بزرگداشت ابراهیم قنبریمهر و تغییر نام بوستان «شقایق» به «شقایق مهر» برگزار شد
قدردانی از اعتبار سازسازی ایران
همدلی| مریم سورنامهر| شنبه یازدهم مردادماه همه عاشقان «ابراهیم قنبریمهر» دور هم جمع شده بودند تا در بوستان شقایق در کنار این استاد برجسته عرصه سازسازی حضور داشته باشند و شاهد تغییر نام این بوستان به نام او باشند. البته کرونا سبب شده بود که امکان حضور همه دوستداران آقای قنبریمهر در بوستان شقایق فراهم نباشد و خیلیها از طریق فضای مجازی بیننده این برنامه باشند. این مراسم درست یک روز بعد از زادروز 92سالگی این هنرمند نامدار و با حضور چهرههایی از جمله سیاوش اکبری و هوشنگ اکبری(شاگردان برجسته استاد قنبریمهر که از شناخته شدهترین سازندگان ویلن در روزگار ما هستند)، بیاض امیرعطایی(چهره شناختهشده و معتبر کمانچهسازی در تاریخ معاصر ایران)، فریدون حلمی(سازنده نامدار ساز تنبک)، محسن راسخ(سنتورساز نامآشنای معاصر)، کیوان ساکت (نوازنده سهتار و تار و آهنگساز)،هادی منتظری (نوازنده پیشکسوت ساز کمانچه)، حمیدرضا نوربخش (مدیرعامل خانه موسیقی و خواننده موسیقی ایرانی)، محمدجواد حقشناس (عضو شورای شهر تهران و رئیس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر)، علی مرادخانی (مدیر موزه موسیقی ایران و معاون هنری سابق وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی)، رسول کشتپور (شهردار منطقه دو)، فاضل جمشیدی(خواننده موسیقی ایرانی) و تعدادی دیگر از علاقهمندان به هنر.... در بوستان شقایق سعادتآباد برگزار شد. در این برنامه، نام پارک «شقایق» به «شقایقمهر» تغییر داده شد تا پسوند نام فامیل استاد ابراهیم قنبریمهر را در خود داشته باشد.
او درباره حس و حال یک سازساز وقتی قرار است ساخته دستش را به یک نوازنده بسپارد هم توضیح داد: «زمانی که سازساز، اثری را میسازد و میخواهد آن را تحویل یک نوازنده بدهد، عمری ققنوسوار دارد؛ یک سازساز در هر سازی که میسازد، یکبار میمیرد و برای ساخت ساز بعدی دوباره جان میگیرد. پیشنهادها و ابداعات استاد قنبریمهر در زمینه سازسازی آنقدر قابل توجه است که توانسته نامش را در جهان هنر برای همیشه ماندگار کند. این استاد ارزنده، در مسیر پیشرفت سازسازی نقشی کمنظیر را ایفا کرده است.» او در ادامه گفت: «امروز اگر سازهای استاد قنبریمهر اعتبار بالایی دارد، به دلیل مهر و شخصیت والایی است که این هنرمند در وجود خود دارد. در حقیقت این سازها را باید انعکاسدهنده صدای شخصیت و مهر این هنرمند والا بدانیم.»
هادی منتظری نوازنده ساز کمانچه هم یکی دیگر از کسانی بود که در این بزرگداشت، به سخن گفتن درباره ابراهیم قنبریمهر پرداخت. او گفت:«معتقدم خداوند گل وجود انسانهایی را که دوستشان دارد، با «شرابا طهورا» میسازد. به همین خاطر هم هست که در روایات گفته شده بزرگانی همچن سعدی یا حافظ، دائمالمستند. از نگاه من آقای قنبریمهر هم آن شرابی را که در وجود خود داشت، در درون تکتک سازهایی که ساخت، تزریق کرد.»
منتظری ادامه داد: «آن روز آقای قنبریمهر به من لطف کرد و کمانچهای زیبا را در حقیقت به من کادو داد. من داشتم برای پرداخت مبلغ آن ساز چکی مینوشتم که رئیس بیمارستان جم به آقای قنبریمهر پیشنهاد داد سه برابر آن مبلغ را پرداخت کند و ساز را بگیرد. آقای قنبریمهر اما این پیشنهاد را نپذیرفت و گفت:«منتظری میخواهد با این ساز بنوازد اما شما میخواهی این ساز را در ویترین خانه بگذاری و بگویی که از ساختههای قنبریمهر را داری. روزی که کمانچه را از استاد تحویل گرفتم، آقای قنبریمهر گفت: «بی هیچ منتی میگویم اما باید بدانی که من به اندازه زمان لازم برای ساخت سه ویلن وقت صرف کردم تا این کمانچه را بسازم».
در پایان هم همه حاضران که البته ماسک و دستکش هم به همراه داشتند، با رعایت فاصله اجتماعی دور هم جمع شدند و در حالی که کمکم هوا تاریک شده بود، عکسی به یادگار گرفتند.
اعتبار سازسازی ایران
در آغاز این برنامه، ویدیویی پخش شد که در آن برخی از اهالی فرهنگ و هنر درباره جایگاه استاد ابراهیم قنبریمهر و میزان اثرگذاری او در عرصه موسیقی ایران در بعد جهانی سخن گفتند. این کار ویدیویی که در حقیقت معارفهای عمومی برای استاد قنبریمهر به حساب میآمد با اجرای آهنگ «تولدت مبارک» با پیانونوازی سامان احتشامی آغاز شد. سیدعباس سجادی شاعر و منتقد ادبی، یکی از افرادی بود که در آن ویدیو به سخن گفتن درباره استاد قنبریمهر پرداختند. این چهره فرهنگی در آن ویدیو گفت: «استاد قنبریمهر نه تنها نامی بسیار معتبر و تأثیرگذار در هنر سازسازی ایران در همه دوران تاریخ است، دریای اخلاق، ادب و معنویت هم به حساب میآید.»او درباره حس و حال یک سازساز وقتی قرار است ساخته دستش را به یک نوازنده بسپارد هم توضیح داد: «زمانی که سازساز، اثری را میسازد و میخواهد آن را تحویل یک نوازنده بدهد، عمری ققنوسوار دارد؛ یک سازساز در هر سازی که میسازد، یکبار میمیرد و برای ساخت ساز بعدی دوباره جان میگیرد. پیشنهادها و ابداعات استاد قنبریمهر در زمینه سازسازی آنقدر قابل توجه است که توانسته نامش را در جهان هنر برای همیشه ماندگار کند. این استاد ارزنده، در مسیر پیشرفت سازسازی نقشی کمنظیر را ایفا کرده است.» او در ادامه گفت: «امروز اگر سازهای استاد قنبریمهر اعتبار بالایی دارد، به دلیل مهر و شخصیت والایی است که این هنرمند در وجود خود دارد. در حقیقت این سازها را باید انعکاسدهنده صدای شخصیت و مهر این هنرمند والا بدانیم.»
کوششی طولانی برای رفع ایراد سازها
کامبیز روشنروان، آهنگساز نامدار کشورمان هم یکی دیگر از کسانی بود که در این ویدیو به سخن گفتن درباره جایگاه استاد ابراهیم قنبریمهر پرداخت. او گفت: «آشنایی من با استاد قنبریمهر به سالهای پایانی دهه ۴۰ برمیگردد. وقتی دانشجو بودم و در ارکستر صبا به رهبری استاد حسین دهلوی، نوازندگی میکردم، محل تمرین ما در تالار فارابی در وزارت فرهنگ و هنر بود. در کنار تالار فارابی، سالنی بود که کارگاه ساخت ساز بود و استاد قنبریمهر آنجا به فعالیت در این حوزه، اشتغال داشت.» روشنروان ادامه داد: «استاد قنبریمهر همیشه به دنبال رفع ایرادهای آکوستیکی سازهای ایرانی بود و میکوشید برای موسیقی ایران سازهای جدید به وجود بیاورد؛ همان سازهایی که کمبودشان در ارکستر احساس میشد. خوب به یاد دارم که آقای قنبریمهر در اندیشه ساخت کمانچه و قیچک آلتو و باس هم بود و در نهایت هم توانست این سازها را بسازد.» این آهنگساز نامدار به ماجرای برخورد یهودی منوهین با ساز ساخته دست استاد ابراهیم قنبریمهر هم اشاره کرد و گفت:«آقای قنبریمهر، ویولنی ساخت که صفحه زیری آن با همه ویولنهایی که تا به حال ساخته شده، فرق میکرد و صدای خیلی ویژه داشت. وقتی یهودی منوهین به ایران آمد، از دیدن این ساز تعجب کرد و بعد هم آن را با خود به امریکا برد.» روشنروان این را هم گفت که ابراهیم قنبریمهر یکی از برجستهترین چهرهها در عرصه موسیقی ایرانی است و نقش به سزایی در شکلدهی به مسیر سازسازی نوین در ایران داشته است. آخرین کوشش آقای قنبریمهر در جهت کوک بهتر و طراحی سیستمی برای تغییر نتها در ساز قانون بود که با کمک خانم ملیحه سعیدی و همسرش به نتیجه هم رسید.»سخاوت را از صبا آموختم
فاضل جمشیدی خواننده موسیقی ایرانی که مجری این برنامه بود، در ادامه پشت میکروفن رفت و شروع به ارائه توضیحاتی درباره استاد ابراهیم قنبریمهر و اقدامات منحصر به فرد این هنرمند نامدار در عرصه موسیقی در ایران کرد. او از برخی از نوازندگان صاحبنام که در طول سالهای گذشته، سازهای ساخته دست ابراهیم قنبریمهر را در دست گرفتهاند، نام بردريال از جمله خودسیف، یهودی منوهین، پرویز یاحقی، محمود ذوالفنون و حبیبالله بدیعی. این خواننده در ادامه به خاطرهای از استاد ابراهیم قنبریمهر که مربوط به حدود 15 سال قبل بود، اشاره کرد و توضیح داد:«سال ۸۵ و پیش از برگزاری جشن خانه موسیقی از آقای قنبریمهر، درخواست کردیم که در این جشن حاضر شوند. همسر استاد اما توضیح داد که به دستور پزشک آقای قنبریمهر نباید در مکانهای پرهیجان حضور پیدا کند. در نتیجه جناب قنبریمهر به جشن خانه موسیقی پیامی ارسال کردند که در آن توضیح داده شده بود: «روزی آقای صبا به من گفت: «ابراهیم چرا کارگاه خودت را تعطیل کردی؟» من هم پاسخ دادم:« فعلا وضعیت مالیام چندان به سامان نیست». استاد صبا هم مرا با خود به بانک شاهآباد قدیم (جمهوری فعلی) برد و ۳۰۰ تومان پول از پسانداز ۴۰۰ تومانیاش را به من داد. بعد هم گفت: «برو کارگاهت را راه بینداز و ۱۰۰ تومان را هم برای من بگذار.» من سخاوت را از استاد صبا آموختم.»امشب، راحت میخوابم
در بخش بعدی سخنرانیها در این برنامه، علی مرادخانی مدیر موزه موسیقی ایران درباره سازهای ساخته دست استاد قنبریمهر که در موزه موسیقی نگهداری میشود، گفت: «باعث افتخار است که موزه موسیقی از سازهای استاد قنبریمهر میزبانی میکند. این استاد ارزنده، سالها روی این سازها کار کرده و هر کدام از سازهای آقای قنبریمهر در حقیقت یک جواهر است. به یاد دارم روزی که از ایشان سازها را تحویل گرفتیم، آقای قنبریمهر گفت: «من امشب راحت میخوابم؛ چون همیشه دغدغه این را داشتم که نکند برای این سازها در خانه مشکلی پیش بیاید.». مرادخانی به وجوه اخلاقی استاد قنبریمهر هم اشاره کرد و گفت: «شاید در کشور ما افراد زیادی را به عنوان آدمهای صاحبنام بشناسیم اما این انسانیت و مهربانی آقای قنبریمهر است که او را از سایرین، متمایز میکند.»هادی منتظری نوازنده ساز کمانچه هم یکی دیگر از کسانی بود که در این بزرگداشت، به سخن گفتن درباره ابراهیم قنبریمهر پرداخت. او گفت:«معتقدم خداوند گل وجود انسانهایی را که دوستشان دارد، با «شرابا طهورا» میسازد. به همین خاطر هم هست که در روایات گفته شده بزرگانی همچن سعدی یا حافظ، دائمالمستند. از نگاه من آقای قنبریمهر هم آن شرابی را که در وجود خود داشت، در درون تکتک سازهایی که ساخت، تزریق کرد.»
تا یک ماه به پولت دست نمیزنم!
منتظری به خاطرهای که بیش از چهل سال از آن میگذرد و درباره شیوه کار استاد قنبریمهر هم هست، اشاره کرد و توضح داد:«سال ۵۴ به منزل استاد رفتم تا از ایشان سازی تهیه کنم. خانه آقای قنبریمهر آن زمان در میدان منیریه و پشت یک درمانگاه بود. پیش از من یک محصل دبیرستانی به محضر استاد رفته بود تا سازی از او بگیرد. من این را شنیدم که آقای قنبریمهر به آن محصل دبیرستانی میگفت: «تا یک ماه به پولت دست نمیزنم، برو و اگر دیدی این ساز بد است یا گران خریدهای، آن را بیاور تا پولت را به تو پس بدهم.»منتظری ادامه داد: «آن روز آقای قنبریمهر به من لطف کرد و کمانچهای زیبا را در حقیقت به من کادو داد. من داشتم برای پرداخت مبلغ آن ساز چکی مینوشتم که رئیس بیمارستان جم به آقای قنبریمهر پیشنهاد داد سه برابر آن مبلغ را پرداخت کند و ساز را بگیرد. آقای قنبریمهر اما این پیشنهاد را نپذیرفت و گفت:«منتظری میخواهد با این ساز بنوازد اما شما میخواهی این ساز را در ویترین خانه بگذاری و بگویی که از ساختههای قنبریمهر را داری. روزی که کمانچه را از استاد تحویل گرفتم، آقای قنبریمهر گفت: «بی هیچ منتی میگویم اما باید بدانی که من به اندازه زمان لازم برای ساخت سه ویلن وقت صرف کردم تا این کمانچه را بسازم».
حال خوب مردم با صدای سازهایی که استاد ساخت
در پایان هم محمدجواد حقشناس عضو شورای اسلامی شهر تهران و رئیس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر چند جملهای گفت. او توضیح داد: «هنرمندان بزرگ ایران در عرصه موسیقی در طول سالهای طولانی حال دل مردم را با سازهای استاد قنبریمهر بهتر کردهاند.» او درباره چگونگی تصویب و اجرایی شدن تغییر نام بوستان «شقایق» به بوستان «شقایق مهر» هم گفت:«پیشنهاد نامگذاری این پارک به نام استاد قنبریمهر، سال گذشته از سوی خانه موسیقی و موزه موسیقی در کمیسیون نامگذاری مطرح شد. بعد به شورای شهر رفت که در آنجا هم با استقبال روبهرو شد. در نهایت به دلیل شرایط این روزهای کشور، پیرامون برگزاری این برنامه با حضور علاقهمندان تردید وجود داشت اما در نهایت قرار بر این شد که آیین بزرگداشت استاد ابراهیم قنبریمهر با حضور بیست نفر و با رعایت پروتکلهای بهداشتی برگزار شود.»در پایان هم همه حاضران که البته ماسک و دستکش هم به همراه داشتند، با رعایت فاصله اجتماعی دور هم جمع شدند و در حالی که کمکم هوا تاریک شده بود، عکسی به یادگار گرفتند.