مانع سیمانی جلوی پای مستأجران و خریداران مسکن

همدلی| فاطمه آقایی‌فرد: خبر بالا رفتن قیمت نهاده‌های ساختمانی عرضه شده در بورس، هر چه برای سهامداران و صاحبخانه‌ها شیرین است، برای مستاجران و افرادی که این‌روزها با کفش‌های آهنین محله به محله پایتخت را برای پیدا کردن قیمتی مناسب رصد می‌کنند، تلخ و دردناک است.
سیمان یکی از مصالح لازم در ساختمان‌سازی است که از گذشته تاکنون در این صنعت به کار رفته و کمتر جایگزینی برای آن می‌توان پیدا کرد؛ اما حالا زمزمه‌هایی از گرانی‌اش در روزهای آینده به گوش می‌رسد.
همین دیروز بود که دبیر انجمن صنعتی کارفرمایان سیمان، به صراحت اعلام کرد سیمان به زودی گران می‌شود؛«در فروردین ماه امسال تولید سیمان ۷.۸درصد و در تحویل داخلی ۱۰درصد رشد داشته، همچنین صادرات کلینکر ۱۸درصد رشد و صادرات سیمان ۲۲درصد کاهش داشته، با توجه به شرایط اقتصادی و بالا رفتن هزینه تولید به دنبال افزایش قیمت سیمان هستیم». عبدالرضا شیخان در ادامه افزود:«قیمت تمام شده بیش از ۵۰ درصد افزایش یافته و قیمت مواد اولیه، هزینه حمل و نقل، هزینه پیمانکاری، خرید قطعات و نیروی انسانی همه با افزایش همراه بوده است؛ طبق مذاکرات صورت گرفته تا پایان هفته درباره تغییر قیمت سیمان تصمیم‌گیری می‌شود».
شیخان تاکید کرد: «سال گذشته حدود ۳۰درصد قیمت سیمان افزایش یافت، اما امسال درخواست صنعت سیمان بیش از این رقم است و منتظر تصمیم‌گیری در این زمینه هستیم». هر چند آنطور که آگاهان حوزه ساختمان‌سازی می‌گویند، سهم سیمان در صنعت ساخت‌وساز بسیار ناچیز است، اما با این همه بارها درباره بلایی که بالا رفتن قیمت سیمان به جان خانه‌ها انداخته سخن گفته شده؛ اواسط تابستان سال گذشته بود که علی اصغر بحری، نایب رئیس شرکت تعاونی مصالح ساختمانی، درباره وضعیت آشفته‌ای که با بالا رفتن قیمت سیمان در ساخت و ساز ایجاد شد، گفت: «افزایش قیمت سیمان بنا بر هماهنگی‌های صورت گرفته در کشور اعمال شده هر چند که می‌توانست به صورت پلکانی انجام شود تا احیاناً مشکلی در کیفیت بتن‌ریزی‌ها و ایجاد زیرساخت‌های عمرانی کشور به دلیل عدم پرداخت مابه‌تفاوت هزینه پیمانکاران از سوی کارفرمایان اتفاق نیافتد».
به گفته بحری:«سهم دو درصدی سیمان در صنعت ساخت و ساز از تاثیرات فاحشی که ناشی از افزایش قیمت زمین، کارگر و تزئینات داخل ساختمان بر صنعت ساخت و ساز اعمال کرده، بیشتر نیست و شاید بیشتر از بعد روانی جامعه را تحت تاثیر قرار داده باشد». خبر افزایش قیمت سیمان در روزهای آینده در حالی مطرح است که در چند هفته گذشته بالا رفتن قیمت دیگر مصالح ساختمانی توجه بسیاری را به خود جلب کرده بود؛ خبری که از تورم 8.4 درصدی این نهاده‌ها در زمستان سال 98 نسبت به سال 97 حکایت می‌کرد.

گران می‌شود؛ حتی اگر این سهم ناچیز باشد

شاید خیالمان از این بابت راحت شود که سیمان سهم ناچیزی در این معرکه گرانی دارد، اما واقعیت این است که در بازاری که طی دو سال اخیر تاکنون 200 درصد افزایش قیمت را تجربه کرده و به نظر می‌رسد دیگر ظرفیتی برای گرانی ندارد، این گونه خبرها باز هم ترسناک باشد؛ تاثیر روانی یا واقعی، کوتاه‌مدت یا بلندمدت‌؛ این یعنی بوی گرانی هنوز هم از آسمان‌خراش‌های تهران می‌آید و مستاجران چند قدم دیگر از خرید خانه فاصله می‌گیرند.
نکته قابل‌توجه دیگری که با بالا رفتن قیمت سیمان در روزهای آینده وجود دارد، تناقض در میان گفته‌های سکانداران اقتصادی و واقعیتی است که اتفاق می‌افتد؛ در حالی جمله «فعلا خانه نخرید تا ارزان شود» از میان صحبت‌های مسئولان شنیده می‌شود که همچنان خبرها از بالا رفتن قیمت نهاده‌های ساختمانی و حتی زمین که 70درصد در قیمت تمام شده مسکن نقش دارد، حکایت می‌کند.
تیر ماه سال گذشته بود که وزیر راه و شهرسازی از مذاکره با پلیس فتا و وزارت ارتباطات برای برخورد با سایت‌های افزایش دهنده قیمت مسکن خبر داد و گفت: «مردم در این شرایط خویشتن‌داری کنند و خرید نداشته باشند تا بازار هیجانی فروکش کرده و قیمت ها واقعی شود»؛ شاید خیلی‌ها آن‌روز طبق این وعده از خرید خانه منصرف شدند و منتظر پایین آمدن قیمت‌ها ماندند؛ آن روزها متوسط قیمت هر متر مربع واحد مسکونی در تهران بر اساس گزارش‌های رسمی، حدود 13میلیون و 425 هزار تومان بود، اما حالا به 16 میلیون و 970 هزار تومان رسیده و چیزی تا 17میلیون تومان باقی نمانده؛ یعنی اگر گسی بدون توجه به این وعده‌ها آن روز خرید خانه را انجام داده بود، حالا بیش از 26درصد در ازای هر متر سود نصیبش می‌شد. حالا آنطور که گزارش‌های چند روز اخیر نشان می‌دهد، از ابتدای سال جاری تاکنون به‌دلیل شرایط خاص شیوع کرونا حجم فایل‌های عرضه شده در بازار معاملات ملکی پایتخت کاهش چشمگیری پیدا کرده بود اما از ابتدای هفته جاری با بازگشت بخش زیادی از کسب‌و‌کارها به وضعیت عادی، حضور تدریجی برخی از فروشندگان مسکن در بازار قابل مشاهده است.
واسطه‌های ملکی عنوان می‌کنند تعدادی از فروشندگان مسکن در بازار حاضر شده‌اند و فایل خود را برای فروش عرضه کرده‌اند. با این حال به گفته فعالان بازار ملک، نکته قابل‌توجه در خصوص فایل‌های عرضه شده از سوی این گروه از مالکان، قیمت پیشنهادی برای واحدهای مسکونی است. دنیای اقتصاد در این زمینه می‌نویسد، مشاوران املاک در اغلب مناطق پایتخت می‌گویند: «قیمت پیشنهادی برای فایل‌های عرضه شده بسیار بالا و حتی در برخی موارد عجیب و غریب است. از دیدگاه آنها، به نظر می‌رسد این گروه از فروشندگان با احتساب تورم احتمالی فصل تابستان، قیمت‌های پیشنهادی خود را ارائه داده‌اند. به همین دلیل تفاوت زیادی میان قیمت‌های پیشنهادی آنها در مقطع کنونی و همین‌طور ماه‌های گذشته است. از این رو شرایط برای خرید واحدهای مسکونی سخت‌تر از گذشته خواهد بود و شکاف بودجه خانوار و قیمت کل واحدهای مسکونی در بازار مسکن بیش از گذشته می‌شود».

مسکن قابل‌پیش‌بینی نیست

مهدی سلطان‌محمدی، کارشناس بازار مسکن در این‌باره به «همدلی» می‌گوید: «تاثیر قیمت سیمان بر قیمت تمام شده مسکن ناچیز است، اما آنچه که اهمیت دارد قیمت دیگر نهاده‌های ساختمانی و نرخ زمین است که در قیمت مسکن نقش زیادی را دارند». این کارشناس مسکن در ادامه صحبت‌های خود با «همدلی» افزود: «70درصد قیمت تمام شده مسکن را زمین تشکیل می‌دهد و از میان سایر نهاده‌های ساختمانی سیمان نقش ناچیزی در این موضوع دارد که به هر حال این سهم ناچیز هم تاثیر خود را بر بازار می‌گذارد».
سلطان‌محمدی درباره پیش‌بینی قیمت مسکن در روزهای آینده با توجه به بالا رفتن قیمت نهاده‌های ساختمانی گفت: «در صورتی که نرخ تورم بیش از 20درصد باشد، قیمت مسکن افزایش خواهد یافت، اما به طور کلی پیش‌بینی قیمت مسکن موضوعی دور از واقعیت است و افرادی که در این زمینه ادعای جهان‌بینی دارند، از شجاعت خوبی برخوردار هستند».
این کارشناس در ادامه به «همدلی» گفت: «قیمت مسکن شاید در ماه‌های آینده افزایش یابد، اما باید توجه کرد که جهش قیمتی در کار نیست و وضعیتی مانند سال 97 در این بازار دور از انتظار است». این کارشناس در ادامه به مردم توصیه کرد تا با توجه به وضعیت دارایی و فاکتورهای اقتصادی خود وارد این بازار شوند و در صورت نیاز مسکن خود را تهیه کنند.
سوالی که با قول سیمانی‌ها در رابطه با افزایش قیمت این نهاده ساختمانی مطرح می‌شود این است که آیا همچنان می‌توان با تورمی که هزینه‌های ساخت و ساز روی دست سازندگان می‌گذارد، منتظر کاهش قیمت هر متر خانه بود؟