آخرین فرصت برای آتش‌بس

 همدلی- احسان خالقی: پنج‌شنبه، مذاکراتی که به عنوان مذاکرات «قاطعانه» توصیف شد برای دستیابی به توافق تبادل اسرا و آتش‌بس در غزه در دوحه آغاز شد و تا دیروز نیز ادامه داشت. این گفت‌وگو‌ها در پاسخ به بیانیه مشترک رهبران ایالات متحده، مصر و قطر هفته گذشته به دور از رسانه‌ها انجام شده و «ویلیام برنز» رئیس سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا، «محمد بن عبدالرحمان آل ثانی» نخست وزیر و وزیر امور خارجه قطر، «عباس کامل» رئیس اطلاعات مصر و «دیوید بارنیا» رئیس سازمان اطلاعات اسرائیل در آن شرکت داشتند.دیروز(جمعه) بعد از دور اول مذاکرات، کاخ سفید اعلام کرد که روند گفت‌وگو بر سر مسائل مختلف رضایت بخش بوده و پیشرفت‌هایی حاصل شده است. به نوشته باراک راوید، گزارشگر آکسیوس، مقامات آمریکایی گفتند که پنج شنبه در اولین روز از آخرین دور مذاکرات درباره توافق مبادله اسرا و آتش‌بس غزه، پیشرفت‌هایی حاصل شده است. بدین ترتیب میانجی‌های قطری، مصری و آمریکایی و مذاکره‌کنندگان اسرائیلی تصمیم گرفتند مذاکرات را برای یک روز دیگر ادامه دهند. نشست دوحه که مقامات اسرائیلی آن را «آخرین فرصت» برای دستیابی به توافق خوانده‌اند، در بحبوحه تنش‌های شدید منطقه‌ای و تهدید ایران و حزب‌الله برای حمله به اسرائیل در تلافی ترورهای اخیر رهبران حماس و حزب الله برگزار شد. دولت بایدن گفته که توافق مبادله اسرا و آتش‌بس کلید کاهش تنش‌ها در خاورمیانه و جلوگیری از بروز جنگ منطقه‌ای است، نکته‌ای که اما مسئولان ایرانی درباره آن نظر دیگری دارند و می‌گویند انتقام ایران با موضوع مذاکرات دو مسئله جداگانه است یا حداقل در این برهه که مذاکرات در حال انجام بود تحلیل‌ها و روایت‌ها از سمت ایران اینگونه ابراز شده است. در همین حال «برنز» مدیر سیا و «برت مک‌گورک» مشاور ارشد جوبایدن در خاورمیانه پنج‌شنبه در دوحه با «محمد بن عبدالرحمن آل ثانی« نخست وزیر قطر، «دیوید بارنیا» مدیر موساد و «عباس کامل» رئیس سازمان اطلاعات مصر دیدار کردند. یک منبع آگاه به آکسیوس گفته که نمایندگان حماس در دوحه در طول روز توسط میانجی‌های قطری و مصری در جریان قرار گرفتند. «جان کربی» سخنگوی کاخ سفید هم به خبرنگاران گفت که مذاکرات در دوحه بر شکاف‌هایی که بین اسرائیل و حماس بر سر جزئیات نحوه اجرای توافق باقی مانده است، متمرکز بوده است. او گفت که ایالات متحده معتقد است که می‌توان شکاف‌های باقی‌مانده را از بین برد. کربی گفت که این توافق برای کاهش تنش های منطقه ای مهم است. او البته به این نکته هم اشاره کرد که  ایالات متحده اطلاعاتی در اختیار دارد که هنوز نشان می دهد ایران و حزب الله در حال برنامه ریزی برای حمله‌ای علیه اسرائیل هستند که ممکن است «بدون هشدار کم یا بدون هشدار» انجام شود.
نخست وزیر قطر در پایان اولین روز مذاکرات روز پنجشنبه با علی باقری سرپرست وزارت امور خارجه ایران گفت وگو کرد و وی را در جریان مذاکرات قرار داد. وزارت امور خارجه قطر اعلام کرد، نخست وزیر قطر به همتای ایرانی خود بر اهمیت کاهش تنش های منطقه ای تاکید کرد.
رایزنی برای کاهش سطح تنش
جمعه (دیروز) اخباری منتشر مبنی بر اینکه قطر در حال رایزنی است تا ایران را از حملات احتمالی در روزهای آینده منصرف کند. به نظر می‌رسد ایران بدون اینکه به طور مستقیم در مذاکرات حضور داشته باشد این بار نبض حرکت پرشتاب را در دست داشت و غرب برای پرهیز از تنش مهم‌تر و تنش بزرگتر آتی به این موضوع توجه کرده که می‌تواند با ایجاد یک آتش‌بس فعلا آتش مهیا شده را مهار کند. اما اینکه آتش بس بتواند تا چه اندازه پایدار و مثمرثمر باشد هنوز کسی در این باره اظهار نظر مشخصی نداشته است.
 اما  واشنگتن پست  دیروز اعلام کرد: حزب‌الله در طول مذاکرات معامله دوحه، حمله تلافی‌جویانه‌ای علیه اسرائیل انجام نخواهد داد.
با این وجود دستیابی به یک توافق می‌تواند در مدت کوتاهی از التهاب بکاهد اما اختلافات میان اسرائیل و حماس درباره یک توقف در جنگ بسیار شکننده و پر مطالبه از سوی دو طرف محسوب می‌شود.
دیروز یکی از رهبران حماس تاکید کرد: نتانیاهو مانع مذاکرات است، نه ما. هر توافقی باید شامل خروج کامل از نوار غزه باشد.«غازی حمد» از رهبران حماس تاکید کرد که مانع تراشی در مذاکرات آتش‌بس در غزه بر عهده بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل است نه حماس. وی در گفتگو با العربیه/الحدث افزود که هر توافقی باید به آتش‌بس جامع و خروج کامل اشغالگران از غزه منتهی شود.
حمد همچنین تصریح کرد که اشغالگران مانع دستیابی به آتش‌بس در غزه هستند و هرگونه مذاکره باید بر اساس اجرای پیشنهاد ماه مه باشد. او با بیان اینکه حماس با سند بایدن موافقت کرد، اشاره کرد که این اسرائیل بود که مذاکرات را خراب کرد و می‌خواهد مذاکرات را به نقطه اول بازگرداند.

علاوه بر این، او فاش کرد که حماس قبلاً عملا اقداماتی برای پایان دادن به جنگ و تبادل اسرا را بررسی کرده بود، اما نتانیاهو عقب‌نشینی کرد، شروط جدیدی را گذاشت. در واقع او می‌خواهد در فیلادلفیا و نتزاریم بماند.
در عین حال «حسام بدران» یکی از اعضای دفتر سیاسی حماس، پنج‌شنبه گفت که این جنبش به مذاکرات آتش‌بس جاری و تبادل اسرا در دوحه «از دیدگاه راهبردی با هدف پایان دادن به تجاوز علیه غزه» نگاه می‌کند.
بدران در بیانیه‌ای که این جنبش در پلتفرم تلگرام منتشر کرد، افزود: حماس معتقد است که هرگونه مذاکره باید بر اساس برنامه‌ای مشخص برای اجرای آنچه قبلاً توافق شده است، باشد. وی ادامه داد: مانع دستیابی به آتش‌بس در غزه ادامه فرار اسرائیل است.بدران هم خاطرنشان کرد: «هر توافقی باید به آتش‌بس جامع، خروج کامل از غزه، بازگشت آوارگان و بازسازی، علاوه بر معامله مبادله اسرا منجر شود».
هنوز هیچ نشان مثبتی از مذاکرات آتش‌بس دریافت نکردیم
البته دیروز بعدازظهر «اسامه حمدان» سخنگوی حماس درباره وضعیت مذاکرات آتش بس در دوحه با الجزیره گفت‌و‌گو کرد و اینگونه اظهارنظر کرد که حماس که مستقیماً در مذاکرات شرکت نمی‌کند، هنوز تصویر روشنی از وضعیت مذاکرات ندارد، اما مقامات آن دلیلی ندارند که باور کنند اسرائیل نشانه‌های مثبتی ارسال می‌کند.
حمدان گفت: «میانجی‌ها همچنان در مورد پر کردن شکاف‌ها صحبت می‌کنند، اما واضح است که طرف اسرائیلی در حال اضافه کردن شرایط بیشتری است و درباره موضوعات جدید صحبت می‌کند. من معتقدم که آنها تلاش می‌کنند روند مذاکره را تضعیف کنند.»
به گفته حمدان، اسرائیل احتمالا از کنترل امنیتی کریدور فیلادلفیای غزه عقب نشینی کند ولی حماس همچنان خواستار «خروج کامل» اسرائیل از نوار غزه است که قبلاً از میانجی‌گران تضمین‌هایی دریافت کرده بود.
حمدان گفت: «اگر اسرائیل هر «سیگنال مثبت» را ارسال کند، حماس مایل به شرکت در مذاکرات خواهد بود، اما هنوز این اتفاق نیفتاده است.»
پیشتر، «ماجد الانصاری» سخنگوی وزارت امور خارجه قطر در بیانیه‌ای اعلام کرد: تلاش‌های میانجیگران در قطر، مصر و ایالات متحده آمریکا ادامه دارد. وی همچنین تاکید کرد که میانجی‌ها مصمم به ادامه تلاش‌های خود برای دستیابی به آتش‌بس در غزه، آزادی اسرای صهیونیست و ورود بیشترین میزان ممکن کمک‌های بشردوستانه به نوار غزه هستند.