بنبست سیاسی تازه با استعفای مصطفی ادیب
نخستوزیر لبنان نیامده رفت
همدلی| محسن رفیق: با استعفای نخستوزیر لبنان و عدم تشکیل کابینه در این کشور، دامنه مشکلات در این کشور بحرانزده، وارد فاز جدیدی شد. در حالی که مصطفی ادیب نخستوزیر مکلف لبنان از مدتها پیش به عنوان مسئول تشکیل کابینه جدید، مشغول رایزنی با رئیس جمهور و مقامات سیاسی این کشور بوده و در این زمینه از حمایتهای فرانسه نیز بهرهمند بود، استعفای نابهنگام او، فرجام این امر را با ناکامی روبهرو کرد.
به هر روی نخستوزیر مکلف لبنان روز گذشته از ماموریت تشکیل دولت استعفا داد. به گزارش اسکای نیوز، مصطفی ادیب، نخستوزیر لبنان روز گذشته از تشکیل دولت لبنان استعفا داد؛ اقدامی که میتواند لبنان را وارد وضعیت جدیدی از بحران سیاسی کند. او در سخنرانی کوتاهی از کاخ بعبدا گفت:«می روم از مردم لبنان عذرخواهی کنم.» او ادامه داد که طرح فرانسه باید ادامه یابد زیرا بیانگر نیت صادقانه فرانسه است. او در خصوص دلیل استعفایش گفت:«توافقی که زمان مکلف شدنم برای این سمت وجود داشت، دیگر نیست.» اعلام استعفای نخستوزیر مکلف لبنان در طی سخنرانیای که پس از ششمین دیدارش با میشل عون، رئیس جمهوری لبنان داشت صورت گرفت. میشل عون نیز از قبول استعفای ادیب و اتخاذ اقدامات مناسب خبر داد. این در حالی است که گفتوگوهای ادیب، در چارچوب تشکیل دولت، با موانع مختلفی روبهرو شد. نخستوزیر لبنان اصرار داشت که مطابق ابتکارعمل فرانسه که خواهان دولتی متشکل از متخصصان به دور از احزاب سیاسی است، کابینهاش را تشکیل دهد. او جمعه شب هم برای پنجمین بار با میشل عون رئیس جمهور لبنان دیدار کرد، بدون این که لیستی از اعضای کابینه جدید ارائه دهد.
در همین حال، سعد حریری نخستوزیر سابق لبنان از استعفای نخستوزیر مکلف این کشور و شکست ابتکارعمل رئیس جمهوری فرانسه ابراز تاسف کرد. به گزارش خبرگزاری اسپوتنیک، به دنبال استعفای مصطفی ادیب، نخستوزیر مکلف لبنان از تشکیل دولت جدید، سعد حریری از این اتفاق و شکست ابتکارعمل امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه ابراز تاسف کرد. او در توئیتی در این باره نوشت:«کسانی که امروز شکست ابتکارعمل فرانسه برای سوق دادن رهبران لبنان به سمت تشکیل دولت جدید را جشن میگیرند به دلیل از دست دادن این فرصت پشیمان خواهند شد.»
همچنین نبیه بری، رئیس پارلمان و میشل عون، رئیس جمهوری لبنان نیز بر پایبندی خود به ابتکارعمل امانوئل مکرون تأکید کردند. ریاست جمهوری لبنان در بیانیهای در این باره تأکید کرد: «میشل عون استعفای ادیب را پذیرفت و از تلاشهای او برای تشکیل دولت لبنان تشکر و قدردانی کرد و دو طرف در دیدار خود مشکلات موجود در مسیر تشکیل دولت را بررسی کردند.»
در این بیانیه آمده است که میشل عون بر تداوم و حمایت از ابتکار عمل مکرون طبق اصول اعلام شده از سوی وی تاکید میکند. نبیه بری هم در سخنانی در واکنش به استعفای ادیب بر پایبندی به ابتکار عمل مکرون برای تشکیل دولت جدید لبنان تاکید و اعلام کرد که هیچ طرفی به اندازه پایبندی ما به ابتکار عمل فرانسه به آن متعهد نیست. او اضافه کرد که روح و ماهیت این ابتکار عمل، اصلاحات است و دولت ابزاری است که باید این اصلاحات را پس از تصویب اجرا کند و من معتقدم که همه فراکسیونها موافق اصلاحات هستند. این در حالی است که پیش از این فرانسه خواستار اعمال فشار قوی و همسو از سوی جامعه جهانی برای تشکیل دولت لبنان و خروج از بحران خفقانآور در این کشور شده بود. به گزارش سایت النشره، ژان ایو لودریان، وزیر خارجه فرانسه در ویدیو کنفرانسی درباره لبنان در حاشیه نشستهای مجمع عمومی سازمان ملل اظهار کرده بود که گروههای سیاسی هنوز موفق به تشکیل دولت نشدهاند و از همینرو فشارهای قوی و همسو از سوی ما برای واداشتن لبنانیها به احترام گذاشتن به تعهداتشان ضروری است. در همین راستا وزارت خارجه فرانسه از مقامات سیاسی لبنان خواسته بود تا بدون تاخیر دولت جدید را تشکیل دهند. اگنس فون در مول، سخنگوی وزارت خارجه فرانسه در کنفرانسی مطبوعاتی گفته بود که در این لحظه سرنوشت ساز از تاریخ لبنان، مقامات سیاسی این کشور با انتخاب بین بهبود وضعیت یا فروپاشی کشور رو به رو هستند، بنابراین دولت لبنان باید اصلاحات مورد نیاز را انجام داده و فرانسه همانند همیشه در کنار لبنانیها میایستد. وزارت خارجه فرانسه همچنین از مقامات سیاسی لبنان خواسته بود تا در تشکیل دولت به ریاست مصطفی ادیب تسریع کنند،این در حالی بود که ادیب، خواستار زمان بیشتری برای تشکیل کابینه شده بود. منابع لبنانی آگاه ابتدای هفته گذشته اعلام کرده بودند که مصطفی ادیب اسامی وزرای پیشنهادی و ترکیب کابینه را مشخص کرده و قرار بوده است تا به میشل عون تحویل دهد اما هنوز اسامی اعضای کابینه را ارائه نداده است. ادیب دو روز قبل از استعفا اعلام کرده بود که به دنبال تشکیل دولتی است که همه لبنانیها را راضی کرده و آنچه در طرح فرانسه از اصلاحات آمده را اجرایی کند. به گزارش روزنامه فرامنطقهای القدس العربی، مصطفی ادیب اعلام کرده بود که به اصولی که شروع کرده پایبند است و دولت باید متشکل از افراد متخصص، شایسته و قادر به دستیابی به اعتماد داخلی، جهان عرب و جامعه جهانی باشد که زمینهساز برخورداری لبنان از حمایت خارجی ضروری برای نجات اقتصادش از غرق شدن خواهد بود. ادیب همچنین اضافه کرده بود که ترجیح داده است تا برای تشکیل دولت براساس مشورت با رئیسجمهوری در چارچوب قانون اساسی سکوت اختیار کند تا به لبنانیها در کاهش آلام هر روزهشان کمک کند. او حتی ابراز امیدواری کرده بود تا همه در جهت منافع لبنان و لبنانیها همکاری کرده و به سرعت فرصت نجات کشور را بگیرند.
در این راستا یان کوبیس، هماهنگ کننده سازمان ملل در لبنان اشاره کرده بود که سعد حریری، رئیس جریان المستقبل مسیر سیاسی برای تشکیل دولت مهم را هموارتر کرده تا این دولت اجرای طرح نقشه راه اصلاحاتی که گروههای سیاسی اول سپتامبر تصویب کردند، آغاز کند. کوبیس در توئیتر نوشت: «رهبران سیاسی دیگر نیز باید با این رویکرد تعامل مثبتی داشته باشند و مانع تراشی سیاسی نکنند. نباید این فرصت منحصر بفرد برای نجات لبنان و ملتش و تضمین حمایتهای جهانی را از دست داد.» اما به هر روی این فرصت از دست رفت و با استعفای ادیب، تشکیل کابینه جدید نیز به تعویق افتاد. امری که به نظر میرسد تا مدت زیادی، کاهش بحران ایجاد شده در لبنان را با تاخیر روبهرو کند. بحرانی که درک دامنه آن از میان سخنان مقامات سیاسی این کشور بیشتر قابل لمس است. میشل عون، رئیس جمهور لبنان جمعه شب در توئیتی تاکید کرده بود که لبنان در دو راهی سرنوشتساز میان آرزوی دستیابی به اهداف توسعه پایدار و بحرانهای اقتصادی، مالی، پولی و اجتماعی قرار گرفته است. او در این توئیت اظهار داشت که لبنان به پشتیبانی بیشتر جامعه بینالمللی و سازمانهای وابسته به سازمان ملل برای کمک به عبور از شرایط اضطراری بسیار نیاز دارد. عون در این توئیت نوشت:«ما اول باید روی یک واکنش سریع کار کنیم تا بحرانها را حل کنیم، و این بخشی از اصلی است که در دستور کار سازمان ملل متحد بر آن تاکید شده یعنی اصل «هیچ کس را پشت سر رها نکن» تا به گروههای نیازمند و فقیر و بخشهای حاشیهنشین و آسیب دیده کمک شود. همچنین ما باید نزدیک به ۲۰۰ هزار واحد مسکونی را که آسیب دیده و به طور کامل تخریب شده اند و منجر به آوارگی ۳۰۰ هزار شهروند شده، تعمیر کنیم، به ویژه با نزدیک شدن به فصل زمستان که اوضاع دشوار میشود. سوم، ما باید بندر بیروت را به عنوان شریان حیاتی اقتصاد لبنان بازسازی و خسارت سنگین وارد شده به بخشهای بهداشت، آموزش، غذا، ساخت و ساز، جهانگردی را جبران کنیم.»
میشل عون همچنین در یک گفتوگوی تلفنی با امانوئل مکرون، درباره روند تشکیل دولت و لزوم ادامه تلاشها برای تشکیل هرچه سریعتر دولت لبنان گفتوگو کرده بود، امری که البته اتفاق نیفتاد و دامنه بحران در لبنان را وارد فاز جدیدی کرد.
به هر روی نخستوزیر مکلف لبنان روز گذشته از ماموریت تشکیل دولت استعفا داد. به گزارش اسکای نیوز، مصطفی ادیب، نخستوزیر لبنان روز گذشته از تشکیل دولت لبنان استعفا داد؛ اقدامی که میتواند لبنان را وارد وضعیت جدیدی از بحران سیاسی کند. او در سخنرانی کوتاهی از کاخ بعبدا گفت:«می روم از مردم لبنان عذرخواهی کنم.» او ادامه داد که طرح فرانسه باید ادامه یابد زیرا بیانگر نیت صادقانه فرانسه است. او در خصوص دلیل استعفایش گفت:«توافقی که زمان مکلف شدنم برای این سمت وجود داشت، دیگر نیست.» اعلام استعفای نخستوزیر مکلف لبنان در طی سخنرانیای که پس از ششمین دیدارش با میشل عون، رئیس جمهوری لبنان داشت صورت گرفت. میشل عون نیز از قبول استعفای ادیب و اتخاذ اقدامات مناسب خبر داد. این در حالی است که گفتوگوهای ادیب، در چارچوب تشکیل دولت، با موانع مختلفی روبهرو شد. نخستوزیر لبنان اصرار داشت که مطابق ابتکارعمل فرانسه که خواهان دولتی متشکل از متخصصان به دور از احزاب سیاسی است، کابینهاش را تشکیل دهد. او جمعه شب هم برای پنجمین بار با میشل عون رئیس جمهور لبنان دیدار کرد، بدون این که لیستی از اعضای کابینه جدید ارائه دهد.
در همین حال، سعد حریری نخستوزیر سابق لبنان از استعفای نخستوزیر مکلف این کشور و شکست ابتکارعمل رئیس جمهوری فرانسه ابراز تاسف کرد. به گزارش خبرگزاری اسپوتنیک، به دنبال استعفای مصطفی ادیب، نخستوزیر مکلف لبنان از تشکیل دولت جدید، سعد حریری از این اتفاق و شکست ابتکارعمل امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه ابراز تاسف کرد. او در توئیتی در این باره نوشت:«کسانی که امروز شکست ابتکارعمل فرانسه برای سوق دادن رهبران لبنان به سمت تشکیل دولت جدید را جشن میگیرند به دلیل از دست دادن این فرصت پشیمان خواهند شد.»
همچنین نبیه بری، رئیس پارلمان و میشل عون، رئیس جمهوری لبنان نیز بر پایبندی خود به ابتکارعمل امانوئل مکرون تأکید کردند. ریاست جمهوری لبنان در بیانیهای در این باره تأکید کرد: «میشل عون استعفای ادیب را پذیرفت و از تلاشهای او برای تشکیل دولت لبنان تشکر و قدردانی کرد و دو طرف در دیدار خود مشکلات موجود در مسیر تشکیل دولت را بررسی کردند.»
در این بیانیه آمده است که میشل عون بر تداوم و حمایت از ابتکار عمل مکرون طبق اصول اعلام شده از سوی وی تاکید میکند. نبیه بری هم در سخنانی در واکنش به استعفای ادیب بر پایبندی به ابتکار عمل مکرون برای تشکیل دولت جدید لبنان تاکید و اعلام کرد که هیچ طرفی به اندازه پایبندی ما به ابتکار عمل فرانسه به آن متعهد نیست. او اضافه کرد که روح و ماهیت این ابتکار عمل، اصلاحات است و دولت ابزاری است که باید این اصلاحات را پس از تصویب اجرا کند و من معتقدم که همه فراکسیونها موافق اصلاحات هستند. این در حالی است که پیش از این فرانسه خواستار اعمال فشار قوی و همسو از سوی جامعه جهانی برای تشکیل دولت لبنان و خروج از بحران خفقانآور در این کشور شده بود. به گزارش سایت النشره، ژان ایو لودریان، وزیر خارجه فرانسه در ویدیو کنفرانسی درباره لبنان در حاشیه نشستهای مجمع عمومی سازمان ملل اظهار کرده بود که گروههای سیاسی هنوز موفق به تشکیل دولت نشدهاند و از همینرو فشارهای قوی و همسو از سوی ما برای واداشتن لبنانیها به احترام گذاشتن به تعهداتشان ضروری است. در همین راستا وزارت خارجه فرانسه از مقامات سیاسی لبنان خواسته بود تا بدون تاخیر دولت جدید را تشکیل دهند. اگنس فون در مول، سخنگوی وزارت خارجه فرانسه در کنفرانسی مطبوعاتی گفته بود که در این لحظه سرنوشت ساز از تاریخ لبنان، مقامات سیاسی این کشور با انتخاب بین بهبود وضعیت یا فروپاشی کشور رو به رو هستند، بنابراین دولت لبنان باید اصلاحات مورد نیاز را انجام داده و فرانسه همانند همیشه در کنار لبنانیها میایستد. وزارت خارجه فرانسه همچنین از مقامات سیاسی لبنان خواسته بود تا در تشکیل دولت به ریاست مصطفی ادیب تسریع کنند،این در حالی بود که ادیب، خواستار زمان بیشتری برای تشکیل کابینه شده بود. منابع لبنانی آگاه ابتدای هفته گذشته اعلام کرده بودند که مصطفی ادیب اسامی وزرای پیشنهادی و ترکیب کابینه را مشخص کرده و قرار بوده است تا به میشل عون تحویل دهد اما هنوز اسامی اعضای کابینه را ارائه نداده است. ادیب دو روز قبل از استعفا اعلام کرده بود که به دنبال تشکیل دولتی است که همه لبنانیها را راضی کرده و آنچه در طرح فرانسه از اصلاحات آمده را اجرایی کند. به گزارش روزنامه فرامنطقهای القدس العربی، مصطفی ادیب اعلام کرده بود که به اصولی که شروع کرده پایبند است و دولت باید متشکل از افراد متخصص، شایسته و قادر به دستیابی به اعتماد داخلی، جهان عرب و جامعه جهانی باشد که زمینهساز برخورداری لبنان از حمایت خارجی ضروری برای نجات اقتصادش از غرق شدن خواهد بود. ادیب همچنین اضافه کرده بود که ترجیح داده است تا برای تشکیل دولت براساس مشورت با رئیسجمهوری در چارچوب قانون اساسی سکوت اختیار کند تا به لبنانیها در کاهش آلام هر روزهشان کمک کند. او حتی ابراز امیدواری کرده بود تا همه در جهت منافع لبنان و لبنانیها همکاری کرده و به سرعت فرصت نجات کشور را بگیرند.
در این راستا یان کوبیس، هماهنگ کننده سازمان ملل در لبنان اشاره کرده بود که سعد حریری، رئیس جریان المستقبل مسیر سیاسی برای تشکیل دولت مهم را هموارتر کرده تا این دولت اجرای طرح نقشه راه اصلاحاتی که گروههای سیاسی اول سپتامبر تصویب کردند، آغاز کند. کوبیس در توئیتر نوشت: «رهبران سیاسی دیگر نیز باید با این رویکرد تعامل مثبتی داشته باشند و مانع تراشی سیاسی نکنند. نباید این فرصت منحصر بفرد برای نجات لبنان و ملتش و تضمین حمایتهای جهانی را از دست داد.» اما به هر روی این فرصت از دست رفت و با استعفای ادیب، تشکیل کابینه جدید نیز به تعویق افتاد. امری که به نظر میرسد تا مدت زیادی، کاهش بحران ایجاد شده در لبنان را با تاخیر روبهرو کند. بحرانی که درک دامنه آن از میان سخنان مقامات سیاسی این کشور بیشتر قابل لمس است. میشل عون، رئیس جمهور لبنان جمعه شب در توئیتی تاکید کرده بود که لبنان در دو راهی سرنوشتساز میان آرزوی دستیابی به اهداف توسعه پایدار و بحرانهای اقتصادی، مالی، پولی و اجتماعی قرار گرفته است. او در این توئیت اظهار داشت که لبنان به پشتیبانی بیشتر جامعه بینالمللی و سازمانهای وابسته به سازمان ملل برای کمک به عبور از شرایط اضطراری بسیار نیاز دارد. عون در این توئیت نوشت:«ما اول باید روی یک واکنش سریع کار کنیم تا بحرانها را حل کنیم، و این بخشی از اصلی است که در دستور کار سازمان ملل متحد بر آن تاکید شده یعنی اصل «هیچ کس را پشت سر رها نکن» تا به گروههای نیازمند و فقیر و بخشهای حاشیهنشین و آسیب دیده کمک شود. همچنین ما باید نزدیک به ۲۰۰ هزار واحد مسکونی را که آسیب دیده و به طور کامل تخریب شده اند و منجر به آوارگی ۳۰۰ هزار شهروند شده، تعمیر کنیم، به ویژه با نزدیک شدن به فصل زمستان که اوضاع دشوار میشود. سوم، ما باید بندر بیروت را به عنوان شریان حیاتی اقتصاد لبنان بازسازی و خسارت سنگین وارد شده به بخشهای بهداشت، آموزش، غذا، ساخت و ساز، جهانگردی را جبران کنیم.»
میشل عون همچنین در یک گفتوگوی تلفنی با امانوئل مکرون، درباره روند تشکیل دولت و لزوم ادامه تلاشها برای تشکیل هرچه سریعتر دولت لبنان گفتوگو کرده بود، امری که البته اتفاق نیفتاد و دامنه بحران در لبنان را وارد فاز جدیدی کرد.