رسوایی بانکی

همدلی| گروه اقتصادی: گزارش‌های مصوبات مجامع عمومی بانک‌ها در سال 1402 نشان می‌دهد برخی از مجامع عمومی سالیانه بانک‌ها، برای اعضای هیات مدیره، پاداش‌های میلیاردی مصوب کرده‌اند و تعدادی از بانک‌ها نیز ترجیح داده‌اند درباره میزان حقوق و پاداش اعضای هیات مدیره خود شفاف‌سازی نکنند.
به فاصله کمتر از یک هفته، سه گزارش در کشور منتشر شده است که نشان می‌دهد روند توزیع منابع در ایران بسیار نابرابر است و مسئولان و مدیران حاکم بر کشور، در شرایطی که قاطبه مردم با فشارهای سخت معیشتی دست و پنجه نرم می‌کنند، به حاتم‌بخشی در بنگاه‌های دولتی و خصولتی تحت مدیریت خود می‌پردازند.
گزارش نخست به نحوه تسهیلات‌دهی در شبکه بانکی کشور اختصاص داشت که نشان می‌داد در شرایطی که دریافت وام‌های 10 تا 20 میلیون تومانی توسط مردم با پیچ و خم‌های فراوان و مشکلات متعددی همراه است و در حالی‌که حتی وام‌های تکلیفی بانک‌ها مثل پرداخت وام ازدواج، به دلیل ادعای نظام بانکی مبنی بر نداشتن منابع، دچار تاخیر و توقف‌های طولانی است اما کارکنان نظام بانکی، به راحتی توانسته‌اند از وام‌های چند صد میلیون تومانی ارزان‌قیمت با دوره بازپرداخت طولانی بهره‌مند شوند.
خبر دومی هم که در نهایت منجر به استعفای رئیس سازمان بورس شد به پرداخت بیش از 10 میلیارد تومان تسهیلات 4 درصدی با دوره پرداخت طولانی‌مدت برمی‌گشت که در ادبیات رسانه‌های کشور با عنوان «وام عشقی» از آن یاد می‌شد.
حال نیز گزارش دیگری نشان می‌دهد در شرایطی که نظام بانکی به اذعان تراز بانک‌های کشور، با ضرر و زیان‌های هنگفتی مواجه است، مدیران بانکی برای حضور در جلسات هیات مدیره و نیز پاداش پایان سال خود، ارقام خیره‌کننده‌ای را به تصویب رسانده‌اند.
قانون تجارت دور می‌خورد
طبق قانون تجارت، ۳ تا ۶ درصد از سود خالص سال مالی می‌تواند به عنوان پاداش هیات مدیره در شرکت‌های سهامی عام و خاص در نظر گرفته شود و براساس مصوبه مجلس نیز حداکثر پاداش سالانه هیات مدیره شرکت‌های دولتی نباید از 10 برابر حداقل حقوق شورای عالی کار که برای سال 1402 کارگران پنج میلیون و ۳۰۸ هزار و ۲۸۲ تومان اعلام شده بود، بیشتر باشد، رقمی که مبلغ 53 میلیون و 80 هزار و 820 تومان می‌شود.
طبق گزارش جماران، نگاهی به گزارش مالی بانک‌های کشور، نشان می‌دهد 9 بانک از مجموع 29 بانک و موسسه اعتباری در کشور، سال گذشته مجموعا 156میلیارد و750 میلیون تومان به 44 نفر عضو هیات مدیره خود پاداش داده‌اند! بر این اساس در سال 1402، در 9 بانک کشور، اعضای هیات مدیره به طور میانگین 3 میلیارد و 562 میلیون و 15 هزار تومان پاداش دریافت کرده‌اند. همچنین بررسی گزارش‌های یازده بانکی که میزان حقوق هیات مدیره خود را در سال 1402 اعلام کرده‌اند نشان می‌دهد این بانک‌ها در یک سال، 5 میلیارد و 22میلیون تومان حقوق برای حق حضور در حداکثر دو جلسه در ماه، اختصاص داده‌اند.
پاداش یک میلیارد و 200میلیونی در بانک کارآفرین
طبق این گزارش، «بانک کارآفرین» در سال 1402 به ازای حضور در حداقل یک جلسه و حداکثر چهار جلسه در ماه، به اعضای هیات مدیره خود 6 میلیون حقوق ماهانه و جمعا یک میلیارد و 200 میلیون تومان پاداش سالانه پرداخت کرده است. این در حالی است که اعضای پنج نفره هیات مدیره این بانک که دو عضو با مدرک کارشناسی و کارشناسی ارشد نیز دارد در پایان سال 1401، جمعا یک میلیارد پاداش گرفته بودند.
11میلیارد و 200 میلیون تومان پاداش در بانک سامان
حق حضور اعضای هیات مدیره بانک سامان برای سال 1402 رقمی معادل 14 میلیون تومان برای یک جلسه و 11 میلیارد و 200 میلیون تومان پاداش سالیانه بوده است. این در حالی است که مجمع عمومی این بانک در سال 1401، مبلغ 5 میلیارد و 346 میلیون و 100هزار تومان پاداش برای هیات مدیره در نظر گرفته بود. بر این اساس، در طول یک سال، حقوق اعضای این هیات مدیره 29درصد و پاداش آنها نیز بیش از 52درصد افزایش داشته است.
بانک خاورمیانه و 11 میلیارد تومان پاداش
«انک خاورمیانه در سال گذشته به ازای حداقل یک جلسه در ماه و حداکثر دو جلسه در ماه، مبلغ 10میلیون تومان حقوق ماهانه و 11 میلیارد تومان پاداش در نظر گرفته است. این بانک 7 عضو هیات مدیره دارد که شش عضو کارشناسی ارشد مدیریت و یک عضو دکترای مدیریت دارد. با احتساب 7 میلیارد پاداشی که سال 1401 به اعضای هیات مدیره این بانک پرداخت شده، میزان پاداش سال 1402 آنها افزایش 27درصدی داشته است.
پاداش 900 میلیونی بانک‌های تجارت، ملت و صادرات
در سال 1402 و در جریان برگزاری مجمع عمومی به اعضای هیات مدیره بانک‌های تجارت، ملت و صادرات 5 میلیون حقوق و 900 میلیون تومان پاداش تعلق گرفته است. میزان پاداش اعضای هیات مدیره بانک تجارت در فاصله سال‌های 1401، تا 1402، مبلغ 4 میلیارد تومان افزایش داشته است. بانک صادرات نیز سال 1401، بالغ بر 500 میلیون تومان پاداش به اعضای هیات مدیره خود داده بود. همچنین بانک ملت سال 1401، مبلغ 670 میلیون تومان پاداش برای هیات مدیره درنظر گرفت.
بانک اقتصاد نوین و 800 میلیون تومان پاداش
سال گذشته، بانک اقتصاد نوین نیز 5 میلیون حقوق و 800 میلیون پاداش به اعضای هیات مدیره خود داده است. براساس گزارش‌ها، اعضای هیات مدیره این بانک در سال 1401، مبلغ 5 میلیون و 500 میلیون تومان حقوق و پاداش دریافت کرده بودند بنابراین میزان افزایش پاداش این اعضا بیش از 31درصد بوده است.
تفویض پرداخت پاداش به هیات مدیره در بانکی با 318 همت زیان
مجمع عمومی بانک آینده نیز بدون ذکر میزان حقوق و پاداشی که به اعضای هیات مدیره خود داده است، عنوان کرده که تعیین حقوق و مزایای هیات مدیره، طبق قوانین و مقررات به خود آنها تفویض شده است! این در حالی است که براساس گزارش صورت مالی این بانک، زیان انباشته آن بیش از سرمایه آن است و به رقم 318هزار میلیارد تومان در سال گذشته رسیده بود.
هر جلسه در بانک پارسیان حدود 5 میلیون می‌ارزد
همچنین در جریان برگزاری مجمع عمومی بانک پارسیان، این بانک نیز که سال 1402 حدود 4 هزار میلیارد و 476 میلیارد تومان زیان ساخته، 9 میلیون و 500هزار تومان به ازای شرکت در دو جلسه در ماه، به اعضای هیات مدیره خود، حقوق پرداخت کرده است.
بانک رفاه کارگران و 600 میلیون تومان پاداش برای هیات مدیره
حق حضور اعضای هیات مدیره بانک رفاه کارگران در سال 1402، مبلغ 6 میلیون تومان ماهانه بوده است. این میزان نسبت به سال گذشته، 70درصد رشد ثبت کرده، علاوه بر آن، اعضای هیات مدیره این بانک سال 1402، مبلغ 600 میلیون تومان پاداش دریافت کرده‌اند. این میزان پاداش، نسبت به سال گذشته که 400 میلیون تومان بوده بیش از 33درصد افزایش داشته است.
بانک سرمایه نیز به عنوان بانکی که سال گذشته، 61 هزار میلیارد و 452 میلیارد و 660 میلیون تومان زیان‌دهی داشته، برای هیات مدیره خود به ازای شرکت در دو جلسه ماهانه، 10 میلیون تومان حقوق در نظر گرفته که نسبت به سال 1401، بالغ بر 40درصد افزایش داشته است.
بانک سینا هم حقوق ماهانه اعضای هیات مدیره خود را 7 میلیون و پاداش سالانه‌شان را 550 میلیون تومان تصویب کرده است.
پاداش 3 میلیارد و 562میلیون و 15هزار تومانی برای هر عضو هیات مدیره
برآورد میزان دقیق حقوق و پاداش همه 29 بانک و موسسه اعتباری امکان‌پذیر نیست چرا که بسیاری از بانک‌های دولتی گزارش حقوق و پاداش‌های تخصیص یافته را منتشر نمی‌کنند. با این حال، با نگاهی به گزارش‌های همین تعداد از بانک‌ها می‌توان گفت 9 بانک کشور، از مجموع 29 بانک و موسسه اعتباری در کشور در سال گذشته مجموعا 156میلیارد و 750 میلیون تومان به 44 نفر عضو هیات مدیره خود پاداش داده‌اند. بر این اساس در سال 1402 و در 9 بانک کشور، اعضای هیات مدیره به طور میانگین 3 میلیارد و 562 میلیون و 15هزار تومان پاداش دریافت کرده‌اند.
همچنین بررسی گزارش‌های 11 بانکی که میزان حقوق هیات مدیره خود را در سال 1402 اعلام کرده‌اند نشان می‌دهد این بانک‌ها در یک سال، 5 میلیارد و 22میلیون تومان حقوق برای حق حضور در حداکثر دو جلسه در ماه، اختصاص داده‌اند.این گزارش نشان می‌دهد با اینکه نسبت تغییرات سود سهام مصوب سال 1402 در مقایسه با سال قبل از آن، منفی بوده و سود کمتری به سهامداران نظام بانکی داده شده است اما اعضای هیات مدیره این بانک‌ها، حقوق و مزایای خود را بیش از میزان مصوب افزایش حقوق و پاداش رسمی در کشور، افزایش داده‌اند.