یک جناح نمی‌تواند کشور را اداره کند

همدلی|  عماد افروغ اگرچه نمایندگی مردم تهران در مجلس شورای اسلامی در دوره هفتم و ریاست کمیسیون فرهنگی مجلس و سیاست ورزی در جناح اصولگرا را در کارنامه خود دارد، اما مدت‌هاست به‌عنوان نویسنده و جامعه‌شناس مخالف روش‌های این جناح قدیمی و گاه منتقد برخی رفتارهای صورت گرفته در جمهوری اسلامی در فضای سیاسی و رسانه‌ای کشور مطرح‌شده است.
او که گفته می‌شود مبدع نظریه نقد درون گفتمانی است در سال‌های اخیر تلاش کرده است که انتقادات خود را در داخل گفتمان سیاسی اصولگرایان مطرح کند و از این منظرگاه مورد مخالفت برخی چهره‌های اصولگرا و رسانه‌هایشان نیز واقع‌شده است. او در تازه‌ترین موضع‌گیری پس از انتخاب ابراهیم رئیسی به ریاست جمهوری در غیاب یک رقیب جدی از نگرانی‌اش درباره یکدستی حاکمیت گفته است.
او روز گذشته در گفت‌وگو با پایگاه تحلیلی انصاف نیوز با اشاره به برخی بداخلاقی‌های سیاسی گفت: « زمانی که سال ۸۴ رقابت‌های انتخاباتی انجام می‌شد، دو رقیب بالا آمدند. آقای هاشمی رفسنجانی و آقای احمدی‌نژاد. بنده سیاست‌های آقای هاشمی را دنبال می‌کردم، بالاخره ایشان هشت سال رئیس‌جمهور بودند، نقدهایی به سیاست‌های اقتصادی ایشان داشتم. نقدهایم هم بازتاب پیدا می‌کرد. در یکی از یادداشت‌هایم 17نقد به سیاست‌های اقتصادی ایشان وارد کردم، اما هیچ‌گاه به حریم و شخصیت ایشان هتاکی و بداخلاقی نکردم؛ زیرا معتقدم این رفتارها ارزش نقد را پایین می‌آورد. نقد به محتوا تعلق می‌گیرد و نه به شخص.»
وی با اشاره به یکدستی قوا در زمان ریاست جمهوری احمدی‌نژاد گفت: «حدس می‌زدم که با استقرار دولت جدید، یک هم‌نوایی ناموجه بین دولت و مجلس شکل می‌گیرد و احساس کردم که باید یک‌بار دیگر ناقوس دیکتاتوری را به صدا دربیاورم. کما اینکه در دولت قبل هم همین کار را کردم، وقتی‌که دولت وقت با مجلس ششم یکی شد؛ زیرا که مجلس باید همیشه نقاد و ناظر باشد. اگر که بخواهد کاملاً در اختیار دولت‌ها باشد که این نقض غرض است. آن موقع این امر باعث شد که من زنگ خطر دولت‌گرایی پارلمانی را به صدا دربیاورم و این اتفاق هم افتاد. دقت کنید که دو سال اول، مجلس هفتم، خیلی خوب و منتقد بود؛ اما به‌محض اینکه دولت جدید آمد کاملاً در دام دولت جدید افتاد.»
افروغ با اشاره به حضورش در مجلس هفتم و غیبتش در انتخابات مجلس هشتم ادامه داد: «احساس کردم که باید سنگر روشنگری‌ام را عوض کنم. دیدم مجلس جای بنده نیست. احساس کردم که نمی‌توانم اهداف بلند و روشنگرانه خود را از طریق مجلس دنبال کنم. قبل از آن فکر می‌کردم که مجلس نزدیک‌ترین کانون حاکمیت به آگاهی‌بخشی و روشن‌فکری است؛ بعد متوجه شدم که آن‌قدر آنجا تراکم لابی‌ها و جناح زدگی و سیاست‌زدگی است که بهتر است قالب و شکل آگاهی‌بخشی خود را عوض کنم. آمدم در عرصه مدنی به فعالیت‌هایم ادامه دادم. مصاحبه می‌کنم، یادداشت می‌نویسم، کتاب و مقاله می‌نویسم. رسالتم را فراموش نکرده‌ام.»
وی با اشاره به لزوم برخورد مناسب با منتقدان نوشت: «توصیه‌ بنده به مسئولان نیز این است که در برابر نقدهایی که از آن‌ها می‌شود سعه‌صدر داشته باشند. امام یک جمله زیبا دارد که بنده نقل به مضمون می‌کنم. ایشان می‌فرمایند: «حتی تخطئه هم موجب سازندگی است.» حالا نقد که دیگر جای خود دارد. تخطئه‌تان کردند! از آن فرصت بسازید، جواب بدهید! جواب عالمانه بدهید. با سند هم جواب دهید، اینکه برای شما یک فرصت است.»
افروغ با اشاره به هماهنگی کامل قوای کشور و یکدستی آن‌ها ازنظر سیاسی ادامه داد: «خیلی نگرانم که با توجه به اینکه تقریباً می‌شود گفت که حاکمیت یکدست شده و این خود زنگ خطری را به صدا درمی‌آورد.
 ان‌شاءالله که این‌یک یکدستی، مضمونی باشد. یکدستی مضمونی یعنی یک قانون اساسی داریم، یک آرمان انقلاب و اهداف و ارزش‌های متعالی داریم که همه در حال حرکت به سمت آن باشیم. این خیلی خوب است؛ اما من می‌ترسم که این یکدستی مضمونی تبدیل شود به یکدستی جناحی و این زنگ خطر خواهد بود؛ زیرا جامعه بدون تکثر معنا ندارد و اداره‌ی کشور هم بدون تکثر معنا ندارد. یک جناح نمی‌تواند کشور را اداره کند. ما می‌گوییم وحدت در عین کثرت؛ یعنی کثرت باید نمود داشته باشد.»
نماینده پیشین مجلس گفت: «بنابراین وقتی یکدست می‌شود نگرانم که نقد به محاق برود. نگرانم که عده‌ای احساس کنند باید با این یکدستی جناحی هم‌نوا باشند و هم به تملق بیفتند و هم جلوی منتقدان را بگیرند. این نگرانی و هشدار جدی بنده است. نه‌تنها که به تملق بیافتند و جلوی منتقد را بگیرند بلکه با هتاکی و بی‌حرمتی همان اتفاقی را رقم بزنند که در دولت قبل از روحانی شکل گرفت.»
این جامعه‌شناس با مقایسه وضعیت آزادی بیان در دولت روحانی و احمدی‌نژاد گفت: «بنده صراحتاً بگویم که بنده منتقد سیاست‌های اقتصادی آقای روحانی بودم اما روزنامه‌ی ایران که وابسته به دولت بود، نقدهایم را نسبت به سیاست‌های اقتصادی دولت آقای روحانی بازتاب می‌داد و کوچک‌ترین بی‌حرمتی‌ای نمی‌کرد. برخلاف این موضوع در دولت قبل از آقای روحانی در همین روزنامه؛ هر جا مطلبی از من می‌دیدند یک ستون ویژه داشتند و بدوبیراه حواله‌ بنده می‌کردند. این نشان‌دهنده چیست؟ نگرانی بنده الان همین است که نکند خدای‌نکرده رسانه‌ها درگیر سیاست‌های رسانه‌ای آن زمان شوند.»
افروغ با ذکر برخی آمار درباره گرایش سیاسی و اجتماعی مردم گفت: «وقتی مردم در یک پیمایش ملی روی‌هم‌رفته ۲۶درصد می‌گویند که گرایش چپ و راست داریم یعنی ۷۴درصد از آن‌ها نیستند. این ۷۴درصد را چه کسی باید نمایندگی کند؟ شما باید نمایندگی کنید؛ یعنی ۷۴درصد تحت تأثیر این صف‌آرایی‌های کاذب سیاسی نیستند، یعنی نیازهایی دارند و اتفاقاً التزام به انقلاب و اسلام و میهن و هویت دارند، اما حاضر نیستند این مصالح را فدای منافع روزمره عده‌ای بکنند. افزایش نجومی قیمت خانه و اجاره‌بها هزینه و فشار سنگینی را برای بی‌خانه‌ها در کشور ایجاد کرده است. دولت اگر بتواند طبق وعده خود در سه سال چهار میلیون واحد بسازد قطعاً گام بزرگی برداشته که امیدواریم این‌چنین شود.»