همه درکنار پزشکیان

همدلی| آرزو بخشنده: کل آرای شمارشده، 24 میلیون، واجدین شرایط حدود 61.5 و نرخ مشارکت 60 درصد. این اعداد و ارقام معنادار امتداد مشارکت حداقلی است با تبلیغات جناح‌های رقیب که هر یک بر پرطرفدار بودن خود صحه گذاشتند. البته کمی تامل در آرای حاصله نشان می‌دهد؛ دو اتفاق مهم در این انتخابات رخ داد: اول اینکه شعارها و وعده‌های کور نامزدها نتواست بخش بزرگی از جامعه را اقناع کند. دوم اینکه اصولگرایان و خودی‌ها نیز به رغم ادعاهای پرطمطراق خود جمعا توانستند حدود 13 میلیون رای کسب کنند که با آرای 1400 رئیسی حدود 5 میلیون رای فاصله دارد. این فاصله معنادار حتما به عملکرد اصولگرایان در دولت سیزدهم و نارضایتی‌های سال 1401 بازمی‌گردد، آنجا که حتی گرایش‌های نزدیک به دولت سیزدهم اصرار تندروها بر مسئله حجاب را در مقابل مشکلات معیشتی خود با عقل معاش سنجیدند.
چرایی سبقت پزشکیان از رقیبان مدعی
این رویگردانی البته در این انتخابات نشانه‌های مهمی داشت. آرای بالای مسعود پزشکیان در روستاها و اختلاف فاحش  او با مدعیان  ادامه‌دهنده راه رئیسی بیانگر تاثیر یکجانبه گفتمان پزشکیان در تبلیغات بود. مولفه‌های صداقت، ساده‌زیستی، وفاداری به خانواده و شعار حمایت از محرومان بلافاصله از طرف طبقات محروم سنتی شنیده شد.
اما باید به این نکته توجه کرد که مسعود پزشکیان دو وجه متمایز در این انتخابات داشت: وجه اول همان صداقت و عدالت‌محوری بود که از طرف طبقات پایین جامعه در جامعه روستایی و کشاورز شنیده شد. وجه دومی که کمتر به مورد توجه آرای خاموش و تاثیرگذار قرار گرفت، مسائل آزادی‌خواهانه و بیان نظراتی بود که در موضوعاتی چون حجاب، فیلترینگ و تخصص‌گرایی نتوانست قشر خاکستری را آنگونه که باید به میدان بیاورد. این نکته نشاندهنده عملکرد ضعیف اصلاح‌طلبان در اقناع افکارعمومی است.
رای بالقوه و خاموش پزشکیان
اگر تکیه بر عدالت و حمایت از محرومان را با در نظر گرفتن پیشینه مسعود پزشکیان در مجلس به عنوان ذات سیاسی و اجتماعی او در نظر بگیریم، غریزه سیاسی مردم را قانع کرد اما در بخش آگاهی‌بخشی به طبقات متوسط و قهرکنندگان با مشارکت سیاسی تیم مسعود پزشکیان موفقیت کم‌رمقی داشتند، که اگر جز این بود باید دیروز جشن پیروزی جبهه اصلاحات و میانه‌روها برگزار می‌شد. البته این ضعف که در چند روز باقیمانده به دور دوم باید برطرف شود مورد توجه حامیان پزشکیان قرار گرفته است.
محمود صادقی می‌گوید: پزشکیان می‌تواند با جذب آرای بخشی از کسانی که در دور اول رای ندادند، برنده مرحله نهایی انتخابات باشد.
او در توئیتی درباره کشیده شدن انتخابات به مرحله دوم، نوشت: «در انتخابات چهاردهم، با وجود مشارکت 40 درصدی دکتر پزشکیان اکثریت آرا را به دست آورد. این پیروزی بزرگی برای او و اصلاح طلبان است. پزشکیان می‌تواند با جذب آرای بخشی از کسانی که به هر دلیلی در دور اول رای ندادند و بخش تکنوکرات و میانه روی آرای قالیباف پیروز نهایی انتخابات باشد.»
البته این فقط یک تئوری است که نیاز به ابزار و راهکارهای مهمی دارد تا در فرصت کم موجود بتواند این آرای خاموش را به حرکت وادارد. اشاره “علی ربیعی” به آنچه رخ‌ داد، بیان همین نکته است که آرای بالقوه مسعود پزشکیان در سمتی قرار گرفته است که در انتهای ناامیدی از تغییر با هیچ تکانه‌ای به حرکت در نیامده و نیاز به تحلیل بیشتر و اقدام سریع دارد. علی ربیعی دیروز در شبکه ایکس به نیامدن قشر خاکستری و خالی بودن میدان مشارکت اشاره کرد و نوشت: «چند روز پیش، نوشته بودم: «رقیب پزشکیان، این چهار نفر نیستند! رقیب پزشکیان، ناامیدی از نتایج مشارکت است که آن هم برآمده از کارشکنی‌ها در گذشته و در مقابله با رای مردم و همچنین عملکرد جریان یک‌دست‌شده سال‌های اخیر است.‏ پیام کسانی که مشارکت نکردند، واضح، روشن و قابل دریافت است. باید از خودمان بپرسیم بر سر ایران و آرمان اصلی انقلاب یعنی «حق تعیین سرنوشت شهروندان به شیوه انتخابات» چه آمده است؟!»
ناامیدی و رای اکثریت
ناامیدی اگر یک ویروس سیاسی ساخته و پرداخته تدروی‌ها باشد، همه‌گیری آن نه واکسن دارد و نه با حرف‌درمانی و داروهای موضعی از بین خواهد رفت. ناامیدی در میان اکثریت جامعه فقط با تزریق امید‌های کوچک و پی در پی رفع خواهد شد. نمی‌توان از مردمی که سال‌ها سرخوردگی را در بیان نظرات، سبک پوشش و ابتدایی‌ترین حقوق شهروندی خود با سد تندوری گروه‌های سیاسی رادیکال در امور اجرایی کشور رو به رو بودند انتظار داشت در یک انتخابات زودرس و بسته‌بندی شده به مرحله اقناع و بسیج عمومی برسند. چنانچه حسام‌الدین آشنا از تیم دولت روحانی نیز دیروز به آن اشاره کرد و هشدار داد که: ‏وقتی ۳۵ سال همواره بر سر جمهور کوبیدید که رئیس‌جمهور کاره‌ای نیست؛ چرا انتظار مشارکت بالا دارید؟
مرحله دوم آرای خاکستری به میدان می‌آید
اگر از گلایه و شکوه درباره عدم مشارکت بگذریم، باید اینطور تصور کنیم که راهی جز ایجاد امیدهای کوچک اما موثر در زمینه‌های سیاسی و اجتماعی وجود ندارد تا بتوان از سد رادیکال‌ها در انتخابات گذشت. احتمالا بازگشت به سخنان تحلیلگران در دور اول انتخابات راهگشاست، کسانی که بر موضوعاتی چون حجاب، فیلترینگ و ایجاد رضایت در نسل z و زنان تاکید کردند. بسیاری از تحلیلگران هم بر این عقیده‌اند که برای پیروزی پزشکیان همه باید به میدان بیایند، آنهایی که در قشر خاکستری قرار گرفته‌اند و از وضعیت موجود ناراضی هستند. دوقطبی جلیلی – پزشکیان در مقابل دو قطبی قالیباف- پزشکیان راهگشاتر به نظر می‌رسد و برخی معتقدند در مرحله دوم آرای خاکستری تعیین تکلیف خواهد کرد.
“حشمت‌الله فلاحت‌پیشه” دیروز به خبرآنلاین گفته:« یک هفته دیگر وقت است. در یک هفته پیش‌رو دو نفر باید تلاش کنند آرای طبقات ناراضی و سرخورده را پخش کنند و من معتقد هستم که پیروز انتخابات آینده آرای خاکستری خواهد بود. مرحله دوم انتخابات مرحله جدی است و آرای قالیباف به صورت طبیعی بین جلیلی و پزشکیان تا حد زیادی به صورت مساوی تقسیم خواهد شد؛ چراکه قالیباف و پزشکیان در برنامه‌های توسعه‌ای و مربوط به پیشرفت به‌هم نزدیک هستند و چنین برنامه‌هایی در ستاد جلیلی نیست، بلکه ما عکس این موضوع را مشاهده می‌کنیم. اما بخشی از پایگاه رأی قالیباف که در جریان‌های سیاسی شکل می‌گیرند به سمت جلیلی می‌رود اما بنده بر این باور هستم که در نهایت آرای قالیباف میان پزشکیان و جلیلی تقسیم خواهد شد.»وی افزود: « شاید بخش اعظم کسانی که نظرسنجی‌ها را اعلام می‌کردند افرادی بودند که در حوزه عملی فعالیت نمی‌کردند، بلکه بیشتر در رسانه و فضای مجازی فعالیت داشتند. اما بنده به عنوان کسی که مقداری بیشتر کشور را گشتم، سطح مشارکت پایین زیاد بنده را غافلگیر نکرد.این قضیه چند دلیل هم داشت؛ اول اینکه فضای مجازی تا حدی توسط ربات‌ها آلوده شده و ربات ها هم در دست بازیگران حرفه‌ای قرار دارد، لذا آمارها مقداری غلط‌انداز می‌شوند.»
وی با بیان اینکه سطح نسبتاً پایین رقابت‌های ریاست جمهوری و چینش ناعادلانه منجر به این شد که عرصه رقابت انتخاباتی پر شوری شکل نگیرد، گفت: «به هر‌حال سرخوردگی، نارضایتی و ناامیدی مردم حاصل سال‌ها ناکارآمدی و شعارهای دروغ و بدون پشتوانه عملی است. انتظار اینکه در طول دو هفته رقابت تبلیغاتی مردم فضای پرشور و امید را شکل بدهند، غیرمعقول است. به ویژه اینکه نوعی ناامیدی و سرخوردگی در طول سالیان سال شکل گرفته و فضای ذهنی سیاستمداران کشور با بدختی‌های مردم همخوان نیست.به عبارت دیگر سیاستمداران راه خودشان را رفتند و مردم را در بدبختی و مشکلات خودشان تنها گذاشتند. »