فساد هم با طبری حذف می‌شود؟

«پرونده بسیار پیچیده» عنوانی بود که دیروز مسئولان قضایی برای پرونده اکبر طبری انتخاب کردند. کسی که سال‌ها در یکی از مهم‌ترین پست‌های قوه قضاییه حضور داشته است. او حالا ماه‌هاست در زندان به سر می‌برد و احتمالا هم چه بسا در زندان بودن او ادامه داشته باشد. اما واقعا با حذف اکبر طبری می‌توان گفت که ریشه فساد در قوه قضاییه خشک شده است؟ اکبر طبری بیش از 20 سال سابقه حضور در این قوه را دارد و فسادهای متعدد او هم محصول یک شب و یک اتفاق هم نیست. طبری مانند کسان دیگری که در دوره‌های دیگر به خاطر حجم گسترده تخلفات‌شان به فساد مشهور شدند، به عنوان نماد فساد شناخته می‌شود. مردم امروز نمی‌دانند طبری کیست و احتمالا هم خیلی برایشان مهم نباشد که جزئیات ماجرا را بدانند، فقط به این بسنده می‌کنند که طبری یک‌سری فرضیه‌ها را برایشان اثبات می‌کند. مثلا اگر در خیابان در بین گفت‌وگو‌های روزمره شنیدند که در کشور عدالت نیست، احتمالا به ماجرای طبری اشاره کنند و بگویند فلانی که سال‌ها در قوه قضاییه یک سمت مهم داشت، رشوه‌بگیر بوده است. یا اگر فسادی را در گوشه‌ای احساس کنند با یادآوری ماجرای طبری وجود قطعی آن فساد را به خود متذکر می‌شوند. طبری حالا نماد یک جریان فاسد شده است؛ جریانی که تنها نمی‌توان گفت فسادی در یک گوشه است، بلکه فسادهایی در موقعیت‌های مهمی است که نمی‌توان آن را نادیده گرفت و مردم هم نادیده نمی‌گیرند. حذف شدن طبری هم چیزی نیست که بتواند به تغییر ذهنیت مردم کمک کند. حالا با علنی شدن ماجرای طبری و فسادهای شبیه او مردم بیشتر به وجود رویه‌های غلط و فسادآور یقین پیدا کرده‌اند. رویه غلط و فسادآور بستر تولد طبری بوده است. امروز کسی نیست که نداند بستر همچنان به قوت خود باقی است و فقط آنها که در این بستر به دنیا آمده و فعالیت کرده‌اند حذف می‌شوند. چنان که می‌بینیم با اینکه هر روز تعداد قابل توجهی از مفسدان به دست عدالت سپرده می‌شوند، اما رویه‌ای تغییر نمی‌کند. اگر هم تغییری باشد در حد بخشنامه است. با این تفاسیر هرچند شنیدن خبر برگزاری دادگاه طبری خوشحال کننده است، اما نه آنچنان که بتوان به حذف ریشه فساد در این قوه یا در سایر قوا امیدوار بود. حذف واقعی فساد را باید زمانی دانست که بسترهای شکل‌گیری تغییر کند، نه اینکه تنها نمادهای فساد حذف شوند. طبری تنها یک نماد است؛ نمادی از یک فساد که سال‌ها توانسته رشد و زندگی کند. حالا که او رفته چه تضمینی هست که دیگری جایش را نگیرد؟ آیا غیر از حذف او و همکارانش اتفاق دیگری رخ داده؟ این احتمال دور از ذهن نیست فضایی که طبری را سال‌ها در سیستم خود نگه داشته است، سایر متخلفان و مفسدین را هم در سیستم نگه دارد. امید است تا با حذف طبری‌ها سخنی هم از حذف رویه‌های غلط به میان بیاید، بلکه دیگر چون اویی فسادش را گسترش ندهد.