جامعه بین‌المللی باید پاسخگو باشد!

جامعه بین‌المللی باید پاسخگو باشد!

نرگس رامک (تحلیل‌گر سیاسی)

  ۷ اکتبر ۲۰۲۳ روزی که جهان بخاطر خواهد سپرد، چگونه بیش از 70 سال تلاش جامعه جهانی در نهادینه کردن اصول و مبانی حقوق بشر به مسلخ برده شد.!
  74سال پیش، پس از پایان جنگ جهانی دوم جامعه بین‌الملل برای محفوظ داشتن نسل‌های آینده از بلای جنگ  و در تلاش برای جلوگیری از جنگ‌های خانمان سوز در آینده و با هدف حفظ حقوق اساسی بشر تلاش نمود طی معاهدات گوناگون اصولی را در میان کشورهای جهان جاری و ساری نماید تا غیر نظامیان در همه جا و در هر شرایطی اعم از صلح یا جنگ مورد محافظت قرار گیرند. در پی حملات7 اکتبر توسط ارتش اسرائیل علیه مردم فلسطین به عنوان یک گروه ملی، نژادی و قومی که از سوی مجامع بین المللی پذیرفته و مورد شناسایی قرار گرفته اند  و هم اکنون نیز توسط جامعه بین المللی مورد چشم پوشی قرار گرفته است؛ فجایع انسانی دهشتناکی در این نوار باریک که یکی از متراکم ترین مکان‌های پرجمعیت جهان است؛ رخ داد. رفتار با فلسطینیان در طول آپارتاید 75 ساله، اشغال جنگ طلبانه 56 ساله فلسطین و محاصره 16 ساله غزه، از جمله نقض جدی و مداوم قوانین بین المللی ، از جمله نقض فاحش قوانین کنوانسیون چهارم ژنو در خصوص حفاظت از اشخاص غیر نظامی در زمان جنگ و جنایات علیه بشریت همچنین اعمال و ترک‌فعل‌های شدیدی که ماهیت نسل‌کشی دارند، گویای ذبح کردن حقوق اساسی بشر است. ماه هاست که شاهد شکست نظام بین‌المللی در بسیج برای جلوگیری از نسل‌کشی علیه فلسطینی‌ها بوده‌ایم. نهادهای مختلف در سازمان ملل متحد بارها از جامعه بین المللی درخواست کردند تا اقدامی فوری برای پایان دادن به خطر نسل‌کشی علیه مردم فلسطین آغاز گردد، در تلاش برای فعال کردن مکانیزم‌های حقوقی و کیفری بین المللی از جمله دیوان بین المللی کیفری اقدامات متعددی برای شروع مسیری بسیار طولانی برای اثبات جنایات جنگی و نسل کشی توسط دولت و ارتش اسرائیل را آغاز کرده است؛ اما حقایق رخ داده در چند ماه گذشته نشان می‌دهد که در پس زمینه آپارتاید، اخراج، پاکسازی قومی، الحاق، اشغال، تبعیض، و انکار مداوم حق مردم فلسطین در برابر خودمختاری  دولت اسرائیل، به ویژه از 7 اکتبر 2023، دولت اسرائیل از نسل کشی جلوگیری نکرده و اقدام مستقیم و علنی نسل کشی را تحت پیگرد قانونی قرار نداده است. به طور جدی تر، اسرائیل در پیش چشم جهانیان درگیر اقدامات نسل کشی علیه مردم فلسطین در غزه است، این اعمال شامل کشتن فلسطینی ها، وارد کردن صدمات جدی روحی و جسمی به آنها و تحمیل عمدی شرایط زندگی برای آنها می‌شود؛ چنانکه اظهارات مکرر نمایندگان دولت اسرائیل، از جمله در بالاترین سطوح، توسط رئیس جمهور، نخست وزیر و وزیر دفاع اسرائیل، بیانگر نیت نسل کشی است. از سوی دیگر این هدف همچنین از ماهیت و نحوه عملیات نظامی اسرائیل در غزه استنباط میشود، از جمله در تامین یا تضمین تامین غذا، آب، دارو، سوخت، سرپناه و سایر کمک‌های بشردوستانه برای محاصره شده ها، به طوریکه مردم فلسطین را تا مرز قحطی پیش برده است. همچنین از ماهیت، دامنه و وسعت حملات نظامی اسرائیل به غزه که شامل بمباران مداوم یکی از پرجمعیت‌ترین مکان‌های جهان در طول بیش از 28 هفته از شروع تجاوز بوده و در اثر آن  85 درصد جمعیت غزه مجبور شدند خانه‌های خود را ترک کنند و به مناطق کوچک‌تر و بدون سرپناه بروند که در آنجا نیز همچنان مورد حمله، کشته شدن و آسیب قرار می‌گیرند.  غزه - محل زندگی تقریباً 2.3 میلیون نفر که تقریباً نیمی از آنها کودک هستند - توسط اسرائیل در معرض آنچه به عنوان یکی از سنگین‌ترین بمباران‌های متعارف در تاریخ جنگ‌های مدرن توصیف می‌شود، قرار گرفته  و آن را به ویرانه ای تبدیل کرد. همین وضعیت فاجعه‌بار انسانی و رنج مردم غیرنظامی فلسطین منجر به تغییر رفتار در افکار عمومی جهانی شده است اما آنچه بیش از هر چیز دیگر ضروریست انجام اقدامات دیوان بین‌المللی کیفری علیه بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل است.هرچند اسرائیل اساسنامه رم که مبنای صلاحیتی دیوان است را تصویب نکرده اما فلسطین به عنوان عضو ناظر دائمی سازمان ملل متحد صلاحیت دیوان را پذیرفته است؛ لذا دیوان اکنون می‌تواند با توجه به وقایعی که هم اکنون در حال رخ دادن است و بنا بر تحقیقاتی که در سال 2021 آغاز شد و حتی وقایع آغاز شده در سال 2014 توسط اسرائیل که آن را “ عملیات تیغه حفاظتی “نامید را نیز پوشش می‌دهد که بر اساس آن غیر نظامیان بسیاری کشته شدند، وارد رسیدگی ماهوی شود. دادستان دیوان می‌تواند با صدور حکم بازداشت نخست وزیر اسرائیل بار دیگر در تلاش برای حفاظت از اصول و مبانی منشور سازمان ملل متحد و اصولی که بر اساس آن این دیوان شروع به کار نموده است موجب رستاخیزی برای تن بی جان حقوق بشر در جهان جنگ زده امروز شود.
غیر نظامیان بی‌گناه فلسطینی امروز در وضعیت وخیمی قرار گرفته اند، جنگی که نمی توانند از آن فرار کنند و نه برای آنها قابل تحمل است. دیدن اجساد در حال فساد نوزادان در بیمارستان‌های غزه، کشتن هزاران کودک، زن و مرد غیر نظامی که در چارچوب تعهدات بین المللی مرتبط با حفاظت از حقوق غیر نظامیان باید از جان آنها حفاظت می‌شد، موضوعی نیست که دادستان دیوان بین المللی کیفری بتواند آن را نادیده بگیرد. اقدام فوری دیوان کیفری بین‌المللی می‌تواند قدرت بی‌سابقه‌ای برای صدور حکم بازداشت علیه رهبران سیاسی ناقض حقوق غیر نظامیان در جنگ‌های خانمان سوزی که در گوشه و کناره جهان در حال رخ دادن است فراهم کند. در کنار تمام زمینه‌های قانونی جهت بازداشت مقامات اسرائیل توسط دیوان بین المللی کیفری از جمله اتهامات جنایات جنگی، جنایت علیه بشریت و نسل کشی توسط ارتش اسرائیل که از آغاز جنگ در 7 اکتبر تاکنون بیش از 35000 نفر را در غزه کشته و بخش‌های زیادی از خاک غزه را ویران کرده، می‌تواند آبروری از دست رفته جامعه بین‌المللی در تصویب اصول و اهداف سازمان ملل متحد را باز گرداند.