تصمیمات پر چالش واشنگتن ادامه دارد
آمریکا در حال آماده شدن برای فرار از«نیواستارت»
همدلی| با نزدیک شدن به پایان تاریخ پیمان کاهش تسلیحات هستهای یا نیواستارت، در ماه فوریه سال میلادی آینده، تردیدها در جهت تمدید دوباره آن، افزایش پیدا کرده است. این در حالی است که رئیس جمهور آمریکا تاکنون بارها خواستار مشارکت چین در گفتوگوهای آمریکا و روسیه برای دستیابی به توافقی برای جایگزینی نیو استارت شده است، در حالی که پکن با این پیشنهاد مخالفت کرده است. درخواست ایجاد تغییرات در این پیمان در حالی از سوی آمریکا انجام میگیرد که این کشور پیشتر و به صورت یک جانبه از پیمانهای هم سو با آن نظیر پیمان نظامی آسمانهای باز و پیمان منع موشکهای هستهای میان برد با روسیه، خارج شده است، مواردی که احتمال عدم تمدید معاهده نیواستارت توسط آمریکا را بیشتر از گذشته کرده است.
در همین زمینه واسیلی نبنزیا، سفیر روسیه در سازمان ملل روز گذشته تاکید کرد که کشورش امیدوار به تمدید معاهده نیو استارت است و گفت:«اگر توافقی با آمریکا برای تمدید این معاهده به دست نیاید، مسکو روشهای موثری را برای حفاظت از خود مییابد.»
به گزارش خبرگزاری اسپوتنیک، سفیر روسیه در سازمان ملل همچنین اشاره کرد که تمایل ما به تمدید این توافق است چون آن را یک عنصر کلیدی برای ثبات استراتژیک میدانیم و به همتایان آمریکایی خود نیز گفتهایم که شکست در تمدید، یک اشتباه بزرگ است. این سفیر همچنین گفت، تمایل واشنگتن برای از بین بردن تمامی توافقهای کنترل تسلیحاتی میتواند به معنای تمایل این کشور برای استفاده از این نیرو به صورت کاملا آزادانه باشد.
او اضافه کرد:«این تنها بخشی از مشکل جهانی است که شامل از بین بردن کنترل تسلیحاتی، خلع سلاح و رژیمهای منع گسترش میشود. متاسفانه، ما بیش از پیش بر این باور هستیم که آمریکا تلاش میکند تا سیستم توافقهای مرتبط را از بین ببرد که هدفش استفاده از این نیرو است.» سفیر روسیه در سازمان ملل همچنین گفت، روسیه همواره مخالف چنین اقداماتی بوده و همچنان آماده گفتوگوی سازنده با هدف حفظ و تقویت ساختار امنیت جهانی است. نبنزیا همچنین ابراز امیدواری کرد که رویکرد روسیه در نشست مجمع عمومی سازمان ملل در سال جاری میلادی مورد حمایت قرار گیرد زیرا درخواست جهانی برای حمایت از توافقهای کنترل تسلیحاتی بیش از گذشته است. پیمان «نیو استارت»، پیمان کاهش تسلیحات هستهای دو جانبه میان ایالات متحده آمریکا و فدراسیون روسیه است که رییسجمهور وقت آمریکا و همتای روسی وی ۸ آوریل ۲۰۱۰ در پراگ، پایتخت جمهوری چک امضا کردند. بر این اساس آمریکا و روسیه اجازه دارند حداکثر ۱۵۵۰ کلاهک را مستقر کنند که این حدود ۳۰ درصد کمتر از محدودیت اعمال شده در سال ۲۰۰۲ است. معاهده کاهش تسلیحات استراتژیک قبلی موسوم به «استارت»، در سال ۱۹۹۱ منعقد شد و در دسامبر ۲۰۰۹ منقضی شد. پس از آن معاهده نیو استارت در فوریه ۲۰۲۱ منقضی میشود و آمریکا پیشنهاد داده تا معاهده جدیدی با حضور آمریکا، روسیه و چین منعقد شود.
تردید نسبت به تمایل آمریکا برای تمدید این پیمان در حالی مطرح میشود که گروهی از رهبران سابق جهان نیز در نامهای سرگشاده از دولتهای متبوعشان خواستهاند تا معاهده مربوط به تسلیحات هستهای موسوم به معاهده ممنوعیت تسلیحات هستهای را که سه سال پیش طی مذاکراتی در سازمان ملل مطرح شد را تصویب کنند. به گزارش روزنامه نیویورک تایمز، این معاهده هنوز حد نصاب ۵۰ مورد تصویب برای اجرایی شدن را به دست نیاورده و تنها شش مورد تصویب دیگر احتیاج دارد. در همین زمینه، پنجاه و شش تن از نخستوزیران، روسای جمهوری و وزرای خارجه و دفاع سابق از ۲۰ کشور ائتلاف ناتو به همراه ژاپن و کرهجنوبی روز یکشنبه نامه سرگشادهای را منتشر کرده و از رهبران فعلی کشورهایشان خواستند به معاهده ممنوعیت تسلیحات هستهای که در سال ۲۰۱۷ مورد مذاکره قرار گرفته و هماکنون تنها باید از سوی شش کشور تصویب شود تا به حد نصاب ۵۰ تای لازم برای اجرایی شدن برسد، بپیوندند.
در این نامه که درست در روز گرامیداشت هفتاد و پنجمین سالگرد تولد سازمان ملل در محل مجمع عمومی سالانه این سازمان انتشار پیدا کرد، تاکید شد که در سالهای اخیر خطرات استفاده از تسلیحات هستهای چه به شکل تصافی، و چه از روی اشتباه محاسباتی و یا برنامه تشدید شده است. نویسندگان این نامه با اشاره به بحران همهگیری کروناویروس در جهان که به گفته مقامهای سازمان ملل بزرگترین چالش تاریخ این سازمان است، عنوان کردند:«ما نباید با خوابزدگی به سمت ورود به یک بحران در ابعاد حتی بزرگتر از بحرانی که در سال جاری میلادی تجربه کردهایم، برویم.»
از جمله امضاکنندگان این نامه عبارتند از نخست وزیران سابق کانادا، ژاپن، ایتالیا و لهستان؛ روسای جمهوری سابق آلبانی، لهستان و اسلوونی و بیش از ۲۴ تن از وزرای خارجه سابق و بیش از ۱۲ تن از وزرای دفاع سابق. همچنان از امضاکنندگان سرشناس این نامه عبارتند از دو دبیر کل اسبق ناتو یعنی خاویر سولانا و ویلی کلائس و همچنین بان کی مون، دبیر کل سابق سازمان ملل.
این نامه یکی از چشمگیرترین اعلامیهها در حمایت از این معاهده از زمان تکمیل فرآیند تهیه آن در بیش از سه سال قبل و ارائه آن برای امضا و تصویب به کشورهای عضو سازمان ملل است. در متن این نامه با اشاره به حمله اتمی آمریکا در خاتمه جنگ جهانی دوم به ژاپن آمده است:« همه رهبران مسئول باید اکنون به گونهای عمل کنند تا اطمینان حاصل شود وحشتهای سال ۱۹۴۵ هرگز دوباره تکرار نشود... دیر یا زود ما شانسمان را از دست میدهیم مگر آنکه وارد عمل شویم. معاهده ممنوعیت تسلیحات هستهای بنیان یک جهان امنتر آزاد از این تهدید نهایی را فراهم میکند.» انتشار این نامه با هماهنگی کمپین بینالمللی نابودسازی تسلیحات هستهای، گروهی مستقر در ژنو که سال ۲۰۱۷ به خاطر نقشآفرینی درمذاکرات مربوط به این معاهده جایزه صلح نوبل را گرفت، انجام شده است.
در همین زمینه واسیلی نبنزیا، سفیر روسیه در سازمان ملل روز گذشته تاکید کرد که کشورش امیدوار به تمدید معاهده نیو استارت است و گفت:«اگر توافقی با آمریکا برای تمدید این معاهده به دست نیاید، مسکو روشهای موثری را برای حفاظت از خود مییابد.»
به گزارش خبرگزاری اسپوتنیک، سفیر روسیه در سازمان ملل همچنین اشاره کرد که تمایل ما به تمدید این توافق است چون آن را یک عنصر کلیدی برای ثبات استراتژیک میدانیم و به همتایان آمریکایی خود نیز گفتهایم که شکست در تمدید، یک اشتباه بزرگ است. این سفیر همچنین گفت، تمایل واشنگتن برای از بین بردن تمامی توافقهای کنترل تسلیحاتی میتواند به معنای تمایل این کشور برای استفاده از این نیرو به صورت کاملا آزادانه باشد.
او اضافه کرد:«این تنها بخشی از مشکل جهانی است که شامل از بین بردن کنترل تسلیحاتی، خلع سلاح و رژیمهای منع گسترش میشود. متاسفانه، ما بیش از پیش بر این باور هستیم که آمریکا تلاش میکند تا سیستم توافقهای مرتبط را از بین ببرد که هدفش استفاده از این نیرو است.» سفیر روسیه در سازمان ملل همچنین گفت، روسیه همواره مخالف چنین اقداماتی بوده و همچنان آماده گفتوگوی سازنده با هدف حفظ و تقویت ساختار امنیت جهانی است. نبنزیا همچنین ابراز امیدواری کرد که رویکرد روسیه در نشست مجمع عمومی سازمان ملل در سال جاری میلادی مورد حمایت قرار گیرد زیرا درخواست جهانی برای حمایت از توافقهای کنترل تسلیحاتی بیش از گذشته است. پیمان «نیو استارت»، پیمان کاهش تسلیحات هستهای دو جانبه میان ایالات متحده آمریکا و فدراسیون روسیه است که رییسجمهور وقت آمریکا و همتای روسی وی ۸ آوریل ۲۰۱۰ در پراگ، پایتخت جمهوری چک امضا کردند. بر این اساس آمریکا و روسیه اجازه دارند حداکثر ۱۵۵۰ کلاهک را مستقر کنند که این حدود ۳۰ درصد کمتر از محدودیت اعمال شده در سال ۲۰۰۲ است. معاهده کاهش تسلیحات استراتژیک قبلی موسوم به «استارت»، در سال ۱۹۹۱ منعقد شد و در دسامبر ۲۰۰۹ منقضی شد. پس از آن معاهده نیو استارت در فوریه ۲۰۲۱ منقضی میشود و آمریکا پیشنهاد داده تا معاهده جدیدی با حضور آمریکا، روسیه و چین منعقد شود.
تردید نسبت به تمایل آمریکا برای تمدید این پیمان در حالی مطرح میشود که گروهی از رهبران سابق جهان نیز در نامهای سرگشاده از دولتهای متبوعشان خواستهاند تا معاهده مربوط به تسلیحات هستهای موسوم به معاهده ممنوعیت تسلیحات هستهای را که سه سال پیش طی مذاکراتی در سازمان ملل مطرح شد را تصویب کنند. به گزارش روزنامه نیویورک تایمز، این معاهده هنوز حد نصاب ۵۰ مورد تصویب برای اجرایی شدن را به دست نیاورده و تنها شش مورد تصویب دیگر احتیاج دارد. در همین زمینه، پنجاه و شش تن از نخستوزیران، روسای جمهوری و وزرای خارجه و دفاع سابق از ۲۰ کشور ائتلاف ناتو به همراه ژاپن و کرهجنوبی روز یکشنبه نامه سرگشادهای را منتشر کرده و از رهبران فعلی کشورهایشان خواستند به معاهده ممنوعیت تسلیحات هستهای که در سال ۲۰۱۷ مورد مذاکره قرار گرفته و هماکنون تنها باید از سوی شش کشور تصویب شود تا به حد نصاب ۵۰ تای لازم برای اجرایی شدن برسد، بپیوندند.
در این نامه که درست در روز گرامیداشت هفتاد و پنجمین سالگرد تولد سازمان ملل در محل مجمع عمومی سالانه این سازمان انتشار پیدا کرد، تاکید شد که در سالهای اخیر خطرات استفاده از تسلیحات هستهای چه به شکل تصافی، و چه از روی اشتباه محاسباتی و یا برنامه تشدید شده است. نویسندگان این نامه با اشاره به بحران همهگیری کروناویروس در جهان که به گفته مقامهای سازمان ملل بزرگترین چالش تاریخ این سازمان است، عنوان کردند:«ما نباید با خوابزدگی به سمت ورود به یک بحران در ابعاد حتی بزرگتر از بحرانی که در سال جاری میلادی تجربه کردهایم، برویم.»
از جمله امضاکنندگان این نامه عبارتند از نخست وزیران سابق کانادا، ژاپن، ایتالیا و لهستان؛ روسای جمهوری سابق آلبانی، لهستان و اسلوونی و بیش از ۲۴ تن از وزرای خارجه سابق و بیش از ۱۲ تن از وزرای دفاع سابق. همچنان از امضاکنندگان سرشناس این نامه عبارتند از دو دبیر کل اسبق ناتو یعنی خاویر سولانا و ویلی کلائس و همچنین بان کی مون، دبیر کل سابق سازمان ملل.
این نامه یکی از چشمگیرترین اعلامیهها در حمایت از این معاهده از زمان تکمیل فرآیند تهیه آن در بیش از سه سال قبل و ارائه آن برای امضا و تصویب به کشورهای عضو سازمان ملل است. در متن این نامه با اشاره به حمله اتمی آمریکا در خاتمه جنگ جهانی دوم به ژاپن آمده است:« همه رهبران مسئول باید اکنون به گونهای عمل کنند تا اطمینان حاصل شود وحشتهای سال ۱۹۴۵ هرگز دوباره تکرار نشود... دیر یا زود ما شانسمان را از دست میدهیم مگر آنکه وارد عمل شویم. معاهده ممنوعیت تسلیحات هستهای بنیان یک جهان امنتر آزاد از این تهدید نهایی را فراهم میکند.» انتشار این نامه با هماهنگی کمپین بینالمللی نابودسازی تسلیحات هستهای، گروهی مستقر در ژنو که سال ۲۰۱۷ به خاطر نقشآفرینی درمذاکرات مربوط به این معاهده جایزه صلح نوبل را گرفت، انجام شده است.