روایت تازه از یک درگذشت

همدلی| محسن هاشمی رفسنجانی بعد از گذشت پنج سال تصمیم گرفته تا سخنان تازه‌ای درباره مرگ پدرش بگوید. هرچند سخنان او کلی است و چیزی را تأیید یا تکذیب نمی‌کند اما بالاخره نشان می‌دهد که از موضع سابق خودش خارج‌شده است. طی سال‌های گذشته محسن فرزند ارشد مرحوم اکبر هاشمی رفسنجانی موضع‌گیری‌های متفاوتی درباره بسیاری از موضوعات نسبت به دیگر خواهر و برادرانش داشت. دیگر اعضای خانواده او هرچقدر که صریح‌تر بودند و سعی می‌کردند بی‌پروا درباره موضوعات مختلف به‌خصوص درباره مرگ پدرشان صحبت کنند اما محسن هاشمی رفسنجانی که رئیس شورای شهر تهران هم بود تلاش داشت تا اوضاع را آرام کند. محسن هاشمی سال پیش قصد داشت کاندیدای ریاست جمهوری بشود اما با نظر منفی شورای نگهبان از راه یافتن به این رقابت سیاسی بازماند. برخی بر این باور بودند که محسن هاشمی تلاش می‌کند تا در میدان عرصه سیاست ایران باقی بماند و به همین خاطر هم نمی‌خواهد در موضع‌گیری نسبت به مسائل سیاسی کشور هم‌قطار با اعضای خانواده‌اش شود. محسن هاشمی در سال‌های گذشته همواره سعی می‌کرد مرزبندی سیاسی خود با خانواده‌اش را به شکل محسوسی حفظ کند، حتی در مواردی کار به‌جایی رسید که اختلاف‌نظر او با خانواده‌اش به‌صورت علنی در رسانه‌ها مطرح شد. برخی بر این باورند که این بخشی از تبلیغات سیاسی مدنظر او بوده که می‌خواسته نشان دهد با اعضای خانواده‌اش در مسائل سیاسی هم‌نظر نیست. بین محسن و دیگر اعضای خانواده‌اش چنین جوی برقرار بود که برای اولین بار فاطمه هاشمی رفسنجانی دختر مرحوم هاشمی سخنانی درباره آلوده بودن جسد پدرش به مواد رادیواکتیو خبر داد. او یک سال بعد از مرگ خود اعلام کرد که علاوه بر پدرش، خودش و مادرش نیز بنابر اعلام دستگاه‌های امنیتی به رادیواکتیو آلوده هستند؛ اما حالا محسن هاشمی بعد از چند سال می‌گوید که ما به این نتیجه رسیدیم که این‌یک مسئله انحرافی است. محسن هاشمی در مصاحبه‌ای که با اعتمادآنلاین داشته سخنان تازه‌ای از بررسی‌ها و جلسات خانواده خود با شورای عالی امنیت ملی مطرح کرده است. محسن هاشمی بعد از تحویل کرسی خود در شورای شهر تهران حالا هیچ سمت رسمی ندارد. هاشمی گفته: «ما در تمام رسیدگی‌هایی که انجام‌شده هنوز نمی‌توانیم بگوییم که نه دلیلی بر کشته شدن ایشان داریم و نه دلیلی بر عدم کشته شدن ایشان؛ یعنی خودمان هم در وسط هوا و زمین قرار داریم. لذا نمی‌توانیم با استدلال قوی بگوییم که ایشان توسط یک گروهی کشته شدند یا توسط گروهی کشته نشدند. هر وقت از من سؤال کردند من به ضرس قاطع این‌گونه پاسخ دادم. وقتی من به آنجا [بیمارستان] رسیدم دکترها بالا سر ایشان بودند و داشتند عملیات احیا را انجام می‌دادند.» او همچنین تأکید دارد که به این نتیجه رسیده‌اند که «سیاست نظام و حاکمیت این است که این فوت طبیعی است و هنوز هم این سیاست ادامه دارد. باید تصمیماتی گرفته می‌شد. یکی از مواردی که گفته می‌شود این است که خانواده اجازه کالبدشکافی نداده است، درصورتی‌که اصلاً این موضوع نه با ما مطرح شد و نه ما درخواستی کردیم. به این دلیل که شخصی مثل آقای هاشمی که فقط خانواده نیست بالاخره نظام و سیستم‌های امنیتی هم هستند و...»
او می‌گوید: «حتی به محل فوت هم کسی نرفته است. چراکه اصولاً وقتی اتفاقات این‌چنینی می‌افتد باید به محل بروند و دوربین‌ها را پلمب کنند. بالاخره ازنظر حاکمیت این فوت طبیعی بود و در جامعه چنین برداشتی نسبت به موضوع نیست. ما هم ایرادمان این بود که محافظین از همان ابتدا باید بازجویی شوند که چرا آمبولانس نبوده است؟ بعد از فوت تا امروز حتی به محل فوت نرفتند و انگشت‌نگاری و بازبینی فیلم‌های موجود باغ و اطراف استخر نشده و حتی نگذاشتند که ما هم ببینیم. من خودم رفتم و مسئولی آنجا بود که می‌گفت من نمی‌توانم فیلم‌ها را برگردانم که شما آن‌ها را ببینید. در مورد کالبدشکافی هم من نوشتم که «به‌هیچ‌وجه مسئله کالبدشکافی با ما مطرح نشده است.»
محسن هاشمی همچنین از روند رسیدگی تحقیق درباره مرگ پدرش در شورای عالی امنیت ملی توضیح داده است. او گفته: «من 27دی در خاطراتم نوشتم که از دفتر آقای شمخانی در شورای امنیت تماس گرفتند و برای ساعت 12 دعوت کردند که ما رفتیم و اولین جلسه شورای امنیت با ما بود. البته آن‌ها خودشان جلساتی داشتند، منتها اولین جلسه با ما بیست‌وهشتم دی‌ماه بود. پرونده در شورای امنیت تشکیل شد و رسیدگی‌ها از این تاریخ شروع شد و من نوشتم که آقای سیف‌اللهی که مسئول تیم تحقیق در شورای امنیت بودند از فعالیت‌های تحقیقی خودشان گفتند که من هم گفتم به نظر تحقیق درستی نشده و آنچه شده سطحی است، برای اینکه بگویند در حال تحقیق هستند.»
هاشمی سخنان کارشناسان امنیتی در جلسات مختلف را این‌گونه روایت می‌کند: «در جلسات گاهی نیروهای امنیتی حضور داشتند و روی این مسئله حساس بودند که شما چرا دنبال شهیدسازی از این مسئله هستید، درصورتی‌که این‌یک فوت طبیعی بوده است و به نظر می‌آید این حساسیتی که شما به خرج می‌دهید صحیح نیست و چیزی جز تضعیف نظام را به دنبال نخواهد داشت و باید قبول کنید که این‌یک فوت طبیعی است و برای یک فرد 80ساله پیش می‌آید. بیماری قند هم داشتند و قبلاً هم موارد قلبی داشتند که حتی یک‌بار هم آنژیو کردند و این‌جور صحبت‌ها و می‌گفتند شما خیلی موضوع را پیچیده می‌کنید.»
هاشمی می‌گوید که «موضوع رادیواکتیو به‌یک‌باره از سوی آقای شمخانی مطرح شد و به فاطی گفته بودند و ایشان هم در مکان‌های مختلف مطرح کردند. شاید اگر به من می‌گفتند با سیاست‌تر و کیاست‌تر با این موضوع برخورد می‌کردم.»
او می‌گوید بعدازآن که کارشناسان اعلام کردند که خواهر و مادر هم آلوده به رادیواکتیو هستند، منتظر بودیم که کاری انجام دهند ولی تعجب کردیم که چرا اقدامی نمی‌شود. هاشمی اعلام می‌کند: «حتی تماس گرفتم و به آقای هاشمی (وزیر بهداشت) گفتم و ایشان جدی نگرفتند. به طائب و اطلاعات سپاه گفتم و حتی با مقام معظم رهبری هم مطرح کردم. اطلاعاتی‌ها می‌گفتند که این موضوع بی‌خود و الکی است.»
هاشمی می‌گوید بعدها ما خودمان آزمایش‌هایی انجام دادیم و فهمیدم که همه‌چیز عادی است و این موضوع رادیواکتیو به‌عنوان یک مسئله انحرافی فرض شد. او درباره سرنوشت پرونده فوت هاشمی رفسنجانی در شورای عالی امنیت ملی توضیح می‌دهد که گزارش نهایی تأکید داشت که فوت طبیعی بوده است و آن گزارش برای حسن روحانی به‌عنوان رئیس‌جمهوری ارسال شد اما روحانی روی آن گزارش نوشته که این گزارش از استدلال کافی برخوردار نیست. موضوع وصیت‌نامه مرحوم هاشمی رفسنجانی نیز هنوز مبهم است. تا مدت‌ها مشخص نبود که وصیت‌نامه او در اختیار چه فردی قرار دارد. بعدها محسن هاشمی اعلام کرد که متن اصلی وصیت‌نامه را به رهبری تحویل داده است چراکه بخشی از وصیت‌نامه شامل سخنانی بوده که هاشمی درباره رهبری بیان کرده‌اند.