صلح، حلقه مفقوده ‌گفت‌وگوهای بین افغانی

همدلی| جست‌وجو برای یک صلح پایدار در افغانستان، یکی از محورهای اصلی مذاکرات صلح میان طالبان و دولت افغانستان در روزهای گذشته بوده است. شرط این دور مذاکرات که سرنوشت جنگ و صلح در افغانستان را تعیین خواهد کرد، آزادی پنج هزار زندانی طالبان از بند دولت بود که اخیرا تکمیل شد. در این دور از مذاکرات که سرنوشت آینده سیاسی افغانستان را رقم خوهد زد، انتظار می‌رود دو طرف روی آتش‌بس و توافقنامه سیاسی بحث کنند. این ‌گفت‌وگوهای صلح قرار بود در ماه مارس گذشته یعنی حدود شش ماه پیش انجام شوند، اما ادامه جنگ و اختلافات بر سر آزادی زندانیان دو طرف، آغاز مذاکرات را به تأخیر انداخت.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، در جریان مراسم افتتاحیه آرامی که روز شنبه گذشته در شهر دوحه پایتخت قطر برگزار شد، دولت افغانستان و حامیانش شامل آمریکا، خواستار آتش بس شدند. با این حال طالبان در جریان حضورش پای میز مذاکرات اشاره‌ای به ترک مخاصمه نکرد. مقام ارشد حوزه فرآیند صلح در دولت افغانستان به خبرگزاری فرانسه عنوان کرد که طالبان ممکن است در ازای آزادسازی تعداد بیشتری از شبه نظامیان محبوس در زندان این گروه پیشنهاد آتش بس را بدهد. عبدالله عبدالله، رئیس شورای عالی آشتی ملی در دولت افغانستان گفت که این امر می‌تواند یکی از ایده‌های آنها و یا یکی از مطالبات آنها باشد. نمایندگانی که در مراسم افتتاحیه حضور داشتند هشدار دادند، مذاکرات دشوار و به هم ریخته خواهد بود در حالی که همچنان خشونتهای مرگبار کشور افغانستان را گرفتار کرده است. همچنین عبدالله عنوان کرد، این فرآیند می‌تواند شروع یک تاریخ که در آینده پیش رو ساخته می‌شود باشد و امیدواریم نه دیرتر بلکه زودتر رخ دهد.

خواسته دولت مرکزی

دولت اشرف غنی، رئیس جمهور افغانستان خواستار حفظ وضعیت موجود کشورش که مورد حمایت غربی‌هاست شده است، یعنی یک جمهوری مبتنی بر قانون اساسی که در آن حقوق زیادی از جمله آزادی‌های بیشتر برای زنان در نظر گرفته شوند. غنی در بیانیه‌ای خواستار یک صلح پایدار و بامنزلت که حافظ دستاوردهای ۱۹ سال گذشته باشد، شده است.
چهار نفر از ۲۱ نفر عضو تیم مذاکره کننده دولت کابل زن هستند، در حالی که در تیم طالبان هیچ زنی وجود ندارد. در این میان حبیبه سرابی، مذاکره کننده دولت افغانستان به خبرگزاری فرانسه گفت که آغاز مذاکرات بسیار امیدوار کننده بوده است. در سوی دیگر هیات طالبان نیز شامل ۲۱ نفر است و قرار است درباره شرایط صلح دائم، حقوق زنان و اقلیت‌ها، خلع سلاح هزاران جنگجوی طالبان و وفاداران به جنگ‌سالاران، تغییرات در قانون اساسی و تقسیم قدرت ‌گفت‌وگو کنند، این در حالی است که ملا عبدالغنی برادر، از بنیانگذاران طالبان در سخنرانی در مراسم افتتاحیه نشست دوحه خواستار آن شد که افغانستان تحت قوانین اسلام اداره شود.

تلاش آمریکایی

مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا از طرف‌های مذاکرات خواست فرصت را غنیمت بشمرند تا به صلح دست یابند. او عنوان کرد که ما بی‌تردید با چالش‌های زیادی در مذاکرات طی روزها، هفته‌ها و ماه‌های آینده مواجه خواهیم شد اما طرفین نباید این فرصت تاریخی را برای پایان دادن به جنگ از دست بدهند. در همین زمینه محمد بن عبدالرحمن آل ثانی، وزیر خارجه قطر نیز تاکید کرد مذاکرات صلح افغانستان گام مهمی برای تحقق صلح پایدار در این کشور است. او در جلسه افتتاحیه مذاکرات صلح طالبان و دولت افغانستان گفت که این مذاکرات مستقیم بین گروه‌های مختلف مردم افغانستان به ویژه بعد از امضای توافق صلح میان آمریکا و طالبان در اوایل ۲۰۲۰، از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. او تاکید کرد که دو طرف باید تصمیم سرنوشت‌ساز را متناسب با چالش‌های کنونی اتخاذ کنند و از طریق رسیدن به توافقی که در آن برنده و بازنده‌ای نباشد، به دودستگی پایان دهند.
با این حال به نظر می‌رسد دستیابی به یک معاهده صلح جامع برای افغانستان سال‌ها به طول بیانجامد و این امر وابسته به تمایل دو طرف برای منطبق ساختن دیدگاه‌هایشان در قبال افغانستان و میزان توانایی و آمادگی آنها برای توافق بر سر اشتراک قدرت است. این مذاکرات مورد حمایت آمریکا شش ماه دیرتر از برنامه‌ریزی، برگزار شده که علتش اختلافات بر سر مسئله جنجالی تبادل زندانی بین دو طرف است. طالبان مدت‌هاست این نگرانی را داشته که کاستن از سطح درگیری‌ها می‌تواند اهرم این گروه را تضعیف کند. این در حالی است که مقام‌های افغانستان به تازگی اعلام کردند که در یک حمله جدید طالبان در قندوز شش افسر پلیس کشته شدند و پنج افسر دیگر نیز در یک حمله دیگر در استان کاپیسا کشته شدند. همچنین انفجار یک بمب کنار جاده‌ای در شهر کابل نیز باعث زخمی شدن دو غیرنظامی شده و یک انفجار دیگر در حوزه کابل نیز رخ داده که تلفاتی نداشته است.