جوانان و نوجوانان را دریابیم
علی بدیع ( روزنامه نگار ) امروزه جوامع بشری با بیشترین سرعت در حالت تغییر و دگرگونی هستند؛ سرعتی که خانوادهها را از فرزندان جوان و نوجوانشان بازداشته و برای اکثر خانوادهها به معضلی لاینحل تبدیل شده است.
در این راستا دولتها بیشترین و بهترین نقش را در تسهیل این مشکل میتوانند داشته باشند. دولتهایی که زمینه و بستر را برای رشد و شکوفایی خانوادهها و فرزندانشان آماده و محیا میکنند، کمترین آسیب اجتماعی را در این خصوص نصیب خود و جامعه میکنند و آیندگان هم آنها را به نیکی قضاوت خواهند کرد.
در کشور ما و خصوصا در سالهای اخیر این تغییرات و دگرگونیها انگار که بسیار پررنگتر بوده و شکاف میان جوانان و نوجوانان با خانوادهها عمیقتر شده است.
شاید در نگاه اول تفاوت در نوع نگرش و تفکر خانواده و بچهها به اذهان متبادر میشود ولی به نظر نگارنده که سالهاست چه از طریق ورزش و چه مسائل فرهنگی و رسانهای، با قشر جوان و نوجوان سرکار دارم وخود دارای فرزند جوان و نوجوان هستم، عوامل دیگری را هم دخیل دانسته که در ذیل به بعضی از آن به اختصارخواهم پرداخت .
۱ . تبعیض جاری و ساری در جامعه: تبعیض یکی از مسائل بسیار مهم و حیاتی در جامعه امروز ماست که مخاطب خانواده یعنی جوان و نوجوان دلیل چرایی انرا مطالبه میکند، یعنی فرزندان این ردههای سنی میپرسند چرا فلان دوست خانوادگی یا فلان همسایه و یا فلان خانواده ، چرا فلان ماشین یا فلان خانه در فلان منطقه را دارند و ما نداریم ، مگه پدر و مادر ما تحصیلاتشان کمتر است ؟ شخصیت آنها پائین تر است ؟ کلاس آنها از ما بالاترست ؟ و … .
۲ . تناقضگویی بعضی از مسئولان: سالهاست در کشور ما یکسری از به اصطلاح مسئولان، قاطبه جامعه را به یکسری از مسائل رهنمود میکنند در حالیکه اگر به ظاهر خود رعایت میکنند ولی بچههای آنها تافته جدا بافته هستند. به عنوان مثال فریاد عدم رابطه به امریکا سر میدهند ولی نه تنها فرزندانشان مقیم امریکا هستند، بلکه کل زندگی خودشان از موبایل گرفته تا سایر وسائل ، مارک امریکا را دارد و … .
این نکته بسیار مهم و منفی، امروزه سوال بسیاری از جوانان و نوجوانان کشور و یکی از علل اصلی شکاف است.
۳ . مسائل اعتقادی: اگر زمانی مذهب و مسائل اعتقادی عاملی در جهت پیوستگی و انسجام بیشتر خانوادهها بود ، امروز به موضوع بحث بین خانوادهها و جوانان شده است، نکتهای که در خانوادههای سنتی و مذهبی بیشتر نمود دارد. بسیاری از خانوادهها قادر به پاسخگویی به سوالات فرزندانشان در این خصوص نیستند و این امر فقط مختص یک دین و مذهب خاص نیست و در کل جامعه فراگیر شده است .
۴ . اشتغال: یکی دیگر از مشکلات اصلی امروز جامعه بحث اشتغال است. وقتی جوان عادی جامعه پس از اتمام تحصیلات نمیتواند شغلی متناسب با تخصص و علاقه خود بدست بیاورد، همین مهم عاملی میشود در ارتباط با شکاف اجتماعی و عدم ارتباط با خانواده . این موضوع زمانی تشدید میشود که فلان جوان میبیند جوان هم سن او با شایستگی بسیار کمتر ، ولی فقط به دلیل داشتن رابطه و رانت خانواده ، در پستهای خوب دولتی قرار گرفته و یا با داشتن سرمایه ، در امور اقتصادی و بیزینس مشغول است ولی خودش هر روز با خانواده درگیر است و کسی جوابگوی درد او نیست و کاری هم از دست خانواده بر نمیآید.
۵ . ازدواج : شاید یکی از مهمترین مشکلات شکاف بین جوانان و خانوادهها مسئله ازدواج است ، در سالهای اخیر مشکلات اقتصادی عاملی شده که جوانان از ازدواج فراری شده اند، وقتی خانواده تمایل به ازدواج جوان خود دارد ولی انتظارات آن جوان و مشکلات عدیده بر سرراه آن ناخواسته جوانان و خانوادهها را رودروی هم قرار میدهد. اگر هم جوان تن به ازدواج دهد این مشکلات بر اساس سطح توقع زیاد امروز جوانان به رابطه زناشویی آینده او کشیده میشود که میبینیم تا چه اندازه آمار طلاق آنهم در فاصله زمانی کوتاه پس از ازدواج بالا رفته است.
این مهم مصائب خاص خود را دارد و اگر جوان تن به ازدواج ندهد، نتیجه این میشود که سن افراد مستعد ازدواج روز به روز بالاتر میرود. از طرف دیگر عده معدودی در جامعه که به آقازادهها معروفند را میبینیم که در سنین پائین ازدواجهای لاکچری میکنند و شرایط زندگی چنان بر وفق مرادشان است که انگار صدها سال کار و تلاش کردهاند که این هم خود مزید بر علت است .
متاسفانه موارد قابل تحلیل بیش از این است. گویی که عزمی هم بر حل این مشکلات نیست. ولی بدانیم و آگاه باشیم که عواقب این مسائل که همه را حتی آن مرفهین بدون درد را هم درگیر میکند، بسیار بیش از چیزی است که داریم میبینیم و نمونهای از آن رواج خودکشیهایی است که در سطح جامعه خصوصا شهرها و استانهای کم برخودار بخاطر همین مسائل شکل میگیرد و جدا از نفس گرفته شده، خانوادههای بسیاری هم داغدار میشوند. پس بر همه ما وظیفه است که دغدغه این مسائل را داشته باشیم و در حد توان بیش از پیش جوانان و نوجوانان جامعه را دریابیم .