تفسیر حقوق بین‌الملل از آرای سفید انتخابات

درست یک ماه پیش، انتخابات سیزدهمین دوره ریاست جمهوری ایران برگزار شد، روز بعد آرای سفید صندوق‌ها، که از سوی برخی رسانه‌ها با نام آرای باطله نام‌گذاری شده است، در نخستین ساعات اعلام پیروزی نامزد برتر در انتخابات ریاست جمهوری خرداد1400، با تحلیل‌های متفاوتی روبه‌رو بوده است. برخی آرای سفید صندوق‌ها را با دیدگاهی کاملا سیاسی تحلیل کرده‌‌اند و مدعی شده‌‌اند که این رای‌ها، واکنش بنیادین به ساختارهای سیاسی جامعه بوده است؛ حتی عنوان «رای‌های اعتراضی» را به این دست از آرا داده‌‌ بودند.  عده‌‌‌ای نیز آرای سفید صندوق‌ها را، هم‌سویی با جریان تحریم‌کننده انتخابات در خارج تفسیر کرده‌‌اند؛ جریان‌هایی که معمولا در رسانه‌های وابسته به اسراییل، عربستان، انگلیس و آمریکا علیه فعالیت‌های مدنی و توسعه‌ای مردم ایران، فعالیت می‌کنند و به طور مستمر خبرها و تحلیل‌هایی منطبق با منافع کشورهای یاد شده تولید می‌کنند و در این رسانه‌ها باز نشر می‌دهند. 
شاید بتوان گفت که رسانه‌های وابسته در آمریکا و اروپا، بیشترین تکیه را بر تحلیل یک‌سویه و غیر حقوقی آرای سفید انجام داده‌‌اند؛ زیرا آنها در رسانه‌های خود القا می‌کردند که انتخابات پیش‌رو، با کمترین اقبال عمومی مردم مواجه خواهد شد. حتی مدعی بودند که در بهترین شرایط، حداکثر بین 20 تا 25درصد واجدین شرایط در انتخابات 28خرداد شرکت خواهندکرد. آنها مطمئن بودند که حضور مدنی مردم در پای صندوق‌های رای، قطعا تحت تاثیر مشکلات اقتصادی جامعه، به شدت کاهش می‌یابد. به همین خاطر تلاش می‌کردند ناخرسندی‌های اقتصادی بسیاری از خانوارهای ایرانی را به سود خود مصادره کنند و مشارکت ‌‌اندک مردم را در انتخابات، پاسخ مساعد جامعه به فراخوان خود مبنی بر تحریم انتخابات، تعبیر و تفسیر کنند. 
اما واکنش هوشمندانه مردم ایران و در نتیجه شکست آنها باعث شد که همچون همیشه، تحلیل یک‌سویه و مغرضانه اطلاعات را در پیش گیرند؛ به همین خاطر در نخستین گام، آرای سفید صندوق‌ها را، رای مثبت به فراخوان خود، مبنی بر تحریم انتخاباتی تفسیر کرده‌‌اند. اما واقعیت این است که رای سفید در محافل حقوقی جهان از جایگاهی تعریف شده برخوردار است. به عبارت دیگر آرای سفیدی که درون صندوق‌ها ریخته می‌شوند، از نظر حقوق و قوانین بین‌الملل، معنای روشنی دارند و به هیچ وجه تفسیرپذیر نیستند؛ زیرا کسی که به پای صندوق‌های رای می‌آید و رای خود را درون صندوق می‌‌اندازد، به معنی این است که ساختارهای سیاسی و حقوقی جامعه را به رسمیت می‌شناسد. مهم‌تر آنکه شخصی که رای سفید به صندوق انتخابات ‌‌انداخته است، از نظر حقوق بین‌المللی به این معنی است که چنین فردی، یگانه ابزار مدنی جامعه، برای ایجاد تغییر و تحول در حوزه‌های اقتصادی و سیاسی و... را فقط و فقط مردم‌سالاری و صندوق‌های انتخاباتی می‌داند؛ اما شخص یاد شده ممکن است نامزد مورد نظرش را در فهرست اسم‌های انتشار یافته ندیده است. به سخن دیگر کسی که رأی سفید به صندوق ‌‌انداخته ‌است مخالف ساختارهای سیاسی جامعه نیست، بلکه نامزد دلخواه خود را در میان نامزدها‌ی تأیید شده پیدا نکرده ‌است. به همین خاطر تفسیر غلط، یک‌سویه و غیر حقوقی آرای سفید، راهی غیر اخلاقی و غیرمنصفانه برای تحلیل نادرست آرای مردم در یک جامعه مدنی است. بزرگ‌ترین پیامد مردم‌سالاری و انتخابات، تمرین فروتنی و احترام به رفتارهای مدنی است؛ رویدادی که در جامعه ایران، پیوسته غنا یافته و به هویتی ملی تبدیل شده است.