دعوای همیشگی آغاز دولتها دوباره تکرار شد
خزانه کشور؛ گل یا پوچ؟
همدلی| عمر دولت سیزدهم به پایان رسید و مسعود پزشکیان به صورت رسمی سکان اجرایی کشور را تحویل گرفت اما در کنار مراسم تحویل دولت، حواشی متعددی مبنی بر خالی بودن خزانه کشور به گوش میرسد.
به گزارش اکوایران، دولت سیزدهم همواره ادعا میکرد که دولت را با خزانه منفی 53هزار میلیاردی از دولت روحانی تحویل گرفت و همین عامل کار این دولت را سخت میکرد. همچنین مسئولان دولت سیزدهم بارها به این نکته اشاره کردند که در دوران ریاست جمهوری ابراهیم رئیسی، کشور به رشد اقتصادی قابل توجهی رسید و قرار نیست خزانه خالی تحویل دولت بعدی شود. در این راستا «احسان خاندوزی» وزیر اقتصاد دولت سیزدهم در خرداد امسال گفت: «تجربه خزانه خالی نباید تکرار شود تا دولت آینده با دغدغه کمتری نسبت به مسائل فوریتی تصمیم بگیرد».
اختلاف عددی بین ارقام ادعایی
بعد از گذشت حدود دو ماه از صحبتهای خاندوزی، اخبار ضد و نقیضی به گوش میرسد. در ابتدا «داوود منظور» رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور اعلام کرد: «دولت را با خزانه 30هزار میلیارد تومانی تحویل میدهیم» اما وزیر اقتصاد بلافاصله عدد متفاوتی را اعلام کرد. او در مکاتبه با سرپرست ریاست جمهوری آورده است که مطابق اطلاعات خزانهداری کل کشور و پس از پرداخت 671هزار میلیارد تومان مصارف بودجه عمومی دولت طی چهار ماه، بدهی خزانه بابت تنخواه بانک مرکزی صفر و خالص طلب خزانه از سازمان هدفمندی یارانهها حدود 8 هزار میلیارد تومان است که با لحاظ موجودی نقدی 10.5هزار میلیارد تومانی مجموعاً نزدیک 18.5هزار میلیارد تومان مثبت است.
موجودی حسابی به اندازه حقوق سه روز کارمندان دولت
اعلام موجودی خزانه واکنشهای زیادی را در پی داشت. برای مثال سایت «عصر ایران» در مطلبی موجودی خزانه را عملا «هیچ» خواند و نوشت که دولت هر ماه 150هزار میلیارد تومان حقوق و دستمزد به کارمندان میدهد و موجودی کنونی خزانهای که دولت سیزدهم تحویل دولت چهاردهم میدهد، تنها برای دادن حقوق دو الی سه روز کارمندان دولت کفایت میکند.البته طرفداران دولت سیزدهم به این انتقادات پاسخ دادند. روزنامه کیهان در این باره نوشت که وقتی فهمی نسبت به خزانه نباشد، نتیجه این میشود که فکر میکنند خزانه مثل گاوصندوق است. اول سال کل پولها وارد آن میشود و تا آخر سال خرج میشود. موجودی مثبت خزانه در پایان تیرماه، در شرایطی ایجاد شده که دولت از بانک مرکزی تنخواه نگرفته و ۷۰درصد اوراق بدهی امسال را هنوز نفروخته است یعنی ظرفیتهای درآمدی دیگری برای دولت چهاردهم دست نخورده باقی مانده و علاوه بر این، امسال بیش از ۱۱۰۰هزار میلیارد تومان درآمد مالیاتی وصول میشود. بنابراین، درآمد ارزی و ریالی ماههای آینده هنوز کسب نشده که هزینه شود.
کیهان: درآمد نفتی خرج بدهی دولت روحانی شد؟!
در مقابل منتقدان دولت سیزدهم این پرسش را مطرح کردند که چرا دولت سیزدهم بهرغم ادعای رشد اقتصادی بالا و افزایش میزان فروش نفت، چرا خزانه تقریبا خالی تحویل پزشکیان میدهد؟ روزنامه کیهان در پاسخ به این پرسش هم ادعا کرد که درآمد نفتی کشور صرف تسویه بدهیها و هزینههای برجامانده از دولت روحانی میشود.
تکرار تاریخ در قاب ایرانی
با نگاهی به موقعیتهای مشابه در دولتهای پیشین میتوان دریافت که موضوع تحویل گرفتن خزانه خالی یا خزانه با موجودی کم، مساله تازهای نیست. با روی کار آمد روحانی هم این مساله عنوان شده بود و مدیران آن دولت ادعا میکردند که خزانه کشور خالی است اما رئیس بانک مرکزی دولت احمدینژاد این مساله را تکذیب کرده و گفته بود: «ذخایر ارزی دولت بالای 100 میلیارد دلار است و اصلاً خزانه خالی نیست. اتفاقاً خزانه کشور پر است».
پیشتر هم دولت روحانی تحویل خزانه منفی به دولت رئیسی را بارها تکذیب کرده بود. «محمدباقر نوبخت» معاون رئیسجمهور و رئیس سازمان برنامه و بودجه دولت دوازدهم در سال 1401 و در واکنش به ادعاهایی که درباره خالی بودن خزانه مطرح شد در گفتوگویی با ایلنا گفته بود: «اگر خزانه خالی بود، دولت سیزدهم چطور توانست در ماههای اول بدون خلق پایه پولی و ایجاد بدهی حقوق کارمندان را پرداخت کند؟».