مراودات مالی از کانال سوئیس

همدلی|محسن رفیق: اگر چه تحریم‌های چندجانبه آمریکایی، شریان‌های مراودات اقتصادی ایران را تا مرز مسدود شدن کامل پیش برده است، اما هنوز هم می‌توان به برقراری کانال‌هایی بشر دوستانه از روزنه‌هایی چون سوئیس، امیدوار بود. این در حالی است که کره جنوبی هفت میلیارد دلار ناشی از خرید نفت ایران را در بانک‌های خود مسدود کرده و در شرایطی که کشور به شدت به این سرمایه ارزی خود نیازمند است، از تحویل آن سر باز می‌زند.
روز گذشته خبری مبنی بر تکمیل شدن نخستین معامله کانال تجاری بشردوستانه جدید ایران با ‌سوئیس از سوی دولت این کشور اعلام شد که نوید فعال شدن این کانال مالی را به همراه داشت. شریف نظام مافی، رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و سوئیس، روز دوشنبه در گفت‌وگو با ایرنا با تایید این خبر اظهار کرد که این محموله حاوی داروهای ضد سرطان است و نشان می‌دهد که در نهایت این کانال، بسترسازی شده و بودجه‌‌ای برای فعال‌سازی آن اختصاص پیدا کرده است. او همچنین اضافه کرده است که تاکنون ۵۰ شرکت برای فعالیت در این کانال مالی با ایران ثبت نام کرده‌‌‌اند و در حال برنامه‌ریزی برای انجام معاملات هستند. ‌‌‌رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و ‌سوئیس با تاکید بر ‌‌‌این‌که انتشار این خبر از سوی دولت این کشور بسیار مهم است، خاطرنشان کرد که این کانال مالی می‌تواند نقش مهمی در اقتصاد و مبادلات تجاری ایران بر عهده بگیرد.
این گشایش‌های حداقلی در حالی با خرسندی مسئولان مطرح می‌شود که بخش عظیمی از دارایی‌های ایران ناشی از فروش مستقیم نفت به کره جنوبی، هنوز در تملک این کشور قرار دارد و مقامات کره جنوبی با بهانه‌های مختلف از پرداخت آن، ممانعت کرده‌‌‌اند. روز گذشته سیدعباس موسوی، سخنگوی وزارت امور خارجه در مورد آخرین پیگیری‌های صورت گرفته از سوی ایران به منظور بازگردانده شدن پول‌های بلوکه شده در کره جنوبی اظهار کرد که ما هم در تهران و هم در سئول و در ملاقات‌هایی که در سطوح مختلف با یکدیگر داشته‌ایم اعلام کرده‌ایم که اقدام کره جنوبی در عدم بازگرداندن پول‌های ایران بر خلاف روابط دوستانه و سنتی بین دو کشور است و ما از آنها خواسته‌ایم که اراده کشور ثالثی را در این روابط دخالت ندهند. او با بیان ‌‌‌این‌که بهانه‌های مطرح شده از سوی کره جنوبی در مورد این موضوع از جمله تحریم‌ها و فشارهای آمریکا برای ما قابل قبول نیست، اظهار کرد که ما انتظار داریم که آنها به تعهدات خود عمل کنند و اگر مدعی مستقل بودن دارند این استقلال خود را به نمایش بگذارند و نشان دهند که تحت تاثیر کشورهای ثالث قرار نمی‌گیرند و در این راستا آنها باید پول ایران را آزاد کنند. موسوی ادامه داد که رابطه آنها با سایر کشورها به خودشان مربوط است و خواست ما این است که بدون دخالت کشورهای ثالث پول ملت ایران را که برای مبارزه با کرونا و عواقب آن به آن نیازمند است آزاد کند.
عباس مقتدایی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نیزبا اشاره به این موضوع و اظهار تاسف از ‌‌‌این‌که تاکنون فعالیت‌های وزارت خارجه هم در این زمینه نتیجه لازم را نداده و بانک مرکزی هم نتوانسته حقوق ملت را احقاق کند، از رئیس جمهور سوال کرد که چرا شخصا به این موضوع ورود نمی‌کند؟ این نماینده مردم اصفهان در مجلس تأکید کرد که دولت کره جنوبی بداند ما از شرایط سخت می‌گذریم، ولی در حافظه تاریخی ملت خواهد ماند که چه کسانی در شرایط ویژه، بدعهدی کردند. او هشدار داد که اگر در روزهای آینده آزادسازی اموال ایران از سوی این کشور به سرعت انجام نشود و پول مشروع ما آزاد نشود موج تحریم کالاهای کره‌‌ای را رقم خواهیم زد.
در این زمینه مجیدرضا حریری ‌‌‌رئیس اتاق بازرگانی ایران و چین ضمن اشاره به این موضوع که طبق قانون وقتی ما در ایران نفت می‌فروشیم، پول حاصل از آن باید مستقیما به حساب خزانه دولت واریز شود، تاکید کرد که وقتی دولت تحریم شده و بانک‌های بین‌المللی با آن کار نمی‌کنند، امکان انتقال پول وجود ندارد. او با اشاره به شرایط خاص ایجاد شده در رابطه با کره جنوبی، بیان کرد که پس از آغاز دور جدید تحریم‌های ترامپ، اقتصاد ما تحریم شد، اما برای چند ماه اجازه صادرات نفت به تعدادی از کشورها از جمله کره جنوبی را داشتیم، اما کره جنوبی از ما نفت خریده و می‌گوید به دلیل تحریم‌های آمریکا نه می‌تواند پول آن را به حساب ایران بریزد و نه امکان آن را دارد که به ما کالا بدهد. حریری با بیان ‌‌‌این‌که استدلال کره جنوبی منطقی نیست، بیان کرد پولی که در کره بلوکه شده، پول ایران است که البته کره‌ای‌ها نیز به آن اذعان دارند، بنابراین ‌‌‌این‌که به دلیل تحریم‌های یک کشور دیگر، پول ما را نگه دارند، مساله‌‌ای منطقی به نظر نمی‌رسد و باید حقوق‌دانان در عرصه بین‌المللی این موضوع را پیگیری کنند. او با اشاره به روش‌هایی که در سایر کشورها برای بازگشت پول نفت ایران مطرح بوده است توضیح داد که برای مثال در کشوری مانند چین یا حتی هند، ما در شرایط تحریم، کالاهای مورد نیاز خود را در ازای فروش نفت تحویل گرفته‌ایم یا بانک مرکزی حواله این ارز را به واردکننده تحویل داده تا از کشور مقصد صادرات، کالاهای مورد نیاز را وارد کند اما این مسئله در قبال کره صدق نمی‌کند و همین امر بازگشت پول را دشوار کرده است.
به هر روی اعتراضات برخی مقامات سیاسی و همچنین رسانه‌های کشور به عملکرد کره جنوبی در این زمینه، باعث شد تا هفته گذشته وزارت امور خارجه کره جنوبی سعید بادامچی شبستری سفیر ایران در سئول را احضار کند، امری که البته وزارت خارجه ایران آن را دعوت نامید و نه احضار. بنا بر این گزارش، کو کیونگ سوک مدیر امور آفریقا و خاورمیانه وزارت خارجه کره جنوبی به خاطر اظهارات سخنگوی وزارت خارجه ایران در یک رسانه داخلی مبنی بر این که در صورت آزاد نشدن دارایی ایران در کره جنوبی ممکن است این موضوع به دیوان بین‌المللی عدالت ارجاع داده شود، ابراز تاسفش را به سفیر ایران اظهار داشت.
علاوه بر این کیم این چول سخنگوی وزارت خارجه کره جنوبی در کنفرانس مطبوعاتی خود در این باره گفت که مقام مربوطه، سفیر ایران را احضار کرده و درباره این اظهارات ناشایست ابراز تاسف کرده است. به گزارش رسانه‌های کره جنوبی، طرف ایرانی نیز در این ‌گفت‌وگو، خواستار تفاهم شده و تاکید کرده است که این موضع رسمی دولت ایران نبوده است. این در حالی است که روابط عمومی وزارت امور خارجه نیز در بیانیه‌‌ای ضمن اشاره به این برخورد مقامات کره‌ای، خاطرنشان کرد که رسانه‌ها در ایران در انتشار مطالب آزاد بوده و مسئولیت آنچه می‌نویسند به‌ عهده خودشان است؛ از این‌رو نظر یک رسانه، ارتباطی با موضع رسمی دولت یا وزارت امور خارجه ایران ندارد.