دولت چهاردهم؛ آخرین بخت نجات

همدلی| گروه اقتصاد: یک استاد اقتصاد با تاکید بر اینکه ناترازی مالی و محیط زیستی مهمترین چالش پیش روی کشور است، گفت: دولت آینده باید اجماع‌سازی کند و نمی‌توان از آن توقع رشد اقتصادی داشت.
«مسعود نیلی» در نشست «دولت چهاردهم، چالش‌ها و افق پیش‌رو» که در اتاق بازرگانی ایران برگزار شد، درباره خطیرترین مسائل کشور گفت: کل نظام حکمرانی ایران در مرکز یک قاب سه‌ضلعی قرار گرفته که در راس هر یک از سه ضلع یک نقطه بحرانی قرار گرفته است. بروز خطا در هر یک از این نقاط می‌تواند کشور را در سراشیبی منزل‌گاه‌های بسیار سخت و غیرقابل بازگشت قرار دهد.وی ناترازی‌های مالی و زیست محیطی کشور را مهمترین مشکل موجود در ایران دانست و افزود: ناترازی بودجه، نظام بانکی، صندوق‌های بازنشستگی با ناترازی در مقیاس بزرگ، میانگین تورم را به دو برابر میزان بلندمدت خود رسانده است. ناترازی انرژی و آب و خاک، آینده سرزمینی ایران را در معرض خطر جدی قرار خواهد داد و شرایط ناترازی‌ها نشان می‌دهد که حکمرانی منابع طبیعی و مالی با شکست مواجه شده است.
وی تاکید کرد: ناترازی‌های مالی با شتاب بخشیدن به تورم، هم اصلاحات اقتصادی را دچار مشکل می‌کند و هم ارائه راهکارهایی برای کاهش یا رفع آنها را ناممکن می‌کند، ضمن آنکه به تخریب منابع طبیعی شدت می‌بخشد.
کاهش قدرت خرید جامعه، مانع اصلاحات اقتصادی
این استاد اقتصاد در ادامه بیان کرد: رشد مصرف بنزین در سال 1400 به بعد نسبت به رشد بلندمدت 6درصد آن را باید عمدتا در تورم این سال‌ها جست‌وجو کرد.
وی یادآور شد: وضعیت نامناسب فقر و کاهش قدرت خرید قشر متوسط، از یک طرف اقدامات برای رفع ناترازی‌ها را مورد سوال قرار می‌دهد و از سوی دیگر عدم انجام اصلاحات در حوزه ناترازی‌ها، مشکلات آتی ایجاد می‌کند. بدون تردید یک بعد مهم از آینده ایران در گرو خروج از ناترازی‌های ذکر شده است.
نیلی، وضعیت روابط خارجی کشور را خطیر دانست و افزود: درجه بالای التهاب در روابط خارجی که خود را در قالب تحریم اقتصادی نمایان کرده است، از سوی دیگر شرایط غیرقابل پیش‌بینی خاورمیانه و چشم‌انداز به قدرت رسیدن مجدد ترامپ برای کشوری که هیچ شریکی در جهان ندارد، عضو هیچ پیمانی نیست و شرایط هیچ کشوری با مخاطره برای ایران به خطر نمی‌افتد، موقعیت ایران را بسیار مخاطره‌آمیز کرده است.
وی گفت: باورها و سبک زندگی بخشی از جمعیت کشور که عمدتا در نسل جوان و زنان نمایان است، در تقابل با نظام حکمرانی است. فیلترینگ اینترنت و میزان آزادی اجتماعی جوانان مدتی است تبدیل به تقابل بین حکومت و جامعه شده است. در کنار محدودیت‌های خارجی و ناترازی‌های موجود، محدودیت‌های اجتماعی شکل آزاردهنده‌ای به خود گرفته و آن را به مرحله خطرناکی رسانده است.
این استاد اقتصاد بیان کرد: تدوام ناترازی‌ها کشور را گرفتار بحران‌های بزرگ خواهد کرد. شرایط موجود، حرکت سریع و خطرناک کمبودهای در مقیاس بزرگ انرژی است. اگر این روند ادامه یابد، درآمدهای ارزی که با گرفتاری زیاد از صادرات نفت به دست می‌آوریم، باید به واردات بنزین اختصاص دهیم. خالص صادرات نفت روزبه‌روز کوچک‌تر می‌شود و با تشدید تحریم، عرضه ارز با مشکل مواجه می‌شود. با جهش‌های بزرگ‎تر نرخ ارز، هدر رفتن انرژی بیشتر می‌شود. چالش ناترازی‌ها به شکل اجتناب‌ناپذیر خود را به نظام حکمرانی تحمیل می‌کند.
نیلی در پایان یادآور شد: واقع‌بینانه نیست که از دولت چهاردهم توقع رشد اقتصادی داشته باشیم. برای دولت چهاردهم ماموریتی که می‌توان متصور بود، این است که دولت اجماع‌ساز برای خروج از ابرچالش‌ها باشد. همه باید این آخرین شانس را دریابیم. این یک اتمام حجت تاریخی است.