نفس‌های پر شمار اروپا

همدلی| محسن رفیق: مرکز کنفرانس بروکسل، روز گذشته و برای سومین روز متوالی، میزبان رهبران اتحادیه اروپا بود. برنامه احیای اقتصادهای بحران‌زده در این قاره پس از همه‌گیری ویروس کرونا، ‌مهم‌ترین محور ‌گفت‌وگو بین 27رهبر کشورهای اتحادیه اروپا در این اجلاس بود. مساله‌‌ای که به عقیده بسیاری از کارشناسان، نتیجه قابل توجهی به دنبال نداشته و حتی برخی معتقدند که مسیر دستیابی به راه‌حلی مطمئن،‌ به بن‌بستی دیگر ختم شده است. مذاکرات فشرده اخیر که فاصله کمی تا رسیدن به رکورد اجلاس ۲۰سال پیش اتحادیه اروپا در شهر نیس فرانسه به لحاظ مدت زمان دارد، اختلاف میان کشورهای شمال و جنوب این اتحادیه را برجسته ساخته است.
یکی از موارد اصلی اختلاف میان این رهبران مربوط به ایجاد یک صندوق بازیابی اقتصادی بزرگ با هدف کمک به بیرون کشیدن اروپا از بدترین رکودی که از زمان جنگ جهانی دوم تاکنون به آن گرفتار شده و همین طور مساله تعهدات کشورهای سودبرنده از این صندوق است. موضوع دیگر مذاکرات، تصمیم در مورد بسته ۱.۸تریلیون یورویی برای بودجه بلندمدت بعدی اتحادیه اروپا و صندوق بازیابی اقتصادی است. بودجه ۷۵۰ میلیارد یورویی، به نمایندگی از همه اعضا توسط کمیسیون اروپا برای صندوق بازیابی اقتصادی تخصیص یافته است که موجودی آن از طریق بازارهای سرمایه تامین شده و قرار است عمدتا در اختیار کشورهای گرفتارتر حوزه مدیترانه، قرار گیرد.
کریستین لاگارد، رئیس بانک مرکزی اروپا در این زمینه گفته است که بهتر است رهبران بر سر یک بسته کمکی بلندپروازانه توافق کنند تا این که به هر قیمتی بخواهند توافقی سریع داشته باشند. او به رویترز گفت که در یک شکل ایده‌آل، توافق این رهبران باید به لحاظ اندازه و ترکیب بسته، بلندپروازانه باشد، حتی اگر که رقم زدنش نیاز به کمی زمان بیشتر داشته باشد.
شارل میشل، رئیس این اجلاس نیز، که به لحاظ مدت زمان در اختیار داشتن این پست، تقریبا رکورددار است، از مقامات اروپایی خواسته است تا آخرین تلاش‌های خود را برای به انجام رساندن این ماموریت غیرممکن، به خرج دهند. او همچنین یادآوری کرد که بیش از ۶۰۰ هزار تن تاکنون در جهان، در اثر ابتلا به ویروس کرونا، جان خود را از دست داده‌اند و این وظیفه بر دوش رهبران کشورهاست تا در کنار یکدیگر، برای حل این بحران بی‌سابقه راهی پیدا کنند. او اظهار امیدواری کرد که در نتیجه این اجلاس بتوان به یک توافق جامع دست پیدا کرد و فردا سرتیتر روزنامه‌ها این باشد که اتحادیه اروپا ماموریت غیرممکن را به سرانجام رساند. این در حالی است که برخی دیپلماتها تصریح کردند که رهبران اروپا ممکن است این اجلاس را نادیده بگیرند و مجددا ماه آینده میلادی برای انعقاد یک توافق تلاش کنند، با این حال همچنان با طول کشیدن مذاکرات آنها و رسیدن آن به اولین ساعات دیروز، برخی امکان ایجاد یک توافق در این زمینه را امکان‌پذیر دانستند. با این وجود اختلاف‌نظرها بین کشورهای حاضر در این اجلاس همچنان وجود دارد. جوزپه کونته، نخست‌وزیر ایتالیا، کشورهای هلند و هم‌پیمانان آن یعنی اتریش، سوئد، دانمارک و فنلاند را به باج‌گیری در این زمینه متهم کرد. مجارستان نیز با پشتیبانی لهستان، تهدید به وتو کردن این بسته در صورت مشروط کردن توزیع آن به مساله حاکمیت قانون کرده‌ است.
در این راستا، یک دیپلمات فرانسوی نیز اعلام کرد که امانوئل ماکرون، رئیس‌جمهوری این کشور در اعتراض به لجبازی برخی همتایان اروپایی خود در نشست سران کشورهای عضو اتحادیه اروپا برای دست‌یابی به راهکار واحد به منظور بهبود اقتصاد کشورهای آسیب‌دیده از اپیدمی کرونا عصبی شد و دست خود را بر میز کوبید. بنا بر این اظهارات، ماکرون به کشورهای از لحاظ اقتصادی برتر اروپا مانند هلند، اتریش، سوئد و سوئیس و نیز فنلاند که موضع بسیار محتاطانه در قبال طرح بهبود اقتصادی مرحله پساکرونا اتخاذ کرده‌اند، حمله کرده است. یک مشاور هیئت فرانسوی نیز یادآور شد که ماکرون از تناقض‌گویی‌های این کشورها خشمگین بوده است. او همزمان با ابراز تاسف از این واکنش ماکرون گفت که هیئت‌های دیگر اقدام وی را با لحن تمسخرآمیز برای رسانه‌ها تعریف کرده‌اند. رئیس‌جمهوری فرانسه به طور ویژه از مخالفت این کشورها با درخواست وی برای تخصیص بخش بزرگی از اموال طرح بهبود اقتصادی که با وام مشترک اتحادیه اروپا تامین می‌شود به کشورهای عضو اتحادیه و به عنوان کمک، انتقاد کرد. او همچنین از رفتار سباستین کورتز، صدراعظم اتریش به دلیل خروج از نشست برای پاسخ دادن به یک تماس تلفنی انتقاد کرد و کورتز نیز اظهارات ماکرون را اهانت برشمرد.
بنا بر گزارش‌های دریافتی، رئیس‌جمهوری فرانسه طی بیان انتقادات خود چندین بار کنترل اعصابش را از دست داد. یک مقام اروپایی دیگر نیز گفت که ماکرون در این نشست تاکید کرده است که فرانسه و آلمان این طرح را تامین مالی خواهند کرد و برای دفاع از منافع اروپا مبارزه می‌کنند، در حالی که کشورهای اقتصادی مذکور خودخواه هستند و از موضع خود کوتاه نمی‌آیند. این منبع گفت که ماکرون به حدی عصبی شد که گفت ترجیح می‌دهد نشست را ترک کند به جای ‌‌این‌که یک توافق بد امضا کند.
با این وجود، تعدادی از کشورهای عضو اتحادیه که به گروه مقتصدها، مشهور شده‌اند، بر افزایش سهم وام‌ها در بسته کمک اقتصادی تاکید می‌کنند. افزایش سهم وام‌ها در این طرح در عمل به معنای کاهش سهم یارانه‌هایی خواهد بود که بر خلاف وام‌ها بازپرداخت نخواهند شد. هلند، اتریش، سوئد، دانمارک و فنلاند گروه مقتصدها را در میان ۲۷ کشور عضو تشکیل می‌دهند. هرگونه توافق در نشست بروکسل تنها با موافقت هر ۲۷ کشور عضو به دست خواهد آمد. این در حالی است که شکاف کنونی میان سران اتحادیه اروپا تنها به میزان کمک‌های اقتصادی یا تعیین سهم وام‌ها و یارانه‌ها محدود نمی‌شود. برخی از کشورهای عضو اتحادیه اصرار دارند که اعطای کمک اقتصادی باید مشروط به رعایت حکومت قانون، در کشورهای عضو شود. امری که به طور خاص با اعتراض مجارستان و لهستان روبه‌رو شده است.
شماری از کشورهای عضو اتحادیه اروپا بر این باورند که دولت‌های راستگرای مجارستان و لهستان اصلاحاتی انجام داده‌اند که حکومت قانون را زیر سوال برده است. ویکتور اوربان، نخست‌‌وزیر مجارستان روز یکشنبه ضمن انتقاد از تعیین شرط برای اعطای کمک اقتصادی به کشورش، مارک روته همتای هلندی خود را متهم کرد که به دنبال تنبیه مالی مجارستان است. از سوی دیگر گروه مقتصدها بر لزوم اصلاحات ساختاری در کشورهای عضو در ازای بهره‌مندی از کمک اقتصادی تاکید می‌کنند، امری که سران ایتالیا و اسپانیا را نگران کرده است. جوزپه کنته و پدرو سانچز، نخست‌وزیران ایتالیا و اسپانیا نگران هستند که در آینده و پس از بهره‌‌مندی از کمک اقتصادی اتحادیه اروپا بنا به درخواست مقتصدها، مجبور به اجرای اصلاح قانون کار یا قانون بازنشستگی کشورشان شوند.
امانوئل ماکرون، رئیس‌جمهوری فرانسه در سومین روز نشست سران کشورهای اتحادیه اروپا گفت که نباید تمایل برای دست‌یابی به راهکار میانه، ما را از رسیدن به انتظارات و اهداف مشروعی که باید برای آن‌ها تلاش کنیم، باز دارد. ماکرون در ادامه یادآور شد که موضوع ایجاد صندوق، با مبدا و اصول اتحادیه هیچ ارتباطی ندارد، اما از آنجا که ما با یک بحران استثنائی در زمینه‌های یهداشتی و اقتصادی و اجتماعی مواجه هستیم به اتحاد با یکدیگر نیاز داریم. او پیش ازآغاز نشست در صفحه توئیتر خود نوشته بود که با آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان به منظور وضع برنامه اقتصادی بی‌سابقه در زمینه بحران کرونا همکاری می‌کنیم و امیدوار هستیم که این برنامه در سطح انتظارات بازار کار، آب و هوا و نیز سطح حاکمیت ما و ارزش‌های اتحادیه اروپا باشد.