چشم‌ها نگران کمیسیون فرهنگی

همدلی| کوروش شیرازیان| امسال از همان ابتدا با روزهای عجیب و غریبی آغاز شد. تکرار مداوم روزهای سخت و غیرقابل پیش‌بینی البته از نیمه دوم سال قبل، بیش از گذشته شده بود و یکی از عرصه‌هایی که در مواجهه با اتفاقاتی همچون سیل نوروز 1398، حوادث آبان ماه، سقوط هواپیما و ترور شهید قاسم سلیمانی دچار سردرگمی و البته آسیب‌هایی جدی شد، عرصه فرهنگ و هنر بود. ماجرای بخشش مجدد مالیات برای کلیه هنرمندان از سوی سازمان برنامه و بودجه هم از جمله مباحث پرمناقشه سال قبل بود که البته موافقان و مخالفانی هم داشت. اکنون با آغاز به کار یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی، بسیاری از فعالان عرصه فرهنگ و هنر و البته مخاطبان دقیق و پیگیر این حوزه چشم به راه فعالیت‌های مهم‌ترین اقدامات مهم‌ترین نهاد قانون‌گذاری در ایران مانده‌اند و منتظر؛ چون بناست به زودی از میان نامزدهایی که برای حضور در کمیسیون‌های مختلف با هم رقابت می‌کنند، عده‌ای آن کمیسیون‌ها را تشکیل بدهند. کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی در دوره آتی هم باید به اتخاذ مهم‌ترین تصمیمات تقنینی چهار سال آینده برای فرهنگ و هنر، ارشاد و تبلیغات، صدا و سیما و ارتباطات جمعی، تربیت بدنی، جوانان، زنان و خانواده مشغول شود. غلامرضا منتظری، حسین جلالی، بیژن نوباوه وطن، زهره سادات لاجوردی، علی‌اصغر باقرزاده، فاطمه رحمانی، سیدعلی یزدی‌خواه، مرتضی آقاطهرانی، سیدرضا تقوی، نصرالله پژمان‌فر، امیرحسین بانکی‌پور و سیدنظام‌الدین موسوی نمایندگانی هستند که برای عضویت در کمیسیون فرهنگی مجلس یازدهم نام خودشان را در میان نامزدها قرار داده‌اند. در این گزارش به سوابق اجرایی این دوازده تن پرداخته‌ایم:

مدیرکل اسبق استان گلستان

غلامرضا منتظری اولین کسی است که در این نوشته به بررسی سوابق اجرایی او پرداخته‌ایم. او استاد دانشگاه است و در رشته الهیات و معارف اسلامی مدرک دکترا گرفته است. منتظری به عنوان عضوی از هیئت علمی گروه معارف اسلامی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی به شکل تمام وقت فعالیت داشته است. او که پژوهشگر و مولف در حوزه تاریخی، اجتماعی و اقتصادی بوده، به عنوان مدیرکلی فرهنگ و ارشاد اسلامی استان گلستان کار کرده، ریاست سازمان بسیج هنرمندان کشور را عهده‌دار بوده و کتاب‌هایی از جمله «کار و سیمای کارآفرینان در فرهنگ اسلامی»، «حیات با عزت» (مبانی و مصادیق)، «مدل مفهومی مدیریت جهادی»، را روانه بازار نشر کرده است.

مسئول دفتر مصباح یزدی

حسین جلالی را به عنوان مسئول دفتر آیت‌الله محمدتقی مصباح یزدی می‌شناسند. از او به عنوان یک روحانی و سیاستمدار اصول‌گرای تندرو یاد می‌شود. او در اولین روز حضور در مجلس، پیشنهاد ختم قرآن داد و این پیشنهاد با مخالفت بسیاری از همفکران او روبه‌رو شد. البته این روحانی اهل رفسنجان، کمیسیون اجتماعی را به عنوان اولین اولویت خودش مطرح کرده و در ادامه از کمیسیون فرهنگی نام برده است. او پیش از این، در قالب سخنرانی‌های مختلف در کرمان و رفسنجان به سخن گفتن درباره مسائل روز جمعه می‌پرداخت.

خبرنگار سابق؛ سیاستمدار فعلی

بسیاری از مردم بیژن نوباوه‌وطن را وقتی جلوی دوربین صدا و سیما قرار می‌گرفت و از گوشه و کنار ایران و خارج از کشور گزارش می‌داد، شناختند. او از دانشگاه صدا و سیما مدرک کارشناسی ارشد تولید گرفته است. بیژن نوباوه خبرنگار سابق و سیاستمدار کنونی است و پیش از این در ادوار هشتم و نهم هم نماینده مجلس شورای اسلامی بوده است. او تجربه پوشیدن قبای نایب رئیس دومی کمیسیون فرهنگی مجلس را هم در کارنامه خود در سال‌ها حضور در خانه ملت دارد. نوباوه در دوره هشتم و نهم مجلس، عضو شورای نظارت بر صدا و سیما هم بود و سال ۱۳۹۳ نشان افتخار جهادگر عرصه فرهنگ و هنر را به دست آورد.

معاون مرکز امور زنان در دولت احمدی‌نژاد

«زهره سادات لاجوردی» که به عنوان یکی از اعضای شورای مرکزی جبهه پایداری انقلاب اسلامی توانست به مجلس یازدهم راه پیدا کند، پیش از این و در هر دو دوره ریاست جمهوری محمود احمدی‌نژاد به عنوان معاون مرکز امور زنان فعالیت می‌کرد. او در حال حاضر، عنوان سخنگوی حزب زنان جمهوری اسلامی را هم یدک می‌کشد. لاجوردی از دانشکده اصول‌الدین تهران مدرک کارشناسی ارشد در رشته علوم قرآن و حدیث دریافت کرده و در عین حال، از جامعه الزهرای قم مدرک سطح دو حوزوی هم دارد.

متخصص بیماری‌های عفونی

علی‌اصغر باقرزاده هم یکی از نمایندگانی است که نامزد حضور در کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی در این دوره شده است. او مدرک پزشکی عمومی‌اش را از دانشگاه علوم پزشکی تهران دریافت کرده و در زمینه بیماری‌های عفونی تخصص دارد. باقرزاده فعالیت به عنوان مسئول دفتر مطالعات فرهنگی اجتماعی دانشگاه علوم پزشکی تهران را در کارنامه دارد، عضو کمیته ناظر بر نشریات دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی تهران است و ریاست اداره نشریات دفتر نهاد مقام معظم رهبری در دانشگاه‌های سراسر کشور را بر عهده دارد. این پزشک متخصص، رئیس اداره پی‌گیری و امور مشاوران دفتر نهاد مقام معظم رهبری در دانشگاه‌های سراسر کشور، مدرس دانشگاه علوم پزشکی تهران و مدیر امور فرهنگی دانشگاه علوم پزشکی تهران هم هست.

از معاونت آموزشی دانشگاه امام حسین تا مجلس یازدهم

فاطمه رحمانی از دیگر نامزدهای کمیسیون فرهنگی مجلس است که به جناح اصول‌گرا تعلق دارد. او که ریاست هیئت تیراندازی بانوان خراسان را در کارنامه دارد، پیش از این به عنوان مشاور استاندار خراسان رضوی، مدیر کل امور بانوان و خانواده خراسان رضوی، معاون آموزشی دانشگاه امام حسین، مشاور شهردار مشهد در امور بانوان، مدیر بسیج خواهران خراسان و دبیر کارگروه بانوان و جوانان استانداری خراسان رضوی فعالیت داشته است.

مدیرکل سابق آموزش و پرورش تهران

نفر بعدی که نامش در میان نامزدهای تصاحب یکی از صندلی‌های کمیسیون فرهنگی مجلس در دوره یازدهم دیده می‌شود، «سیدعلی یزدی‌خواه» است. او پیش از این در قامت مدیرکل آموزش و پرورش شهرستان‌های استان و شهر تهران، سرپرست اداره کل فرهنگ عمومی و قضایی جامعه در معاونت فرهنگی قوه قضائیه و مسئول مؤسسه علمی و آموزشی رزمندگان اسلام فعالیت داشته است.

امام جمعه سابق مسجد امام علی نیویورک

شاید او شناخته شده‌ترین فرد برای تکیه زدن بر صندلی ریاست کمیسیون فرهنگی مجلس یازده به حساب آید، چون پیش از این، در مجلس نهم به عنوان رئیس کمیسیون فرهنگی شناخته شده است. «مرتضی آقاتهرانی» که دبیرکلی‌اش بر جبهه پایداری انقلاب اسلامی را باید مهم‌ترین سمتش در طول سال‌های گذشته به حساب آورد، در دوره‌های هشتم و نهم مجلس شورای اسلامی به عنوان نماینده حضور داشته است. او در دهه ۷۰ و ۸۰ شمسی امام جمعه‌ مسجد امام علی نیویورک در ایالات متحده امریکا بود. «آقاتهرانی» فارغ‌التحصیل بنیاد باقرالعلوم است و البته عضو هیئت علمی‌اش هم هست. این روحانی اصول‌گرا، به جز تحصیل در حوزه، ابتدا مدرک فوق لیسانس در رشته فلسفه و در ادامه با رساله‌ای با موضوع «درباره‌ عرفان غیر نمادین ابن سینا از دید خواجه نصیرالدین طوسی» پی‌اچ‌دی خودش را از دانشکده فلسفه دانشگاه ایالتی نیویورک در بینگهمتون دریافت کرد.

نماینده‌ای با تجربه سه دوره حضور

«سیدرضا تقوی» نمایندگی ولی فقیه در وزارت جهاد کشاورزی و ریاست شورای سیاست‌گذاری ائمه جمعه را در کارنامه داشته است. این روحانی اصول‌گرا قبل از این هم در دوره دوم مجلس به عنوان نماینده مردم دامغان و در دوره‌های چهارم و پنجم به نمایندگی از مردم تهران در مجلس شورای اسلامی حضور داشته است. تقوی قبل از اینکه قالیباف به عنوان رئیس مجلس انتخاب شود، ریاست سنی مجلس در دوره کنونی را بر عهده داشت.

نماینده‌ای با سابقه مدیریتی در حوزه علمیه خراسان رضوی

نمایندگی در دوره نهم و دهم مجلس شورای اسلامی از مشهد و کلات و عضویت در کمیسیون فرهنگی مجلس در دوره قبل از جمله تجربیات نصرالله پژمان‌فر در خانه ملت بوده است. از منظر سیاسی او را باید به عنوان عضوی از جبهه پایداری در نظر گرفت. پژمان‌فر فعالیت به عنوان مدیر مدرسه علمیه شهید صدوقی و معاون آموزش و پژوهش مرکز مدیریت حوزه علمیه خراسان در کارنامه این روحانی به چشم می‌خورد.

از حوزه تا فلسفه غرب

سال 1361 وارد حوزه علمیه شد. این نویسنده، در کنار تحصیل در زمینه حوزوی کارشناسی ارشد رشته الهیات - فلسفه اسلامی خودش را سال 1376 از دانشگاه تربیت مدرس تهران دریافت کرد. امیرحسین بانکی‌پور دکترای فلسفه غرب هم دارد تا امروز کتاب‌هایی از جمله «مطلع مهر»، «سر دلبران» و «اخلاق خانواده» را روانه بازار نشر کرده است.

صندلی نمایندگی؛ سرنوشت مدیر خبرگزاری فارس

«سیدنظام‌الدین موسوی» که اغلب فعالان رسانه‌ای او را با سال‌های حضورش به عنوان مدیر خبرگزاری فارس می‌شناسند، در زمینه اجرایی تا امروز به عنوان مدیرعامل و مدیرمسئول موسسه خبرگزاری فارس، معاون ارتباطات و رسانه آستان قدس رضوی، مدیرمسئول روزنامه جوان و مدیرعامل شرکت پیام‌آوران روز، رئیس شورای فرهنگی و رئیس شورای اطلاع‌رسانی ستاد اجرایی فرمان امام(ره)، موسس و مدیرعامل خبرگزاری دانشجو، عضو هیات مدیره موسسه اجتماعی احسان برکت، دبیرکل انجمن روزنامه‌نگاران مسلمان، عضو تحریریه و دبیر سرویس دانشگاه روزنامه کیهان، موسس و مدیرعامل موسسه فرهنگی آرمان و عضویت شورای سردبیری روزنامه ایران را در کارنامه دارد. او مدرک کارشناسی ارشد علوم سیاسی از دانشگاه تهران دارد و ظاهرا مشغول تحصیل در مقطع دکترای رشته مطالعات منطقه‌ای در همین دانشگاه است. او تجربه تدریس در رشته علوم ارتباطات و علوم سیاسی در مراکز آموزشی مختلف را هم دارد.
با کنار هم قرار دادن خصوصیات و البته گرایش‌های فکری و سیاسی این دوازده نفر که به دنبال تصاحب کرسی‌های موجود در کمیسیون فرهنگی مجلس هستند، وضع اصلا قابل پیش‌بینی نیست. ترکیبی شبیه به این، دو دوره قبل در مجلس کار را به جایی رساند که فیلم‌های قابل توجهی یا شانس اکران را به دست نیاوردند یا از پرده پایین کشیده شدند. در آن ایام کنسرت‌های موسیقی هم یکی پس از دیگری لغو می‌شد. فرهنگ و هنر در ایران آن دوران، فضایی به مراتب بسته‌تر از امروز را تجربه می‌کرد، هرچند شاید امروز دغدغه‌های جدی در حوزه معیشت بسیاری از مردم را به جایی رسانده که دیگر حضور در سالن‌های اجرای آثار هنری در اولویت چندم یا حتی بعد از آخر آنها قرار گرفته است و بر فرض تنگ‌تر شدن حلقه سانسور و ممیزی اصلا دیگر دل و دماغی برای کسی باقی نمی‌ماند که بخواهد به محدود شدن فرهنگ و هنر نقد کند و از آن ایراد بگیرد. در هر حال باید منتظر ماند و دید مجلس شورای اسلامی در این دوره و کمیسیون فرهنگی این مجلس در زمینه فرهنگ و هنر چه مسیری را در پیش خواهد گرفت؟