تصمیم‌های بهداشتی متاثر از فشارهای سیاسی و اقتصادی

همدلی| مظاهر گودرزی- تفاوت در صحبت‌های اعضای علمی ستاد ملی مبارزه با کرونا با خروجی تصمیم‌گیری‌های این ستاد که شامل شخصیت‌های سیاسی هم هست، سبب شده بسیاری از وجود یک دوگانگی خبر بدهند. این تناقض در گفتار و تصمیم در خصوص برگزاری مراسم‌های سوگواری ایام محرم یا حتی برگزاری کنکور بسیاری را نگران کرده که این ستاد تحت فشار گروه‌های منتفع قرار دارد. وزیر بهداشت روز گذشته در نشست ویدیو کنفرانسی خود با کمیته کشوری و مشورتی مبارزه با کرونا از لزوم جدی گرفتن این ویروس سخن گفت. به گزارش ایسنا، سعید نمکی با اشاره به روزهای سختِ پیش‌رو عنوان کرد که «همه باید بدانیم که این ویروس، ویروسی است بسیار پیچیده و مدت‌ها بشریت باید با آن دسته پنجه نرم کند. باید خودمان را برای یک راه پر سنگلاخ و پیچیده در آینده آماده کنیم.» نمکی در حالی داشت از آینده و روزهای سخت پیش‌رو صحبت می‌کرد که این روزها بسیاری از کارشناسان در خصوص تصمیمات ستاد ملی مبارزه با کرونا و احتمال به خطر انداختن سلامتی افراد در همان آینده‌ای که مد نظر وزیر بهداشت است نقدهایی را مطرح می‌کنند. یکی از همین نقدها انتقاد به دوگانگی در بین اعلام نظرات اعضای این وزارتخانه و ستاد ملی مبارزه با کرونا با خروجی تصمیم‌گیری‌های آنها است. دوگانگی‌ای که بسیاری معتقدند می‌تواند حاصل فشارها و درخواست‌های گروه‌های منتفع باشد. یکی از همین دوگانگی‌ها که روز گذشته مطرح شد، در خصوص اظهار نظر معاونت وزارت بهداشت درباره برگزاری مراسم‌های روزهای سوگواری محرم بود. آن طور که ایسنا گزارش داد، علیرضا رئیسی، معاون بهداشتِ وزیرِ بهداشت، در این باره عنوان کرد که «نظر قاطع وزارت بهداشت این است که برگزاری مراسم پر جمعیت در محرم ممنوع باشد، به‌ویژه در محیط‌های سربسته که قاطعانه و محکم با آن مخالفت می‌کنیم.» رئیسی در ادامه یادآور شد که «بعضی‌ها از با شکوه برگزار کردن صحبت می‌کنند، باشکوه برگزار کردن فقط به این معنا نیست که جمعیت زیاد باشد، می‌تواند تعابیر و معانی دیگری هم داشته باشد. می‌تواند هر خانه یک حسینیه باشد و همه افراد می‌توانند در خانه باشند و آن مراسم را در خانه برگزار کنند.» صحبت‌های معاون وزیر بهداشت در حالی به طرح «هر خانه یک حسینیه» ختم شد که بلافاصله بعد از آن ستاد ملی مبارزه با کرونا اطلاعیه‌ شماره یک خود را با تاکیدِ ویژه بر رعایت «دقیق و کامل شیوه نامه‌های بهداشتی از سوی مردم، سخنرانان و مسئولان هیئات مذهبی، تکایا و حسینیه‌ها» در ایام ماه محرم منتشر کرد. همچنین تفاوت آشکار میان گفته‌های رئیسی با صحبت‌های رئیس جمهور روحانی که عنوان کرده بود «همه‌جا باید عزاداری امام حسین(ع) برگزار شود؛ چه در شهر و چه در روستا؛ چه در جایی که قرمز است و چه در جایی که سفید است.» وجود اختلاف‌نظرها را پر رنگ‌تر نشان می‌دهد. اختلافی که به نظر می‌رسد میان گروه علمی ستاد مبارزه با کرونا و گروه‌های سیاسی وجود داشته باشد. در خصوص برگزاری مراسم‌های ایام سوگواری حتی با قید وجود پروتکل‌های بهداشتی، آنچه که سبب نگرانی‌ها می‌شود رعایت نشدن همین دستورالعمل‌ها است.
دستورالعمل‌هایی که تجربه در گذشته نشان داده چندان هم توسط مردم مورد توجه قرار نمی‌گیرند و از سویی دیگر نظارت‌های دقیقی برای اجرای آنها وجود ندارد. چیزی که باعث شده این روزها، در شُوک افزایش تعداد کشته‌ها، آمارهای وزارت بهداشت بالا و بالاتر برود و تنها در روز گذشته 235نفر دیگر جان خود را از دست بدهند همین رعایت نکردن دستورالعمل‌ها است که هیچ ضمانت اجرایی برای آن وجود ندارد. شاید به تعبیر ایرج حریرچی، دیگر معاون وزیر بهداشت که در توصیفِ 200تایی شدن مرگ‌ومیر روزانه ناشی از کرونا گفت: «هرچه در خردادماه کاشتیم در تیرماه درو کردیم» حالا عده‌ای نگران درو کردن نتایج تصمیمات مشابه خردادماه توسط ستاد ملی مبارزه با کرونا برای نیمه شهریور ماه هستند. جایی که تقریبا دهه اول ایام سوگواری امام حسین(ع) به پایان رسیده است و ممکن است به دلیل برگزاری تجمعات و احتمال رعایت نشدن دستورالعمل‌ها فاجعه‌ای دیگر اتفاق بیفتد. چیزی که «مینو محرز» عضو کمیته علمی مبارزه با کرونا هم به آن اشاره کرده است. به گزارش خبرگزاری برنا، «محرز» در خصوص برگزاری مراسم‌های سوگواری ایام محرم عنوان کرده که «اگر شیب ابتلا به کرونا کم هم بشود، کلا باید جلوی تجمع گرفته شود و فاصله‌گذاری فیزیکی با شدت اعمال شود. حضور در یک محیط بسته حتی با ماسک هم نباید طولانی باشد. جمعیتی که برای عزاداری در مسجد یا هیات حضور پیدا می‌کند، انبوه است و حتی حضور کوتاه با ماسک هم در چنین فضاهایی خطرآفرین است. این تجمعات خطرناک خواهد بود، و چنانچه اگر در همه ایران در فضاهای سرباز و با رعایت اصول انجام نشود، فاجعه خواهد شد.» صحبت‌های مینو محرز درباره فاجعه، شاید سبب شود درست مانند روزی که برای اولین بار آمار کشته‌ها به 200نفر رسید، یک بار دیگر وزیر بهداشت در برابر رسانه‌ها ظاهر شود و عنوان کند «دلیل توقف محدودیت‌ها جهل ما نبود.»