همدلی از جاری شدن سیلاب در ۱۳ استان کشور گزارش میدهد
سیل؛ یار کمکی کرونا
همدلی| گروه اجتماعی- این روزها که خبرهای شیوع گسترده کرونا و آمار رو به رشد قربانیان این ویروس در کشور نگاهها را به خود جلب کرده است، سیلی مرگبار ۱۳استان کشور را فرا گرفت و خسارات جانی و مالی زیادی را به بار آورد، با وجود ابعاد مرگبار این سیل، اما این واقعه چندان از سوی رسانهها مورد توجه قرار نگرفت و خبرهای آن در خیل اخبار کرونا گم شد.
در روز چهارشنبه و پنجشنبه ۲۵ و ۲۶ تیرماه ۱۳۹۹ سیل در استانهای آذربایجان شرقی و غربی، اردبیل، تهران، خراسان جنوبی و شمالی، زنجان، سمنان، سیستان و بلوچستان، قزوین، گلستان، گیلان جاری شد و خسارات زیادی را به بار آورد. علاوه بر تخریب خانهها، جادهها مزارع و مراتع و خسارتهای مالی فراوان سیل جان ۴نفر را در استانهای مختلف گرفت. رئیس سازمان امداد و نجات جمعیت هلال احمر به رسانهها گفته:«در چند روز گذشته بر اثر حوادث جوی در ١٣استان کشور، ۴نفر جان باختند». او گفت: «یک مرد ١٩ساله در شهرستان آمل بر اثر رعد و برق، یک زن ٦٥ ساله در شهرستان تالش استان گیلان و ۲ مرد در استان اردبیل بر اثر وقوع سیل جان باختند.» مهدی ولیپور، رئیس سازمان امداد و نجات جمعیت هلال احمر درباره آخرین جزئیات امدادرسانی به استانهای متأثر از حوادث جوی (رعد و برق و سیل و آبگرفتگی) به رسانهها گفت:«۱۱۳تیم امدادی متشکل از ۴۰۹نفر در ۵۸شهر و روستا امدادرسانی کردند، ١٨٨١نفر خدمات امدادی دریافت کردند و ۴۲نفر نیز به مناطق امن منتقل شدند و ۱۴۷نفر هم اسکان اضطراری یافتند.»
آب مصرفی برخی از روستاهای در مسیر سیل قطع شده و برخی جادههای روستایی نیز به دلیل جاری شدن سیل تخریب و بسته شده است. مزارع کشاورزی و باغات زیادی از سیل صدمه دیدند و تاسیسات روستایی و شهری نیز از گزند در امان نماندند. بارش باران سیل آسا فقط در دو شهر کوچک گالیگش و مینودشت از توابع استان گلستان ۸۵میلیارد ریال خسارت به جا گذاشت.
آمارها میگویند در ۶۰سال گذشته (۱۳۳۰ تا ۱۳۹۰) در حدود ۶هزار ۱۰۰واقعه سیل در کشور گزارش شده که حدود ۵۰ درصد آن در ۲دهه اخیر روی داده است. براساس آمار برنامه عمران ملل متحد (UNDP) کشور ایران در رده هفتم کشورهای در معرض خطر وقوع سیل و قبل از کشور افغانستان قرار دارد و از نظر بلایای طبیعی نیز در رتبه چهارم جهانی قرار دارد. اگر چه ایران کشوری سیل خیز است اما سیلهای تابستانه که در دهههای اخیر بیشتر شده است، نشانه خوبی نیست.
کارشناسان معتقدند سیلی چنین فراگیر با یک بارندگی تابستانه تنها میتواند یک پیام داشته باشد؛ پوشش گیاهی ضعیف شده و سطح جنگلها ومراتع کاهش یافته است و دیگر توان جذب بارشها را ندارد. بدیهی است سیل زمانی رخ میدهد که خاک و پوشش گیاهی یک منطقه توانایی جذب کامل آب را نداشته باشد. در این زمان حجم آب به صورت غیرقابل کنترل از طریق کانالهای رودخانهای یا حفرههای طبیعی یا مخازن آب دست ساز بشر ریزش میکند.
در روز چهارشنبه و پنجشنبه ۲۵ و ۲۶ تیرماه ۱۳۹۹ سیل در استانهای آذربایجان شرقی و غربی، اردبیل، تهران، خراسان جنوبی و شمالی، زنجان، سمنان، سیستان و بلوچستان، قزوین، گلستان، گیلان جاری شد و خسارات زیادی را به بار آورد. علاوه بر تخریب خانهها، جادهها مزارع و مراتع و خسارتهای مالی فراوان سیل جان ۴نفر را در استانهای مختلف گرفت. رئیس سازمان امداد و نجات جمعیت هلال احمر به رسانهها گفته:«در چند روز گذشته بر اثر حوادث جوی در ١٣استان کشور، ۴نفر جان باختند». او گفت: «یک مرد ١٩ساله در شهرستان آمل بر اثر رعد و برق، یک زن ٦٥ ساله در شهرستان تالش استان گیلان و ۲ مرد در استان اردبیل بر اثر وقوع سیل جان باختند.» مهدی ولیپور، رئیس سازمان امداد و نجات جمعیت هلال احمر درباره آخرین جزئیات امدادرسانی به استانهای متأثر از حوادث جوی (رعد و برق و سیل و آبگرفتگی) به رسانهها گفت:«۱۱۳تیم امدادی متشکل از ۴۰۹نفر در ۵۸شهر و روستا امدادرسانی کردند، ١٨٨١نفر خدمات امدادی دریافت کردند و ۴۲نفر نیز به مناطق امن منتقل شدند و ۱۴۷نفر هم اسکان اضطراری یافتند.»
آب مصرفی برخی از روستاهای در مسیر سیل قطع شده و برخی جادههای روستایی نیز به دلیل جاری شدن سیل تخریب و بسته شده است. مزارع کشاورزی و باغات زیادی از سیل صدمه دیدند و تاسیسات روستایی و شهری نیز از گزند در امان نماندند. بارش باران سیل آسا فقط در دو شهر کوچک گالیگش و مینودشت از توابع استان گلستان ۸۵میلیارد ریال خسارت به جا گذاشت.
خسارت سیل در استانها
در استان گیلان نیز عمده بارشها مربوط به آستارا و تالش بود؛ در شهرستان تالش سیل سرازیر شده از ارتفاعات و مناطق کوهستانی بخش مرکزی تالش، پل ۲۰متری شهر را مسدود کرد و جان یک زن ۵۰ساله را نیز در مناطق ییلاقی گرفت. در استان اردبیل وقوع توفانهای تندری تابستانه و سیلابهای سبب جان باختن ۲نوجوان و بروز خساراتی در مناطق مختلف استان اردبیل شد؛ برای نمونه در شهرستان مشگینشهر ۱۵۰میلیارد ریال به مزارع کشاورزی، باغات، اماکن مسکونی و دامی روستاییان و عشایر، راههای اصلی، فرعی و روستایی و ابنیه فنی آسیب زد و در شهرستان خلخال ۴۰واحد مسکونی دریکی از روستاها بهطور کامل تخریب شد. به گفته مدیرکل مدیریت بحران آذربایجان شرقی این سیل تابستانه به ۲۱۷روستا این استان هم خسارت وارد کرده است. بر اساس این گزارش این سیل خسارت مالی بر واحدهای مسکونی روستاییان در شهرستانهای مراغه، سراب، ورزقان، چارایماق، مرند و عجبشیر وارد کرد و در فصل برداشت محصول، موجب نگرانی کشاورزان این مناطق شد. وقوع سیل در شهرستانهای پنجگانه همچنین موجب آسیب دیدن زیرساختهای ارتباطی و خدماتی (برق، آب و گاز و تلفن)، اماکن دامی، پلها و تعدادی دام شد که هنوز رقم آن برآورد نشده است.ایران در رتبه هفتم جهانی وقوع سیل قرار دارد
جغرافیای ایران با بارش بارانهای سیلآسا و جاری شدن سیل بیگانه نیست. با نیم نگاهی به خبرهای تاریخ مصرف گذشته به این واقعیت دست پیدا میکنیم که سیل از جمله خطرات طبیعی در کشور ماست که فراوانی وقوع آن در سالهای اخیر روند افزایشی داشته و خسارات ناشی از آن همه ساله بخشی از کشور را تحت تاثیر قرار داده است. سیل نوروز ۹۸ که اکثر استانهای کشور را درگیر کرد، مثال روشنی از این ماجراست.آمارها میگویند در ۶۰سال گذشته (۱۳۳۰ تا ۱۳۹۰) در حدود ۶هزار ۱۰۰واقعه سیل در کشور گزارش شده که حدود ۵۰ درصد آن در ۲دهه اخیر روی داده است. براساس آمار برنامه عمران ملل متحد (UNDP) کشور ایران در رده هفتم کشورهای در معرض خطر وقوع سیل و قبل از کشور افغانستان قرار دارد و از نظر بلایای طبیعی نیز در رتبه چهارم جهانی قرار دارد. اگر چه ایران کشوری سیل خیز است اما سیلهای تابستانه که در دهههای اخیر بیشتر شده است، نشانه خوبی نیست.
کارشناسان معتقدند سیلی چنین فراگیر با یک بارندگی تابستانه تنها میتواند یک پیام داشته باشد؛ پوشش گیاهی ضعیف شده و سطح جنگلها ومراتع کاهش یافته است و دیگر توان جذب بارشها را ندارد. بدیهی است سیل زمانی رخ میدهد که خاک و پوشش گیاهی یک منطقه توانایی جذب کامل آب را نداشته باشد. در این زمان حجم آب به صورت غیرقابل کنترل از طریق کانالهای رودخانهای یا حفرههای طبیعی یا مخازن آب دست ساز بشر ریزش میکند.