تحریم جدید آمریکا همزمان با گزارش آژانس

همدلی| محسن رفیق:تحریم جدید آمریکا علیه ایران و گزارش آژانس انرژی اتمی درباره گزارش فعالیت‌های اتمی ایران در قالب برجام با واکنش‌های زیادی از سوی منابع خبری و مسئولان کشورهای جهان روبه‌رو شده است. پس از انتقال موفقیت‌آمیز محموله 5 نفتکش ایرانی به ونزوئلا، آمریکا در اقدامی تلافی‌جویانه، تحریم‌های جدیدی را بر روی برخی کشتی‌های ایرانی وضع کرد. این در حالی است که آمریکا به موازات این تحریم‌ها به دنبال ترغیب شورای امنیت سازمان ملل جهت اعمال تحریم تسلیحاتی دائمی علیه ایران نیز هست. بر همین اساس، دفتر کنترل دارایی‌های خارجی خزانه‌داری آمریکا روز دوشنبه با اعلام لیستی از کشتی‌ها و نفتکش‌های ایرانی، اعلام کرد که این کشتی‌ها در موضوع منع اشاعه تسلیحات اتمی و همچنین تحریم جامع آمریکا علیه ایران، طبقه‌‌بندی شوند. مایک پمپئو هم با صدور بیانیه‌‌ای اعلام کرد که تحریم‌های جدیدی علیه خطوط کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران و شرکت‌های حمل و نقل زیر مجموعه آن، اجرایی شده‌‌اند. او افزود: ۶ ماه پیش اعلام کردم که آمریکا اقداماتی را علیه این شرکت‌ها تحت فرمان اجرایی ۱۳۳۸۲ وضع خواهد کرد که اشاعه‌دهندگان سلاح کشتار جمعی و حامیان آنها را هدف قرار خواهد داد. وزیر خارجه آمریکا همچنین مدعی شد: برای اینکه به صادرکنندگان کالاهای انسان‌دوستانه برای جایگزین کردن راه‌های حمل و نقل بدهیم، اجرای این تحریم‌ها را ۱۸۰ روز به تعویق ‌‌انداختیم. امروز این اقدام سخاوتمندانه ما به پایان آمده است و صنایع دریایی و تجاری که با ایران دادوستد داشتند باید روش نقل و انتقال دیگری را برگزینند یا اینکه در معرض مجازات تحریم قرار گیرند. در کنار این تحریم‌های جدید آمریکا،‌ گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در مورد فرارفتن ذخایر اتمی ایران از حدود اعلام شده در برجام، مساله دیگری بود که برخی کشورهای اروپایی را به واکنش واداشت. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز جمعه، در گزارشی که در اختیار کشورهای عضو شورای حکام قرار داد، اعلام کرد که ذخیره اورانیوم غنی شده ایران تقریبا به هشت برابر حد مجاز در برجام رسیده است. بر همین اساس،‌ وزارت امور خارجه فرانسه با اعلام موضع این کشور درباره گزارش اخیر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره برنامه هسته‌ای ایران، خواستار همکاری ایران با آژانس شد. سایت وزارت امور خارجه فرانسه در بیانیه‌ای، درباره گزارش این آژانس آورده است: ما گزارش سه ماهه اخیر آژانس را درباره اجرای برجام از سوی ایران، که تخطی ایران از تعهداتش در برجام را تایید می‌کند مورد توجه قرار داده‌ایم. در این بیانیه همچنین آمده است: ما کاملا به برجام که عاملی مهم در ساختار عدم اشاعه تسلیحات هسته‌ای جهان بوده و تنها راه تضمین این است که برنامه هسته‌ای ایران منحصرا صلح‌آمیز می‌ماند، پایبندیم، به همین دلیل، به همراه شرکایمان در تروئیکای اروپا یعنی آلمان و انگلیس، سازوکار حل اختلاف در برجام را در تاریخ ۱۴ ژانویه به منظور ایجاد چارچوبی دقیق در جهت حفظ آن ایجاد کردیم. وزارت امور خارجه فرانسه در ادامه این بیانیه اظهار کرد: این گفتمان به منظور اطمینان حاصل کردن از این که ایران به پایبندی کامل نسبت به تعهداتش در برجام بازمی‌گردد، با جدیت بین شرکای برجام، و نیز بین تروئیکای اروپایی با روسیه، چین و ایران پیگیری می‌شود. فرانسه در بیانیه خود مدعی شده است که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گزارشی ویژه را درباره عدم همکاری ایران در زمینه شفافیت و راستی‌آزمایی تعهداتش منتشر کرده است. ما درباره مشکلاتی که آژانس درباره توان انجام دادن بازرسی‌هایش گزارش داده است، نگرانیم. همراه با شرکایمان، از ایران می‌خواهیم که کاملا و فورا با آژانس همکاری کند و بر حمایتمان از فعالیت حرفه‌‌ای و بی‌طرفانه‌‌ای که از سوی آژانس انجام می‌شود، دوباره تاکید می‌کنیم. ادعای فرانسه درباره نقض توافق هسته‌ای از سوی ایران در پی این مطرح می‌شود که ایران یک سال پس از خروج آمریکا از توافق هسته‌ای و متحمل شدن تحریم‌هایی یک‌جانبه از سوی آن و تعلل کشورهای اروپایی در عمل به تعهداتشان در زمینه ارائه راهکارهایی کاربردی برای کاهش تاثیر تحریم‌های آمریکا در اردیبهشت سال گذشته اعلام کرد که در چند گام تعیین شده تعهدات داوطلبانه‌اش در توافق هسته‌ای را کاهش می‌دهد. مقامات کشورمان اعلام کرده‌انده که این اقدامات بازگشت‌پذیر بوده و به محص عملی شدن تعهدات شرکای برجام به حالت قبل باز خواهد گشت. با این وجود واکنش از سوی چین و روسیه متفاوت بود. «هوا چون اینگ» سخنگوی دستگاه دیپلماسی چین روز دوشنبه در نشست خبری روزانه خود در پکن گفت: ایالات متحده آمریکا باید از اقدامات نادرست خود دست کشیده، مانع اجرای قراردادهای هسته‌ای سایر کشورها با ایران نشود و در این مسیر سنگ‌‌اندازی نکند و زمینه را برای تلاش‌های دیپلماتیک فراهم کند.
او با اشاره به اینکه چین از تقویت گفت‌وگو و همکاری بین ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی حمایت می‌کند، گفت: پکن بر اساس اجماع قبلی، به دنبال راه حل‌های مناسب برای حفاظت از برجام است و امیدواریم همه طرف‌ها بتوانند از تلاش‌های دیپلماتیک صورت گرفته در این زمینه پشتیبانی کنند و تلاش بیشتری برای کمک به سهولت اوضاع انجام دهند نه باعث تشدید درگیری‌ها شوند. این مقام چینی با اشاره به اینکه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی می‌تواند موضع عینی و منصفانه را در مورد برجام حفظ کرده و به طور صحیح مسائل مربوط را اداره کند، گفت: در مورد مساله هسته‌‌‌ای ایران، موضع چین حفظ توافق جامع، حمایت از چند جانبه‌گرایی، حفظ صلح و ثبات در خاورمیانه و نظم بین‌المللی بر اساس قوانین بین‌المللی است. خانم هوا ادامه داد: چین مایل است به همکاری نزدیک با طرف‌های ذیربط ادامه دهد تا تلاش‌های بی وقفه در پیشبرد حل سیاسی و دیپلماتیک موضوع هسته‌‌‌ای ایران انجام شود. او تصریح کرد: چین امیدوار است آمریکا با دقت به صدای جامعه جهانی گوش کرده و کارهای بیشتری برای کمک به خلع سلاح هسته‌‌‌ای بین‌المللی و سیستم منع گسترش سلاح‌های هسته‌‌‌ای انجام دهد.
سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه نیز در نامه‌ای به دبیرکل سازمان ملل، مخالفت مسکو را با تلاش آمریکا برای بهره‌ گیری از توافق هسته‌ای و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل در راستای اعمال تحریم تسلیحاتی نامحدود بر ایران، اعلام کرد. وزیر امور خارجه روسیه دولت ترامپ را به ایجاد کارزاری با انگیزه سیاسی برعلیه ایران متهم کرد و خواستار محکومیت جهانی تلاش آمریکا برای ترغیب شورای امنیت سازمان اعمال تحریم تسلیحاتی ملل به دائمی بر ایران شد. او در این باره اظهار کرد: بنای ما بر این است که سازمان ملل نباید در بند وضعیت سیاسی در آمریکا باشد که تصمیم گرفته است از توافق هسته‌ای خارج شود زیرا هیچ مبنای قانونی برای مطرح کردن مسئله تحریم تسلیحاتی علیه ایران در شورای امنیت سازمان ملل وجود ندارد. رئیس دستگاه دیپلماسی روسیه در ادامه گفت که توافق هسته‌ای و قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل از یک کل واحد هستند و نمی‌توان آن‌ها را جدا در نظر گرفت و آمریکا به جای کارشکنی در تصمیمات شورای امنیت، متعهد به اجرای آن‌ها است.