اومیکرون و سیاست یک بام و دوهوا در کنترل کرونا

سازمان بهداشت جهانی درباره سونامی سویه‌های دلتا و اومیکرون هشدار داده و بیان داشته است که سونامی کووید۱۹ سیستم‌های درمانی را به سمت فروپاشی می‌کشاند. سویه اومیکرون با سرعت هرچه‌تمام‌تر بر تعداد مبتلایان می‌افزاید. موج جدید کرونا کشورهای جهان را یکی پس از دیگری درمی‌نوردد. بیش از نیمی از کل مردم کشورهای سه قاره آمریکا، اروپا و آسیا و کشورهای خاورمیانه سه نوبت واکسن تزریق کرده‌اند و بااین‌وجود، ابتلا به ویروس جدید اتفاق افتاده است؛ آن‌چنان‌که انگلستان، فرانسه، آمریکا و دانمارک، بیشترین تعداد مبتلایان در یک شبانه‌روز را ثبت کردند. تنها در فرانسه در طول ۲۴ساعت بیش از ۲۰۰هزار نفر مبتلا شدند. آمار مرگ مبتلایان کرونا در انگلستان هم با ثبت بیش از ۳۰۰مرگ در یک روز، رکورد سال ۱۴۰۰ را شکست. انگلستان این روزها درگیر سونامی کرونای اومیکرون است. آمار ابتلا در این کشور به عدد ۲۰۰هزار نفر در یک روز نزدیک شده است. مرگ مبتلایان به عدد ۳۳۲نفر در یک روز رسید که از ابتدای سال ۱۴۰۰ بی‌سابقه بوده است. این در حالی است که بیش از ۷۰درصد کل جمعیت این کشور دو نوبت واکسن و حدود ۵۰درصد از آن‌ها سه نوبت واکسن تزریق کرده‌اند. رکوردشکنی اومیکرون در انگلستان در حالی اتفاق افتاده است که به‌رغم درخواست جدی جوامع علمی برای اعمال محدودیت‌های شدید اجتماعی از ابتدای شیوع ویروس، دولت انگلستان محدودیت‌های جدیدی وضع نکرد. لغو بیش از چهار هزار پرواز در اولین روز سال نوی میلادی و تعویق بیش از پنج هزار پرواز در سرتاسر جهان از شگفتی‌های موج جدید کرونا بوده است. در این میان بیش از هزار و ۸۰۰پرواز متعلق به آمریکا بوده است. در کشورهای خاورمیانه نیز وضع بهتر از اروپا نیست. مقامات اماراتی اخیراً ممنوعیت‌های شدید مسافرتی و قرنطینه‌ای برای شهروندان برقرار کرده‌اند. هم‌زمان، شرایط کرونایی جدید عربستان سعودی برای عمره‌گزاران اعلام‌شده است و بر این اساس، تدابیر جدیدی برای رعایت فاصله‌گذاری میان نمازگزاران و عمره‌گزاران در مسجدالحرام و صحن‌های آن اتخاذشده است. در اسرائیل نیز تزریق دوز چهارم واکسن کرونا برای مهار و مقابله با اومیکرون پیشنهادشده و اکنون واکسن کووید۱۹ با فرمولاسیون جدید به مردم این کشور در حال تزریق است. در مصر هم خبر می‌رسد بازگشایی مدارس این کشور که پیشتر وعده داده‌شده بود، به تعویق افتاده است.
درحالی‌که اومیکرون، سویه غالب ویروس کرونا در سطح جهان شده است و در کشورهای آلوده، شرایط اضطراری اعلام‌شده است و به‌عنوان نمونه، شمار مبتلایان به ویروس کرونا در اروپا از زمان شروع همه‌گیری به طرز وحشتناک و بی‌سابقه‌ای افزایش یافته است و نزدیک به پنج میلیون مورد از افراد مبتلا در اروپا در هفت روز گذشته گزارش‌شده است، در ایران، دو هفته از اعلام رسمی حضور اومیکرون در کشور و درخواست عاجل و فوری کمیته علمی ستاد ملی کرونا برای تعطیلی و قرنطینه و لغو بازگشایی‌های مدارس گذشته است، اما همچنان از محدودیت‌ها و ممنوعیت‌های اجتماعی خبری نیست. حتی گزارش می‌شود که محدودیت‌های 15روزه مسافرت‌های هوایی و زمینی که اعلام‌شده بود، برای بخش عظیمی از مسافران هوایی پرخطر به اجرا درنمی‌آید. همچنین پروتکل‌ها و محدودیت‌ها برای مسافرت‌های زمینی که در هفته گذشته اجراشده بود، متأسفانه به‌طور ناگهانی لغو شده است. عادی‌سازی کرونا و سویه جدید در حالی بار دیگر در کشور اوج گرفته و بر نگرانی‌ها افزوده است که عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس می‌گوید: «اومیکرون دارد اروپا و آمریکا را مقطوع‌النسل می‌کند اما در ایران بیماری کرونا در بهترین حالت خود در ۲۰ماه گذشته خود قرار گرفته است.» مجتبی ذوالنوری در ادامه با بزرگنمایی واکسن‌های وارداتی و بدون اشاره به اینکه واکسن اصلی واردشده به کشور تنها پنج درصد در برابر سویه دلتا مؤثر بوده است و نمی‌توان حتی در تزریق نوبت سوم چنین واکسنی به کنترل سویه غالب کرونا یعنی اومیکرون امیدوار بود، می‌افزاید: «در دولت قبل، ورود واکسن را به تحریم گره‌زده بودند اما دولت رئیسی واکسن کافی تهیه کرد.»
اظهارات این مقام در ایران در حالی بیان می‌شود که صداهای متفاوتی در خصوص اومیکرون و نحوه مواجهه با آن در درون دولت شنیده می‌شود. اظهارات ضدونقیض مجموعه دولتی نشان می‌دهد که هیچ هماهنگی بین اجزای ساختار دولت برای مقابله با سویه جدید ویروس و پیک ششم کرونا وجود ندارد و دولت مانند گذشته برنامه جدی برای خروج از وضعیت فعلی کشور از پس حضور اومیکرون در کشور ارائه نمی‌کند. هرچند تاکنون حدود ۸۰درصد مردم ایران یک‌بار به کرونا مبتلا شده‌اند یا بیش از 50درصد جمعیت کشور تاکنون واکسینه شده‌اند، ایمنی جمعی تاکنون در برابر بیماری به دلیل جهش‌های متفاوت ویروس پدید نیامده است و نمی‌توان امید بست که واکسیناسیون یا ایمنی طبیعی پس از ابتلا بتواند در برابر ویروس جدید، مانع و سپر دفاعی مناسبی ایجاد کند. تجربه انگلستان به‌روشنی نشان می‌دهد مهار اومیکرون در ایران نیز صرفاً با اتکا به واکسیناسیون بالای افراد یا ایمنی ناشی از موج‌های قبلی کافی نیست و نیازمند وضع محدودیت‌های جدی اجتماعی است. اکنون بر اساس مشاهدات میدانی مشخص‌شده است ویروسی که میان کودکان و جوانان و بزرگ‌سالان شیوع پیداکرده، اومیکرون است. تعداد موارد بیماری در کشور به طرز قابل‌توجهی افزایش‌یافته است. خبرهای غیررسمی دلالت از آن دارد که رقم ابتلا به اومیکرون در کشور بیش از رقم‌های اعلام‌شده است و آمار فعلی مرکز روابط عمومی وزارت بهداشت و درمان تنها نوک کوه یخ را نشان می‌دهد. چگونه ممکن است در ایالات‌متحده آمریکا و اروپا که از مدت‌ها قبل دوز سوم واکسن‌های معتبر خارجی تزریق‌شده است، در مدت کوتاهی پس از مشاهده و حضور ویروس جدید، موارد بیماری تا میلیون‌ها نفر افزایش پیدا کند اما در ایران، سلامت مردم در امن‌وامان باشد؟!
وزیر بهداشت و درمان در اظهارات عجیب روز گذشته خود با اینکه اعضای کمیته علمی کشوری کرونا دو هفته قبل هشدار داده بودند که زمان کوتاه 14روزه فرصت طلایی برای مهار اومیکرون است و باید در روز اول شناسایی ویروس در کشور مقررات و محدودیت‌های شدید کرونایی برقرار شود، گفته شیوع اومیکرون در ایران افزایش نداشته است!
 بهرام عین‌اللهی افزوده که در حال حاضر حدود ۲۰روز از شناسایی اولین موارد امیکرون در کشور گذشته و بیماری در این مدت افزایش نداشته است. با توجه به این اظهارات عین الهی حتی می‌توان به‌راحتی متوجه شد که یک هفته قبل از اعلام رسمی اومیکرون در کشور، اومیکرون سویه غالب در کشور بوده است. چگونه وزیر بهداشت و درمان در این کشور اجازه پیدا می‌کند درحالی‌که پزشکان می‌گویند به دلیل فقدان یا ناکافی بودن کیت تشخیصی اومیکرون نمی‌توان با قطعیت بیان کرد که بیماری افزایش پیدا نکرده است، این‌گونه درباره بیماری عادی انگاری کند و به جامعه امید واهی دهد؟ علائم بالینی مشاهده‌شده در سطح کشور مشابه علائم اومیکرون است و نمی‌توان به جمعیت کشور آدرس غلط در خصوص بیماری‌هایی مثل سرماخوردگی و آنفلوانزا داد.
علی‌رغم هشدارها نسبت به‌سرعت افزایش ابتلا به اومیکرون در کشور، سخره گرفتن بیماری تا جایی پیش رفته است که در 15روز گذشته، تردد در جاده‌های کشور تا 50درصد افزایش پیدا می‌کند و آن‌سوتر، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با تعطیلی مجدد سینماها مخالفت می‌کند یا اعزام اولین گروه زائران به سوریه از روز گذشته توسط سازمان حج و زیارت در دستور کار قرار می‌گیرد. بااین‌حال به نظر می‌رسد باید شرایط واقعی کرونایی کشور را خارج از مجموعه دولتی جستجو کرد. آنجا که به‌درستی از سوی دفتر مقام رهبری در اطلاعیه‌ای اعلام می‌شود مراسم‌ عزاداری ایام فاطمیه در حسینیه امام خمینی (ره) بدون حضور جمعیت برگزار می‌شود. مخلص کلام آنکه؛ روند ابتلا به اومیکرون در ایران با سرعت رو به افزایش است و طی روزهای گذشته هر دو روز آمار مبتلایان دو برابر شده است. 
ممکن است درصد بستری و مرگ در مبتلایان اومیکرون کمتر از نوع دلتا باشد ولی به دلیل سرعت انتشار بیشتر و بالا رفتن شدید آمار مبتلایان، اومیکرون هم می‌تواند قربانیان زیادی بگیرد. دز سوم واکسن کرونا ایمنی کافی در برابر اومیکرون ایجاد نمی‌کند. هرچند امروز هم برای برقراری تعطیلی و قرنطینه دیر شده است، ضروری است از هم‌اکنون تدابیر جدی در کشور اتخاذ شود. در غیر این صورت، پیک ششم کرونا چنان در داخل کشور سر بازخواهد کرد که طوفان بیماری به پا خواهد شد و این بار خروج از باتلاق کرونا به‌راحتی امکان‌پذیر نخواهد بود!