اعدام صادق قطب‌زاده

24 شهريور 1361صادق قطب‌زاده، نخستین مدیرعامل سازمان رادیووتلویزیون دولتی ایران پس از انقلاب و وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی در جریان گروگان‌گیری کارکنان سفارت آمریکا، به حُکم دادگاه انقلاب اعدام شد. جرم او توطئه برضد نظام جمهوري اسلامي، قصد براندازي آن و مشارکت در توطئه برضد جان آیت‌الله [امام] خمینی اعلام‌شده بود. وی در 1937 (1315 هجری) در اصفهان به دنیا آمده بود و هنگام اعدام، 46 ساله بود. قطب‌زاده که در جوانی با ملّی‌گرایان رفت‌وآمد داشت و پس از براندازی 28مرداد بازداشت موقت شده بود، در 22 سالگی به‌قصد ادامه تحصیل به آمریکا رفته بود و در دانشگاه غیردولتی جورج تاون (مستقر در شهر واشنگتن) در رشته امور دیپلماتیک (مدرسه والش ویژه آموزش کارمندی وزارت امور خارجه و خدمات دیپلماتیک) به تحصیل پرداخته بود، ولی موفق به دریافت دانشنامه موردنظر نشده بود که از آمریکا اخراج شد. اخراج او دلیل غیرسیاسی داشت. قطب‌زاده پس از اخراج از آمریکا و خودداری دولت وقت ایران از تمدید گذرنامه او، به کشورهای عربی شمال آفریقا و سوریه، لبنان و عراق رفت، به مخالفان شاه از گروه مذهبیون پیوست، موردحمایت آیت‌الله موسی صدر قرار گرفت، آموزش جنگ چریکی برای انقلاب مسلحانه دید و گذرنامه سوریه به دست آورد. قطب‌زاده سپس با این گذرنامه و کارت خبرنگاری روزنامه الثوره چاپ دمشق (عمدتاً برای پوشش فعالیت‌هایش) به کانادا رفت و تحصیلات خود را به پایان بُرد. وی که قبلاً در عراق با آیت‌الله [امام] خمینی ملاقات کرده بود، پس از ورود به فرانسه به جمع نزدیکان او پیوست. قطب‌زاده که بر انگلیسی و فرانسه مسلط بود و ازجمله افرادي بود كه در سال 1357 در پاريس به آیت‌الله خميني پيوسته بود، با هواپيماي حامل او به تهران آمد. قطب‌زاده مديريت خود بر سازمان رادیووتلویزیون دولتی را با اخراج (بدون ذكر دليل و پرداخت غرامت اخراج) ده‌ها عضو قديمي و حرفه‌ای اين سازمان (به‌صورت فله‌ای) به‌ویژه در بخش اخبار ـ تهیه کردن، نوشتن و گویندگی و نیز بسیاری از کارکنان زن آغاز كرده بود. ساختمان جام جم (مقر سازمان رادیووتلویزیون دولتی، از لحظه پیروزی انقلاب به تصرف چپ‌گرایان به ریاست علی حسینی ـ از گویندگان اخبار رادیو درآمده بود که این گروه، دست به اخراج کارکنان نزده بود). قطب‌زاده که گفته‌شده است مدتی از اعضای شورای انقلاب بود، چند روز پس از تصرف سفارت آمریکا در تهران در نوامبر 1980 و کناره‌گیری ابوالحسن بنی‌صدر، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی شد و 9 ماه در این سمت بود و در جریان مذاکرات و تلاش‌ها، وعده وعیدهای مربوط به این رویداد قرار داشت. قطب‌زاده كه از نامزدان نخستین دور انتخابات ریاست قوه مجریه (رئیس‌جمهور) بود، اواخر سال 1358 براي جلب نظر مردم، خیابان‌ها و ديوارهاي تهران را پُر از شعار پارچه‌ای و تبليغ براي خودکرده بود، ولی در انتخابات (نخستين دور انتخابات رياست دولت ـ قوه مجریه) حتي نتوانست صد هزار رأی به دست آورد. قطب‌زاده سپس اعلام کرد که از سیاست و فعالیت‌های سیاسی دست کشیده و تصمیم به اقامت در کرج (در یک‌خانه مصادره شده) گرفته و با مقرّری مختصری که آیت‌الله[امام] خمینی برایش در نظر گرفته زندگی خواهد کرد و به نوشتن خاطرات خود از زندگانی پرماجرایش خواهد پرداخت. ولی سه ماه و چند روز پس از آغاز گوشه‌گیری (به قول خودش)، به اتهام بدگویی از نظام جمهوری اسلامی و داشتن رابطه با مخالفان این نظام و کسانی برای اندازی آن در حال طرح توطئه بودند دستگیر شد، لکن بیش از سه روز در بازداشت نماند و آزاد شد. 18 ماه بعد، اعلام شد که قطب‌زاده و شماری دیگر که برای براندازی نظام جمهوری اسلامی و ترور آیت‌الله [امام] خمینی توطئه می‌کردند، دستگیرشده‌اند. گفته‌شده بود که در این توطئه؛ از هواداران سلطنت تا کمونیست‌ها مشارکت داشتند. در جریان بازداشت، قطب‌زاده در سلول زندان مطالبی به یک هم بَند خود که امنیتی بود بر ضد نظام اسلامی زد که ضبط ‌شده بود و نوار آن به محکوم شدن وی به اعدام کمک کرد.منبع: روزنامک