جهش اومیکرون، امیدی بر پایان کرونا؟!

بر اساس آخرین به‌روزرسانی اپلیکیشن ماسک، خروج تمامی شهرهای ایران از وضعیت قرمز کرونا برای نخستین بار پس از ۲۸۹ روز اتفاق افتاده است؛ اما خروج کشور از وضعیت قرمز کرونا به معنای رفع خطر بیماری نیست. باید توجه داشت که عادی انگاری و بی‌توجهی به رعایت پروتکل‌های بهداشتی می‌تواند عواقب جبران‌ناپذیری برای سلامت عمومی به بار آورد و در حقیقت، فرش قرمز برای پیک ششم کرونا باشد. آخرین بار در ۲۴ بهمن ۹۹ و در آستانه شروع خیز چهارم، هیچ شهری در ایران قرمز نبود، اما عادی انگاری‌ها و بازگشایی‌ها، کشور را به پیک مرگ‌بار پنجم کشاند. 
پویش مردمی علیه کرونا با هشدار نسبت به بازگشایی مدارس در کشور هشدار داده است که آلمان با جمعیتی مشابه ایران، به ۶۸ درصد کل جمعیت خود دو نوبت واکسن تزریق کرده، چیزی که هم‌اکنون در ایران ۵۴ درصد است. از اوایل مهرماه، مسئولان آلمان با مشاهده کاهش آمار مبتلایان، محدودیت‌های اجتماعی را به‌تدریج کاهش دادند. این در صورتی است که آلمان با بدترین موج کرونا از ابتدای شروع بیماری مواجه شده است. 
به‌رغم پوشش بالای واکسیناسیون، اقتصاد قوی و جدیت بالا در اعمال قوانین، آمار ابتلای روزانه این کشور بین 75 تا 100 هزار نفر و مرگ روزانه به بالای 400 نفر رسیده است. در ایران نیز این خطر قطعی وجود دارد که بازگشایی مدارس و دانشگاه‌ها، عادی‌ انگاری در بین مسئولان و مردم، کاهش سطح مراقبت‌ها و محدودیت‌های بهداشتی، کشور را با موج ششم مواجه کند.
 به نظر می‌رسد ماجرای کرونایی اروپا در کشور ایران هم تکرار شود چراکه به اسم واکسیناسیون و رتبه اول سرعت واکسیناسیون در دنیا، دولت عادی انگاری کرده است تا حدی که دورکاری‌ها لغو و دانشگاه‌ها و مدارس بازگشایی شده‌اند. وضعیت حمل‌ونقل عمومی در مترو و اتوبوس‌های درون‌شهری هم به جهت تراکم جمعیت و عدم تهویه و فقدان فضای کافی برای فاصله‌گذاری اجتماعی بر نگرانی‌ها افزوده است. مقامات سلامت کشور مدعی هستند تسریع واکسیناسیون، خطر خیز ششم و مرگبار کرونا را از سطح نقشه جغرافیایی ایران رفع کرده است و کاهش ابتلا و تلفات طی هفته اخیر را می‌توان گواهی بر این امر دانست، اما باید توجه داشت که عادی انگاری و بی‌توجهی به رعایت پروتکل‌های بهداشتی، موج ششم کرونا را محتمل می‌سازد.
 بررسی رفتار‌شناسی ویروس‌های آلفا و بتا و دلتا نشان می‌دهد که عادی انگاری دولتی و کاهش رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی توسط مردم، وضعیت پیک‌ها و موج‌های کرونا را مخوف‌تر و خطرناک‌تر کرده است؛ بنابراین نمی‌توان به گمان از بین رفتن ویروس کرونا و پایان بیماری، فضاهای عمومی به‌ویژه مدارس و دانشگاه‌ها را بازگشایی کرد و به ممنوعیت‌ها و محدودیت‌ها پایان داد و زندگی را به روال عادی بازگرداند. در گذشته، کشور چنین تجربه‌ای را آنگاه‌که به ناگهان پیک دوم در خرداد سال ۹۹ مردم را محاصره کرد و دوباره موارد ابتلا و بستری دوچندان شد، از سر گذرانده است. 
در این دوران وقتی همچنان میزان فوتی‌ها دورقمی بود، زنگ هشدار مسئولان به صدا درآمد که اگر مراقبت نکرد با ورود به فصل سرما پیک سوم خطرناک‌تر بروز و ظهور می‌کند. با همه هشدارها، پیک سوم در آبان ۹۹ با سرعت سرایت بالا بازگشت و آمار فوتی‌ها را سه‌رقمی کرد. این پیک موجب شدت یافتن رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی و تعطیلی دوهفته‌ای شهرها و اماکن عمومی شد و اندک‌اندک کشور در حال عبور از آن بود که پیک چهارم با ویروس انگلیسی از فروردین‌ماه وارد کشور شد. این بار کشور تحت تأثیر ویروس انگلیسی قرار گرفت که برخلاف گذشته، قدرت سرایت و انتشاری به‌مراتب بسیار بالاتر از پیک‌های قبلی داشت و همین خصوصیت ویروس باعث شد که بار دیگر آمار فوتی‌ها سه‌رقمی و مبتلایان از نوع خانوادگی افزایش پیدا کند و رنگ شهرها قرمز شود. ویروس انگلیسی با تمام شدت و حدت خودش در کشور ایران همچنان کشتار می‌کرد تا اینکه پیک چهارم فرونشست و نوع دلتای کرونا با پیک پنجم از ابتدای تیرماه ۱۴۰۰ از جنوب آغاز و در کشور شیوع پیدا کرد.
 این پیک نسبت به دوره‌های قبلی وحشتناک‌تر بود و در این دوران، آمار بستری‌ها و فوتی‌ها به‌قدری افزایش پیدا کرد که آمارهای رسمی میزان مرگ‌ومیر را تا 1000 نفر در روز نشان می‌داد. پیک پنجم کرونا رکورددار بیشترین آمار ابتلا و فوتی‌های روزانه براثر کرونا لقب گرفت. همین کشتار وسیع این سویه کرونا، واکسیناسیون را شدت بخشید. امروز کشور تقریباً در شرایط پایدار بیماری به سر می‌برد اما وضعیت موجود با پیدایش جهش‌های جدیدتر ویروس، شکننده ارزیابی می‌شود، چراکه اکنون نوع جدیدی از ویروس کرونا در سطح کشورهای عضو اتحادیه اروپا و همچنین کشورهای خاورمیانه و همسایه ایران مشاهده‌شده است. اعلام شرایط اضطرار ملی در آلمان به‌گونه‌ای است که علی‌رغم واکسیناسیون گسترده، بدترین خیز کرونا از ابتدا تاکنون در این کشور در حال وقوع است. دلیل این موضوع، شیوع سویه‌ دلتا از نوع 21J در این کشور است. علاوه بر ویروس اخیر، ویروس دیگری تحت نام اومیکرون، نام سویه جدید کرونا است که سروصدای زیادی به راه انداخته است. سازمان جهانی بهداشت سویه جدید کرونا را که در جنوب آفریقا ظهور کرده است ازنظر انتقال و سرایت‌پذیری، خطرناک‌تر از نوع دلتا نامیده است و این سازمان، سویه جدید کرونا را نگران‌کننده طبقه‌بندی کرده و بیان داشته است که این سویه پنجمین نوع جهش‌یافته کرونا از زمان ظهور این ویروس است. کشورهای عضو اتحادیه اروپا از شناسایی موارد ابتلا به این سویه جدید کرونا خبر داده‌اند. در ایالات‌متحده آمریکا و کانادا و استرالیا هم وضعیت هشدار قرمز صادرشده است. در ایران نیز درپی ظهور سویه جدید ویروس کرونا، پایش قرنطینه‌ای در مرزهای کشور برقرارشده است. با اینکه سویه جدید کرونا دارای تعداد باورنکردنی جهش است و خطرناک‌تر از نوع دلتا ازنظر سرایت و انتقال توصیف می‌شود، دکتر آنجلیک کوتزی، پزشک و رئیس انجمن پزشکی آفریقای جنوبی که از اولین پزشکانی است که سویه جدید اومیکرون را گزارش کرده است، می‌گوید: «با توجه به خفیف بودن علائم، دلیلی برای وحشت وجود ندارد، زیرا بیماران شدیداً بیمار در این کشور مشاهده نمی‌شوند و هیاهویی که در رسانه‌ها و در سراسر جهان ایجادشده است با تصویر بالینی بیماری کرونا از نوع اومیکرون مرتبط نیست.» وی اظهار داشته است که «بیماران مبتلا علائم بسیار خفیفی داشتند و حتی نیاز به بستری نداشته‌اند؛ هیچ کاهشی در سطح اکسیژن آن‌ها وجود نداشته و حس بویایی و چشایی را از دست نمی‌دهند و شایع‌ترین علامت آن‌ها فقط خستگی است.» بنابراین با توجه به تظاهرات بالینی جهش اخیر ویروس، بسیاری از دانشمندان امیدوارند واریانت و سویه جدید اومیکرون یک‌ موهبت الهی جهت پایان پاندمی کرونا در جهان است، چون با انتشار سریع و علائم بسیار خفیف به‌زودی و سریعاً جای واریانت دلتا را می‌گیرد و این‌گونه خطر کرونا از نسل بشر دور خواهد شد.