57‌هزار کیلومتر مربع فرونشسته است

همدلی| یک کارشناس حوزه آب اظهار داشت: ایرانیان ۱۵۰ میلیارد مترمکعب بیشتر از آنچه در طول ۳ دهه اخیر وارد آبخوان‌ها شده، برداشت کرده‌اند و این موضوع، باعث فرونشست متوسط یک سانتی‌متری زمین در محدوده‌ای به وسعت دستکم ۵۷هزار کیلومترمربع در سال شده است.
محمد درویش در گفت‌وگو با ایلنا اظهار داشت: بزرگترین دلیل فرونشست در ایران ناترازی آبخوان‌ها است که اکنون به بیش از ۱۵۰ میلیارد مترمکعب رسیده، یعنی ۱۵۰ میلیارد مترمکعب بیشتر از آنچه در طول ۳ دهه اخیر وارد آبخوان‌ها شده، برداشت شده است.
وی افزود: مناطقی که دچار این معضل شده‌اند عملا کارایی خود را از دست داده‌اند. تا زمانی‌که نتوانیم ناترازی آبخوان‌ها را کنترل کنیم و مصرف آب را در بخش کشاورزی و صنعت، با توان بوم‌شناختی کشور متناسب نکنیم و تا زمانی که نتوانیم یک اقتصادی را در کشور تعریف کنیم که آب‌محور نباشد و در حقیقت تا زمانی که همه تخم‌مرغ‌های‌مان را در سبدی نگذاریم که چشمش به آسمان باشد، هرگز امیدوار نباشیم که بحران و خطر فرونشست را مهار کنیم.
این کارشناس حوزه آب و محیط زیست گفت: البته اقداماتی از سوی دولت در دستور کار قرار گرفته است. اردیبهشت ماه سال گذشته، سند امنیت غذایی کشور به تصویب ریاست‌جمهوری رسید و در تیر ماه نیز ابلاغ شد. مطابق این سند باید تا افق ۱۴۱۱ حدود ۳۰ میلیارد مترمکعب آب در بخش کشاورزی صرفه‌جویی شود و ۴۵ میلیارد مترمکعب ناترازی آبخوان‌ها و ۲۰درصد فرسایش خاک کاهش پیدا کند که این یکی از امیدبخش‌ترین سندهایی است که در طول سال‌های پس از انقلاب صادر شده و وظیفه مردم، دانشگاهیان و رسانه‌هاست اکه اجرای مو به موی این سند را مطالبه کنند.
وی با انتقاد از اطلاع‌رسانی مسئولین در زمینه امضای سند امنیت غذایی کشور تصریح کرد: تاکنون هیچ یک از مسئولین اشاره‌ای به امضای این سند امنیت غذایی کشور که می‌تواند چشم‌انداز امیدبخشی برای آینده به تصور بکشد و نشان دهد که مسئولین کشور خطر فرونشست را درک کرده‌اند، نکرده‌اند.
درویش بیان داشت: معاونت وزارت کشاورزی باید عملکرد سال گذشته سند را منتشر کند تا ببینیم چقدر به دستاوردها رسیده‌ایم. هر سال باید ۳ میلیارد مترمکعب آب در بخش کشاورزی کاهش پیدا کرده و ۵ میلیارد مترمکعب از ناترازی آب کم شود. منتظریم دستاوردهای سند منتشر شود و مشخص شود که آیا به اهداف مدنظر رسیده‌ایم یا خیر و اگر نرسیده‌ایم کدام دستگاه‌ها مقصر هستند و چگونه باید با آنها مقابله شود؟
وی تاکید کرد: مردم باید شفاف بدانند که مسئولین چه راهکار عملی و منطقی در دستور کار دارند و در این بین باید در خصوص امنیت غذایی مطالبه‌گری صورت گیرد.
این کارشناس حوزه آب و محیط زیست در پایان گفت: براساس ناترازی آبخوان‌ها، بدترین وضعیت را خراسان رضوی دارد که میزان ناترازی به ۳۳ میلیارد مترمکعب رسیده و بعد از آن استان‌های کرمان، فارس و اصفهان قرار دارند. تهران هم وضعیت بسیار نامطلوبی دارد. درواقع به جز استان گیلان در هر ۳۰ استان کشور رگه‌هایی از فرونشست دیده شده است. در زمینه میزان تاراج منابع آب زیرزمینی هم بعد از خراسان، کرمان، گلستان، فارس، قزوین، تهران، اصفهان، مرکزی، البرز و سمنان رتبه دوم تا دهم را به خود اختصاص داده‌اند.