امید به تغییر نگرش مسئولان سیما

همدلی|  فصل دوم سریال «مستوران» از ۲۸ آذرماه ۱۴۰۲ از شبکه یک سیما به روی آنتن می‌رود. «مستوران ۲» به کارگردانی «سیدعلی هاشمی» با حضور بازیگران جدید و قصه‌ای تازه به نویسندگی «محمد حنیف» یک عاشقانه ایرانی را به تصویر خواهد کشید. «مستوران» محصول سازمان هنری رسانه‌ای اوج است که در استودیو «بادبان» تهیه و تولید شده است.
سیدعلی هاشمی، کارگردان «مستوران» در آستانه نزدیک شدن به پخش فصل دوم این مجموعه درباره کلیت کار و دشواری‌هایی که هنگام ساخت داشت، صحبت کرد.
هاشمی در ابتدا در واکنش به این نگاه که توجه به آیین و قصه‌های ایرانی در «مستوران» از مهم‌ترین دلایل استقبال مخاطب از سریال بود، آیا فصل دوم هم قرار است با همین رویکرد پیش برود؟ اظهار می‌کند: «مستوران» در فصل دوم نیز روند فصل نخست را دنبال می‌کند. سریالی ایرانیزه با نگاه به فرهنگ و ادبیات ایران کهن اما با این تفاوت که نگاه و حجم توجه به داستان‌های کهن ایرانی و اشعار شعرای ایرانی به‌ویژه سعدی در آن بیشتر شده است. به‌طوری‌که سعی شده تا شخصیت‌های داستان، حرف‌هایشان را بیشتر از طریق شعر بگویند و با این کار تلاش کرده‌ایم‌ تا از طریق شعر، تأثیرمان را بر روی مخاطب بگذاریم.
«مستوران» باز هم خیالی است؟
کارگردان «مستوران» در توضیح اینکه قصه‌ها قرار است بیشتر در چه دوران و بازه زمانی سپری شوند و آیا در این فصل هم داستان‌ها در یک زمان و مکان خیالی خواهد گذشت؟ می‌گوید: سریال «مستوران» کاملاً قصه خیالی دارد که در شهری به نام مستوران رخ می‌دهد. شهری که در ایران است؛ اما در عالم واقع عینیت ندارد. دوره زمانی که در فصل دوم سریال «مستوران» شاهد آن هستیم مربوط به حدود ۵۰۰ سال پیش است. اگر به لحاظ تاریخی بخواهیم تصوری از این دوره داشته باشیم روایت برای دوران صفویه می‌شود. در فصل دوم سریال «مستوران» ۲۰ سال از اتفاقات فصل نخست سریال «مستوران» گذشته است و لطفعلی که شخصیت اصلی این سریال بود در فصل دوم بزرگ شده و به یک مرد جوان بدل گشته که کاوه خداشناس نقش او را بازی می‌کند. در این فصل قرار است شاهد ادامه زندگی لطفعلی باشیم. ازاین‌رو برخی شخصیت‌های فصل نخست در این فصل نیز حضور دارند و برخی شخصیت‌های تازه نیز در این فصل حضور خواهند داشت.
او همچنین در پاسخ به این پرسش که مخاطب فصل دوم «مستوران» قرار است تا چه میزان قصه ببیند و با آن همراه شود و اولویت سریال به قصه‌پردازی و توجه به فرهنگ و قصه‌های ایرانی بوده است؟ خاطرنشان می‌کند: فصل دوم «مستوران» سرشار از قصه است. من سینمای قصه‌گو دوست دارم و اصرارم دارم همیشه برای تماشاگر قصه تعریف شود. فکر می‌کنم فصل دوم «مستوران» بسیار بیشتر از فصل یک قصه و داستان داشته باشد و شخصیت‌های بسیار جذابی در آن دیده خواهد شد. حتی دوال‌پایی که در فصل نخست دیدید در فصل دوم با ماجراها و اتفاقات تازه و غریبی مواجه می‌شود که برای مخاطب بسیار جذاب خواهد بود. در این فصل شاهد خورده قصه و روایت‌های جذابی هستیم.
فصل دوم «مستوران» یک عاشقانه ایرانی است
هاشمی درباره تغییر نویسنده‌های فصل دوم «مستوران» و تفاوت‌های ایجاد شده در داستان هم بیان می‌کند: فصل دوم سریال «مستوران» در مقایسه با فصل نخست به لحاظ ساختار و شکل دیالوگ‌نویسی شکلی کاملاً متفاوت دارد. به‌عنوان‌مثال نکاتی که تماشاگران در فصل نخست گوشزد می‌کردند ثقیل بودن زبان در آن بود. به‌طوری‌که در برخی موارد مخاطب متوجه نمی‌شد. ازاین‌رو برای تماشاگر، زبان را ساده‌تر کردیم تا مفهوم‌تر باشد. محمد حنیف نگارش فصل نخست «مستوران» را بر عهده نداشت؛ اما در فصل دوم فیلمنامه به رمان نزدیک‌تر شده است؛ البته عین به عین نیست و تقریباً برخی از شخصیت‌ها به شخصیت رمان شباهت دارند. ازاین‌رو به لحاظ روایت و زبان بسیار متفاوت‌تر از کتاب ایشان است. به‌طورکلی این‌طور می‌توانم بگویم که فصل دوم سریال «مستوران» یک عاشقانه ایرانی است.
چه شد که کارگردان «مستوران» شدید؟
کارگردان «مستوران» سپس درباره اینکه فصل اول سریال با کارگردانی مسعود آب‌پرور و سید جمال سید حاتمی ساخته شد، چه شد که برای فصل دوم شما سکان‌دار کارگردانی «مستوران» شدید؟ توضیح می‌دهد: من از قبل با عطا پناهی دوست بودم و حدود ۲۳ سال می‌شود به‌عنوان دستیار و برنامه‌ریز در سینما و تلویزیون فعالیت می‌کنم. عطا پناهی به‌عنوان دوست از من خواست در فصل دوم سریال «مستوران» به‌عنوان برنامه‌ریز و مدیرگروه کارگردانی در خدمتشان باشم. روی متن‌ها کار کردم و ایرادهایی که به ذهنم رسید را مطرح کردم. قرار بود فصل دوم را مسعود آب‌پرور بسازد. منتهی در همان مرحله پیش‌تولید تداخل کار پیدا کردند و امکان همکاری نبود و به همین دلیل به من پیشنهاد کارگردانی سریال داده شد و خودم هم خیلی مشتاق بودم. سازمان اوج هم این اعتماد را به من کرد تا مسئولیت ساخت این سریال را بر عهده بگیرم و امیدوارم موفق بوده باشد و این عزیزان بابت اعتمادی که به من کرده‌اند پشیمان نشده باشند.او در بخشی دیگر درباره چالش‌هایی که حین ساخت «مستوران» با آن مواجه شد و سعی کرد از آنها عبور کند هم به ذکر نکاتی پرداخت.
چالش‌های «مستوران» کجا بود؟
هاشمی می‌گوید: چون شخصیت‌ها در فصل دوم متفاوت‌ شده بودند چندان وابسته به فصل نخست سریال «مستوران» نبودیم؛ ازاین‌رو بابت این موضوع چالش خاصی نداشتیم. به نظرم به‌طورکلی بزرگ‌ترین چالش ساخت یک کار تاریخی دکور و لباس است. برای هر پلان باید فکر و برنامه‌ریزی شود تا دقیق بدانیم قرار است کجا فیلم‌برداری انجام بگیرد.
ساخت و طراحی دکور سخت است. طراحی و تهیه لباس پیچیده است. طراحی گریم برای دوره‌های تاریخی متنوع، راحت نیست. همراه کردن هنرورها و مردممان پس‌زمینه نیز کار دشواری است و چالش‌ها و پیچیدگی‌های خاص خودش را دارد. فصل دوم «مستوران» از این قاعده مستثنا نبوده است.
او ادامه می‌دهد: طراح لباس‌ این فصل ژاله زکی‌زاده، طراح صحنه دکور و اکسسوار فرامرز بادرامپور و طراح گریم امید گل‌زاده بودند که قابلیت بسیاری در کار و حرفه خودشان دارند. باوجودآنکه حجم زیادی از لوکیش‌ها از فصل قبل توسط مرتضی پورحیدری ساخته و طراحی شده بود؛ اما بخش‌های دیگری همچون عمارت طراحی و ساخته شد که توسط فرامرز بادرامپور انجام گرفت که بخش زیادی از فیلم‌برداری‌ها در این فصل در عمارت می‌گذرد.
ژاله زکی‌زاده یکی از بهترین طراحان لباس ایران به‌خصوص در زمینه تاریخی است و برای همین بخش طراحی لباس در فصل دوم «مستوران» کاری به‌شدت دیدنی است و تماشاگر با دیدن این لباس‌ها و جزئیاتی که در آن به‌کاررفته لذت خواهد بود. امید گل‌زاده نیز در بخش گریم بسیار زحمت کشید و سعی شد کارمان از مقیاس کارهای تلویزیون بالاتر باشد و یک کار متفاوت ارائه داده باشیم.
کارگردان «مستوران» درباره لوکشینی که فصل دوم «مستوران» در آن ساخته شد، به ایسنا گفت: شهر مستوران همان شهری است که مرتضی پورحیدری در فصل نخست به‌عنوان طراح ساخته بود. فرامرز بادرامپور در این فصل مکان‌ها و فضاهایی که اضافه شدند را طراحی کرد. فضاهایی مانند عمارت، خانه نگین و صائب و... از جمله لوکیشن‌هایی هستند که ساخته و بازسازی شده‌اند.
یک‌سری سکانس‌های خارجی نیز داشتیم که در شهرک نور گرفته شد. بخش زیادی از کوه و دشت را نیز در این سریال داشتیم که بر عکس سریال «مستوران» یک که سمت شهرک دفاع مقدس این مکان‌ها فیلم‌برداری شد؛ این بار به شرق تهران سمت سرخه‌حصار رفتیم و فیلم‌برداری‌ها در آنجا انجام گرفت. شهر تولیان نیز در شهرک دفاع مقدس همچون فصل نخست فیلم‌برداری شد.
دوستان تلویزیون وسعت دیدشان را بیشتر کنند
هاشمی که با «مستوران» اولین کارگردانی‌اش در تلویزیون را تجربه کرده است، در پایان در واکنش به این اینکه در حال حاضر سریال «سرزمین مادری» و فصل دوم «رحیل» وضعیت نمایشی تلویزیون را بهبود بخشیده و حالا فصل دوم «مستوران» به آنتن نزدیک شده، فکر می‌کنید این روند کمک خواهد کرد تا مخاطب‌هایی که با صداوسیما آشتی نیستند مجدد به تماشای برنامه و سریال‌های آن سوق پیدا کنند؟ توضیحاتی ارائه کرد.
سید علی هاشمی تأکید می‌کند: بر این باور هستم که کار خوب در هر جایی تماشاگر خود را پیدا خواهد کرد. اگر کارها خوب باشد، دوستان در تلویزیون وسعت دیدشان را بیشتر کنند و اجازه بلندپروازی به کارها بدهند فکر می‌کنم تلویزیون باز هم تماشاگر خود را پیدا خواهد کرد.
 همان‌طور که با پخش سریال «سرزمین مادری» بعد از سال‌ها تعویق نشان داده هنوز کهنه نیست و جذابیت خودش را دارد. باعث افتخار بنده است که در این سریال نیز دستیار کمال تبریزی بودم؛ لذا بر این عقیده هستم کار خوب قطعاً تماشاگر خود را پیدا خواهد کرد. امیدوارم فصل دوم «مستوران» نیز همچون فصل اولش موردپسند مخاطب‌ها قرار بگیرد و آن را دوست داشته باشند.
فصل اول «مستوران» به کارگردانی مسعود آب‌پرور و سید جمال سیدحاتمی و تهیه‌کنندگی عطا پناهی تیر ۱۴۰۱ از شبکه اول پخش شد.