنباله رویه اینها در مجلس یازدهم است و به ذائقه‌شان شیرین آمد و گفتند‌ می‌توانیم در دولت جدید هم این رویه را ادامه دهیم و دولت را در دست خودمان ایجاد کنیم.»
به گزارش خبرآنلاین، وی ادامه داد:«امر مبارکی است که مقام معظم رهبری وارد شدند و باید استقبال کنیم. درباره مجلس یازدهم من بعد از انتخابات که مسایل تمام شده بود ۱۰ بار از آقای کدخدایی درخواست کردم دلایل شما چه بود و هیچ جوابی‌ نمی‌دادند. با یکی دیگر از اعضا تماس گرفتم حالا که انتخابات تمام شد و من دیگر سودی ندارم بیایید توضیح دهید چه دلایلی بود و قبول نداشتند. غیر از دو سه موردی که در جلسه حضوری گفتند چرا این‌طور گفتی و باید آنطور‌ می‌گفتی و من گفتم مگر بچه دبستانی هستم که شما بگویید چه بگوییم؟»
بحث و گمانه زنی درباره تأیید صلاحیت‌ها تا عصر ادامه داشت و همچنان بسیاری تصور‌ می‌کردند که به زودی قرار است ترکیب نامزدهای انتخابات تغییر کند و حامیان اصلاح‌طلبان نیز امیدوار بودند که حداقل دو نفر از فهرست نامزدهای آنان تأیید صلاحیت شود.

 بیانیه شورای نگهبان

اما غروب همان روز شورای نگهبان بیانیه‌ای صادر کرد و آب پاکی را روی دست همه ریخت. شورای نگهبان در بیانیه خود گفت: «در حین بررسی صلاحیت‌های داوطلبان ریاست جمهوری و پس از آن، در فضای مجازی و برخی رسانه‌ها با استناد به بعضی از گزارش‌های نادرست و غیرمستند در مورد برخی داوطلبان محترم و بستگان ایشان نسبت‌های نادرستی داده شده است. شورای نگهبان ضمن تاکید بر حفظ حرمت اشخاص و محکوم نمودن هتک حرمت و حیثیت داوطلبان و خانواده‌های ایشان از کلیه رسانه‌ها موکدا می‌خواهد با توجه به محرمانه بودن بررسی صلاحیت‌ها در این شورا و با عنایت به این‌که در بررسی‌ها مجموعه‌ای از موضوعات، مستندات و مدارک مورد ارزیابی قرار گرفته و برخی گزارش‌های نادرست در نظریه نهایی شورای نگهبان موثر نبوده است، از گمانه‌زنی و استناد به امور غیرواقعی و نادرست اجتناب نمایند.»

واکنش ردصلاحیت شدگان

با انتشار بیانیه شورای نگهبان گمانه‌زنی‌ها پایان یافت و مشخص شد که شنبه مناظره‌ها با همان ترکیب هفت نامزدی که قبلا تأیید صلاحیت شده‌اند، ادامه‌ می‌باید و قرار نیست اتفاق خاصی هم رخ دهد. در ادامه نامزدهایی که رد صلاحیت شده بودند و بسیاری انتظار داشتند که اینان حداقل به عرصه رقابت بازگردند، به حوادث روزجمعه واکنش نشان دادند.
 علی لاریجانی رئیس سابق مجلس شورای اسلامی در نامه‌‌ای به رهبر انقلاب نوشت:«بیانات حکیمانه حضرتعالی در سالگرد رحلت پیشوای بزرگ انقلاب اسلامی امام خمینی (قدس سره) برای آینده کشور، بار دیگر پایه‌های استوار و عقلانی نظام جمهوری اسلامی را ظهور بخشید. تذکر و مطالبه جنابعالی نیز در رفع ظلم و جفایی که در بررسی صلاحیت کاندیدهای ریاست‌جمهوری رخ داد؛ بزرگی و بزرگواری و روحیه حق‌طلبی آن حضرت را بیش از پیش عیان نمود.»
اسحاق جهانگیری نیز در ‌توئیتر خود به این ماجرا واکنش نشان داد و نوشت«‌رهبر معظم انقلاب امروز نسبت به ‎جفا و ظلمی که در جریان عدم احراز صلاحیت بر برخی از ‎نامزدهای ریاست جمهوری شده است، صریحاً تذکر دادند و مطالبه جبران آن کردند. من خود را از مصادیق این جفا و ظلم می‌دانم، اما هیچ اعتراض و تقاضایی نداشته و ندارم. ‌از بزرگواری ایشان صمیمانه تشکر می‌کنم، ولی هزینه شدن از  جایگاه رهبری را به مصلحت نمی‌دانم‌. از شورای محترم نگهبان می‌خواهم هر مبنا و مستندی برای تصمیم خود درباره من دارد را در اختیار عموم ملت قرار دهد.»
به این ترتیب ماجرا خاتمه یافت و امیدی که برخی از جریان‌های سیاسی درباره نامزدهای رد صلاحیت شده خود داشتند تمام شد. پیش از این نامه‌نگاری‌هایی از جمله از سوی رئیس جمهوری خطاب به رهبری انجام شده بود تا به این ترتیب شاید شورای نگهبان تجدید نظری در بررسی صلاحیت نامزدهای انتخابات داشته باشد. به همین خاطر وقتی رهبری در این باره صحبت کرد بسیاری امیدوار شدند که شاید شرایط تغییر کند.
با این حال همچنان برخی‌ می‌گویند که درخواست رهبری برای جبران ظلم و جفایی که در حق برخی نامزدها شده محقق نشده است. دیروز سیدعباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در ‌توئیتر خود نوشت: «رهبر انقلاب در مورد  جبران خطا و جفا به برخی کاندیداهای ریاست جمهوری از سوی دستگاه‌های مسوول خطاب و عتاب علنی در سخنرانی ۱۴ خرداد داشتند. آیا منظور ایشان با اطلاعیه شورای نگهبان حاصل شد؟ در غیر این صورت چه نهاد و یا افرادی مسوول پیگیری این مطالبه علنی از دستگاههای مسوول هستند؟»