احتمال ترمیم زودهنگام دولت

همدلی|  کمی بیشتر از سه ماه از عمر دولت سید ابراهیم رییسی می‌گذرد؛ دولتی که در میان هلهله و شادی ناشی از بی رقیب ماندن اصولگرایان در صحنه انتخابات تشکیل شد و با همراهی کامل مجلسی که خود نیز در یک موقعیت بی رقیب و از یک جناح شکل گرفت، پای به عرصه اجرا گذاشت. اگرچه ابتدای شروع به کار این دولت متولیان اصولگرایی سرخوش از این یکدستی، روزگار را به خوشی و تعارف لبخند می گذراندند، اما چندی است که این وضعیت با تزلزل همراه شده است و مجلسی که قریب به اتفاق نمایندگان آن پیش از انتخابات از رئیسی درخواست کرده بودند که در انتخابات حاضر شود و او را ناجی وضعیت کنونی کشور می دانستند، برخی از آنها این روزها نظر دیگری دارند و در صف یک دست حامی آنان، زمزمه‌های انتقاد، مخالفت و حتی تلاش برای تغییر افراد و برنامه های آن مشاهده می شود.پایگاه خبری قرن نو در این باره نوشت: اخیراً صدا‌هایی از پارلمان به گوش می‌رسد که عملکرد وزرای دولت رئیسی را زیر سؤال برده و حالا برکناری برخی وزرا برای دولت اجتناب‌ناپذیر شده است؛ به‌طوری‌که نمایندگان به رئیس دولت سیزدهم هشدار می‌دهند که فرصت او برای تغییر همیشگی نیست.

 وزیر اقتصاد؛ زیر تیغ

درحال‌حاضر گمانه‌زنی‌ها در میان بعضی نزدیکان دولت از احتمال انتخاب خاندوزی به عنوان اولین وزیر اخراجی کابینه سیزدهم در جریان است. خاندوزی نیز اخیراً نامه‌ای عمومی به رئیس‌جمهوری منتشر کرده که زمینه‌ساز بحث‌های مختلفی شده است. وزیر اقتصاد که پیش از این گفته بود قرار است کسری بودجه را از طریق فروش اموال مازاد جبران کند نه انتشار اوراق بدهی و استقراض از بانک مرکزی، در نامه‌ای به رئیس‌جمهور رسماً اعلام کرد چالش‌های زیادی بر سر راه فروش اموال مازاد وجود دارد.این سایت ادامه داد: کارشناسان هدف خاندوزی از انتشار عمومی این نامه را نامساعد بودن شرایط برای پیشبرد برنامه‌های اعلام‌‌شده از سوی دولت می‌دانند و براین‌باورند ریشه انتشار عمومی نامه‌ها نیز به همین موضوع برمی‌گردد.دراین‌میان سخنان نمایندگان مجلس در مورد مسائل مربوط به حوزه اقتصاد، شرایط بورس، افزایش قیمت‌ها و نحوه عملکرد خاندوزی چنین احتمالی را تقویت کرده است.

 بورس؛ ریشه انتقادهای نمایندگان

اخبار تازه و نظرات تحلیل‌گران در این‌باره تأکید دارد که در شرایط فعلی چنین تغییری گمانه نیست. ریشه انتقاد تازه نمایندگان و حتی موضوع جلسه‌ای که خاندوزی را به بهارستان برد، هم به ماجرای بورس برمی‌گردد.در دوران تبلیغات انتخابات ابراهیم رئیسی وعده‌هایی را مطرح کرده بود؛ اما در این مدت بورس ایران چندان شرایط مساعدی نداشت. چند وقت پیش محمدحسن آصفری، نماینده مجلس، در توییتی خطاب به خاندوزی نوشت: «آقای خاندوزی پیش از وزارت دائم توییت می‌کردند و در مورد خروج بورس از وضعیت بحرانی راهکار می‌دادند. حالا همان راهکار‌هایی را که توییت می‌کردند، اجرا کنند». مشابه این انتقاد را بعضی از نمایندگان در جلسه حضور خاندوزی در مجلس هم بیان کردند و از او خواستند به‌سرعت راهی برای بهبود بازار سرمایه پیدا کند.باوجود این، برخی نمایندگان اعلام کرده‌اند که قصد استیضاح وزیر اقتصاد را ندارند؛ اما در همین مصاحبه‌ها از ضرورت تغییر عملکرد خاندوزی سخن به میان آوردند. غلامرضا مرحبا، سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس در این‌باره گفت: «مجلس از نظر قانونی امکان پرسش سؤال، استیضاح، مطالبه و بازخواست را دارد و ما به این وظایف قانونی خود در مواقع موردنیاز عمل خواهیم کرد».

 احتمال حذف برخی وزرا

ازسوی‌دیگر نمایندگان از عملکرد تیم اقتصادی رئیس‌جمهور نیز گله‌مند هستند. هدایت‌الله خادمی، نماینده ادوار مجلس در این‌باره گفت: بررسی عملکرد اقتصادی دولت در چهار ماه گذشته نشان می‌دهد که فقط شخص رئیس‌جمهور دویده است تا مشکلات کشور حل شوند.خادمی اظهار داشت: خیلی از این افراد زمان انتخابات یا کاندیدا بودند یا مدعی بودند که می‌شود با تدابیری مشکلات را حل کرد؛ بنابراین انتظار می‌رود امروز که در جایگاه مسئولیت هستند اقدامات لازم را انجام دهند تا مردم نتیجه آن شعار‌ها را ببینند.
علی‌رضا بیگی، نماینده مجلس نیز با اشاره به ناتوانی برخی بخش‌های کابینه برای بهبود شرایط کشور گفت: رئیسی به‌زودی با حذف برخی وزرا کابینه را تغییر خواهد داد و مجلس برای تغییرات بزرگ کنار دولت خواهد بود. وی با اشاره به اینکه مجلس گروگان موفقیت دولت است تصریح کرد: مجلس مجبور است تن به حمایت از تغییرات کابینه دهد و برای موفقیت رئیسی تلاش کند.

 وزرایی که با رییسی همراه نبودند

نگاهی به عملکرد وزرا نشان می‌دهد برخی آنها در این مدت نه‌تنها عملکردی فعالانه نداشته‌اند بلکه برخی حتی سازمان خود را نچیده‌اند و تنها از انقلابی بودن خود سخن می‌گویند. کارشناسان دلیل این امر را پیش‌بینی تغییرات در دولت می‌دانند؛ هرچند بسیاری از نمایندگان با اشاره به همه سو بودن دولت و مجلس براین‌باورند که مجلس تاکنون ملاحظه به خرج داده و تحمل کرده است. این گروه تأکید دارند: وزرای رئیسی طبق برنامه جلو نمی‌روند، دلشان هم برای رئیسی نمی‌سوزد چون در انتخابات آبرویی وسط نگذاشتند، ضرر هم نمی‌کنند.فداحسین مالکی در تریبون مجلس در این‌باره گفت: انتظار مجلس انتظار یک نهیب حیدری رئیسی به تیم اقتصادی دولت و پاسخگویی وزرا به مجلس است.

 سوالات بی پاسخ مردم از دولتی‌ها

انتقادهای نمایندگان نشان می‌دهد، شرایط اقتصادی کشور به‌قدری غیرعادی است که حتی در حاکمیت کاملاً یکدست نیز امکان تاب‌آوری در برابر رفتار‌های اجرایی نامتناسب با شرایط معیشتی مردم وجود ندارد. مردم از نمایندگان خود سؤال می‌کنند، چرا خبری از مهار تورم و جلوگیری از گرانی نیست و چرا مشکلات معیشتی رو به حل شدن نمی‌روند.

 بی توجهی دولت به واقعیت‌ها

دولت رئیسی و نمایندگان می‌دانند که یکدست شدن به معنای رفع مشکلات اقتصادی کشور نیست. یکی از مهم‌ترین مسائلی که در این میان مطرح است، قبول واقعیت‌های حاکم بر کشور است. تحلیل‌گران علت اصلی مشکلات را تحریم‌ها می‌خوانند و تأکید دارند که مشکلات معیشتی را نه به حساب دولت باید گذاشت و نه مجلس. دراین‌میان تنها شرط موفقیت دولت، پرهیز از شعارزدگی فاصله و رعایت منافع ملی و استقلال و عزت کشور است.در این شرایط بعید نیست که مجلس حل مشکلات را به دولت حواله کند تا ناکامی دولت به پای مجلس نوشته نشود. رویکرد مجلس در مورد انتخاب وزیر آموزش‌وپرورش مثال خوبی برای این مدعاست.در همین ارتباط سه روز پیش محمود صادقی، فعال سیاسی و نماینده دوره گذشته مجلس شورای اسلامی مدر گفت وگو با «همدلی» گفت: در واقع عزل و نصب‌ها را می‌توان چشم‌اندازی از فضای آینده دید که متأسفانه برخی آنها نشان از این دارد که چشم‌انداز چندان مثبت نیست. روشن است که تیم رئیسی از توانایی زیادی برخوردار نیست؛ در اقتصاد از انسجام لازم برخوردار نیست و در حوزه سیاست خارجی که نقش تعیین‌کننده‌ای در حل مشکلات اقتصادی کشور دارد، نشانه‌هایی از توفیق دولت در آن نمی‌توان جست‌وجو کرد و چشم‌انداز تاکنون ناامیدکننده بوده است. وی تأکید کرد: در شعار دادن همه توانمند هستند اما در واقعیت نشانه‌هایی از‌ امیدواری دیده نمی‌شود.این فعال سیاسی اصلاح‌طلب معتقد است که «نمایندگان و دولت نوعی ساده‌انگاری نسبت به مسائل و معضلات کشور دارند و وقتی به دیوار سفت واقعیت‌ها می‌خورند تازه می‌فهمند که حل مسائل کشور به این سادگی نیست.»