ديوانسالاری كشنده!

ديوانسالاری كشنده!

محمدعلی اخوت (حقوق‌دان)

 دوستم وكيل جوان آمده بود وبسيار آشفته.  علت را جويا شدم گفت؛ اين نظام مبتني بر كاغذ بازي اداري آميخته به رايانه وطني امانم را بريده است. گفتم بشين ببينيم چه شده؟ گفت؛ آقا وكالت يك آقاي كارمند بانك را براي پي‌گيري توقيف عمليات اجرايي اداره ثبت به‌خاطر حكم اعسار از پرداخت مهريه را گرفتم چون خودش كارمند بود نمي‌توانست پيگير شود ، دچار هفت خان رستمي شدم كه نگو ونپرس. گفتم مي‌گويم و مي‌پرسم كه شرح پي‌گيري هايش را گفت : “براي اينكه كار در اجراي ثبت راه بيفتد اول بايد نوبت بگيريم. نوبت اول رفتم وكالت‌نامه و راي را ضميمه كردم. گفتند؛ فردا بيا. فردا رفتم گفتند كد ملی‌ات را بده بزنيم توسيستم(سامانه) ثبت بشه. اين خان اول. گفتند نوبت بگير براي دفعه بعد. نوبت گرفتيم نوبت گرفتن هم اين نيست كه بگويي نوبت بده كي بيام؟ بايد بروي توي سامانه الكترونيكي نوبت بگيري.
نوبت گرفتم براي چند روز بعد رفتم گفت؛ مشخصات بده. گفتم دفعه پيش تقديم كردم. گفتند؛ بازم تقديم كن! اين خان دوم.
 باز رفتم نوبت گرفتم. گفتند ها! بايد از دادگاه خانواده استعلام بگيريم. گفتم؛ خوب دفعه قبل مي‌گرفتيد؛ راي كه ضميمه است. گفت؛ كافي نيست. بعد خواهش و تمنا كردم نامه بدهند خودم ببرم چراكه اگر نمي‌گرفتم، يادشان مي‌رفت و كار عقب مي افتاد. نوبت بعد،خدارو شكر اعتماد كردند و دادند ببرم دادگاه. اين خان سوم.
 دو بار به دادگاه خانواده مراجعه كردم تا بالاخره مدير محترم دفتر منت نهاد و پاسخ را به‌خودم داد. اين خان چهارم.
 نامه را بردم اداره گفتند؛ اينطور نمي‌شود! بايد نوبت بگيري. بدون نوبت جواب نمي‌دهيم. به‌ناچار نوبت گرفتم. البته نوبت‌گيري باسامانه هم خود داستاني دارد؛ گاه اينترنت قطع مي‌شود، گاه هر چه كوشش مي‌كني صفحه باز نمي‌شود. تا آخر! سر نوبت. رفتم از بانك استعلام كردند كه موكل چقدر واريزي به همسرش داشته؟ رفتم بانك چند روز طول كشيد تا پاسخ گرفتم. اين خان پنجم .
جواب نامه را بردم گفتند؛ بدون نوبت كار نمي كنيم. نامه را ثبت نمي كردند. رفتم پيش معاون. خدا امواتش را بيامرزد. نامه را ثبت كرد و گفت؛ برو كارشناس كارش را انجام خواهد داد. راستي نوبت‌ها دو تا سه ماهه است. البته دو مورد بدون نوبت گرفتن بااصرار به اينكه موكلم كارمند است و حقوق بگير و همسرش بايك بچه رهايش كرده، مهريه اش را به اجرا گذاشته ، خودرواش را توقيف و صاحب شده،توان پرداخت ندارد؛كار انجام شد . هنوز به خان ششم وهفتم نرسيده ام . موكل هم دم به‌ساعت تلفن مي‌كند كه چطور شد؛ بابا بد بخت شدم “. گفتم وقتي ماشين و آدم توي اين مملكت قاطي مي‌شود همين است ديگر ! اين رايانه را آورده اند كار مردم زود تر انجام شود، شده قوز بالا قوز.
قديم‌ها نوبت گرفتن تنها در مطب پزشك بود حالا به اداره‌ها هم سرايت كرده؛ آنهم ازنوع رايانه‌اي. همه اين موارد را در دو جلسه مي‌شود انجام داد.  وقتي از رايانه استعلام بگيري بايد همان‌موقع جواب دهد يازماني كه وكيل راي دادگاه را ارائه مي دهد چه لزو مي دارد دو باره ازدادگاه بپرسند. البته اين مخصوص اداره بالا نيست؛ اكنون در اغلب اداره‌ها كه بروي ، رفتار با ارباب رجوع همين است.
 گفت؛ حالا من چكار كنم؟ گفتم برو خدارو شكر كن و حق الوكاله‌اي كه گرفته اي از شير مادر حلال‌تر! گفت كدام حق الوكاله ! فكر مي‌كني از يك كارمند با پانزده میليون تومان حقوق ماهانه كه نصف آن‌راهم اجرا مي‌برد، چقدر بگيرم كه خدارو خوش بياید. اين را گفت و خدانگه‌داري و رفت ...ومن هنوز در اين فكر كه چطور مي‌شود مردم از اين ديوانسالاري كشنده نجات يابند.