تناقض دو دیدگاه

همدلی| پیمان خاکسار: «علی بیگدلی» استاد دانشگاه و کارشناس مسائل بین‌الملل درباره سفر «ولادیمیرپوتین» به امارات و عربستان می‌گوید:« سفر با عجله و ناگهانی پوتین به کشورهای عربی بیشتر جنبه اقتصادی داشته و درباره مسائل مرتبط با نفت و انرژی بوده، به‌خصوص اینکه غرب در آستانه سرما قرار گرفته است. پیشنهاد این بود که عربستان یک میلیون بشکه و روسیه 500 هزار بشکه از فروش نفت خود را کاهش دهند تا بتوانند قیمت را کنترل کنند. این در حالی است که آمریکایی‌ها برای مقابله با این سیاست به طور سخاوتمندانه‌ای نفت خود را وارد بازار کرده‌اند. این عمل باعث شد تا نقشه روسیه تا حدود زیادی خنثی شود.»وی می‌افزاید: « بایدن در آستانه انتخابات قرار دارد و تلاش می‌کند قیمت بنزین را که برای آمریکا جنبه حیاتی دارد، کنترل کند و با مشکلات در آستانه انتخابات آینده مواجه نشود. از این رو ایالات متحده با وارد کردن نفت خود به بازار توانست تا حدود زیادی مخاطرات را از این ناحیه کنترل کند. شنبه (دیروز) هم شاهد کاهش قیمت نفت بودیم. اما مسئله دیگری نیز وجود دارد اینکه موضوع اوپک و اوپک پلاس توان خود را در بازار به حد زیادی از دست داده‌اند. این موضوع را روسیه و کشورهای عربی نیز دریافته‌اند. اما روسیه ناچار است به خاطر تحریم‌های آمریکا ارتباط خود را با دنیای عرب بخصوص امارات و عربستان حفظ کند. بنابراین سفر پوتین به کشورهای عربی را به رغم محدودیت‌هایی که برای او در سفرهای خارجی وجود دارد باید در دایره مسائل کلان اقتصادی تحلیل و تفسیر کرد.»
نگاه پوتین به جنگ غزه
وی همچنین درباره همزمانی سفر «ابراهیم رئیسی» به روسیه و ارتباط آن با مسائل منطقه‌ای معتقد است: « سفر رئیسی به روسیه از زاویه دیگری مورد بحث است. نگاه پوتین به مسئله جنگ غزه و حماس تفاوت بسیار زیادی با ایران دارد. پوتین بسیار علاقه‌مند است که مسئله غزه هم در زمان و هم در ابعاد جغرافیایی درگیری گسترش و وسعت بیشتری داشته باشد. پوتین نفع خود را در جنگ اوکراین مصادف با عمیق‌تر شدن دامنه جنگ در غزه می‌بیند، چون این اتفاق موجب خواهد شد آمریکا هر چه بیشتر از موضوع اوکراین دور بماند و کمتر بتواند به سازماندهی این جنگ کمک کند. در حالی که فضای افکار عمومی در دنیا به نفع غزه حرکت می‌کند اما  دیروز هم در شورای امنیت طرح آتش بس در سازمان ملل با مخالفت آمریکا و رای ممتنع انگلیس رو به رو شد. در کلیت موضوع سفر رئیسی به روسیه بیشتر برای استفاده از جنبه‌های میانجیگری روسیه برای مسئله غزه بود که به دلیل تفاوت‌های اساسی در ماهیت استراتژی روسیه با ایران نمی‌تواند به نتایج دلخواهی برسد. ما می‌خواهیم به هر شکل و صورتی حماس را نگه داریم و با هزینه‌های که  برای این بازوی نظامی شده است وجود این نیروها را در کنار دیوار اسرائیل حفظ کنیم. اما با حملات ویرانگری که اسرائیل داشته، آینده غزه مشخص نیست. با چراغ سبزی که آمریکایی‌ها با وتوی طرح آتش‌بس داده‌اند به‌نظر می‌رسد مسئله گروگان‌ها هم برای اسرائیلی‌ها و آمریکایی‌ها موضوعیت چندانی ندارد.»بیگدلی در گفت و گو با «همدلی» تصریح می‌کند: «دنیای عرب هم نسبت به مسائل غزه کمی بی‌تفاوت شده‌اند. به نظر می‌رسد آنها از مسئله غزه خسته‌اند. اتحادیه اروپا نیز به دلیل کاهش اشتغال و افزایش تورم نیازمند سرمایه‌گذاری و مراودات تجاری در منطقه است.اما تنش‌ها و ناامنی‌ها این اجازه را نمی‌دهد. شاید به همین دلیل باشد که اتحادیه اروپا در ماه‌های گذشته همدلی چندانی با اسرائیل نداشته است. انشقاقی در موضوع فلسطین رقم خورده است که از یکسو اتحادیه عرب، از طرفی اتحادیه اروپا و از سوی دیگر آمریکا در این زمینه واکنش‌های متفاوتی را به نمایش گذاشته‌اند. تنهایی آمریکا در مسئله غزه واضح است و کسی فکر نمی‌کرد انگلیس با توجه به نزدیکی و قرابتی که با اسرائیلی‌ها دارد به موضوع آتش بس در غزه رای ممتنع بدهد. ازاین جهت باید این طور عنوان کرد که روسیه پشت پرده جنگ غزه افکار عمومی دنیا را مشغول به این مسئله می‌بیند.»
روسیه به ایران سوخو 35 نمی‌دهد
بیگدلی درباره گمانه‌زنی‌های مطرح شده درباره سفر رئیسی به روسیه و مسئله تحویل سوخو 35 و تجهیزات نظامی مورد توافق دو کشور نیز این‌گونه تحلیل می‌کند که: « به هیچ وجه امکان ندارد روس‌ها به ما سوخو 35 بدهند؛ هواپیمایی که برخی می‌گویند حتی از اف 35 آمریکا نیز قدرت مانور بیشتری دارد و پیشرفته‌تر است. شما باید در نظر بگیرید که 20 درصد جمعیت اسرائیل روسی هستند و روابط بسیار صمیمانه‌ای میان اسرائیل و روسیه وجود دارد. تحویل سوخوها به ایران موازنه قدرت را در منطقه بهم می‌ریزد و این موضوع نه تنها نارضایتی اسرائیل که نارضایتی «محمد بن سلمان» و کشورهای عربی را به همراه خواهد داشت. همین طور آمریکای‌ها و اروپایی‌ها را ناگزیر به فشارهای بیشتر به روسیه خواهد کرد. بنابراین سفر چند ساعته رئیسی به روسیه قطعا بر سر موضوع تسلیحات و تجهیزات نطامی نبوده است.»
ایران به دنبال کسب همراهی روسیه
بیگدلی هدف کلی سفر رئیسی به روسیه را برای ایجاد هماهنگی بر سر مسئله غزه می‌داند و معتقد است: « به نظر می‌رسد ایران به دنبال کسب همراهی روسیه برای ایجاد آتش بس در غزه است تا بتواند اسرائیل را مجبور به پذیرش توقف جنگ کنند. این در حالی است که قبول آتش بس از طرف اسرائیل چندان امکان‌پذیر نیست و روسیه نیز در مواجهه با این خواسته‌ای منافع خود را در ادامه جنگ غزه و انحراف افکار از مسئله اوکراین می‌داند.»وی همچنین درباره ابراز نگرانی «جان کربی» درباره سفر رئیسی به روسیه نیز اظهار نظر می‌کند: « جان کربی به عنوان یکی از سخنگویان آمریکایی هم تفکرات را به سمت روسیه برمی‌گرداند و هم ایران را به عنوان تهدید منطقه‌ای مطرح می‌کند، در حالیکه می‌داند که روسیه تن به تحویل سوخو به ایران نخواهد داد. از سوی دیگر، طرح ادعای پهپادهای ایرانی،  اروپا را ناگزیر به کمک‌های بیشتری به اوکراین خواهد کرد، در حالی که اروپا در قبال اوکراین و نیازهای نظامی زلنسکی از خود بی‌میلی نشان می‌دهد. فشار آمریکا بر اتحادیه اروپا و همسایگی اروپایی‌ها با تهدیدی به نام روسیه و مشکلات اقتصادی موجود در کشورهای اروپایی نشان می‌دهد که آنها در دوراهی حبس شده‌اند. فشار آمریکایی‌ها و نیاز به مراودات اقتصادی با روسیه تصمیم‌گیری را برای اروپایی‌ها  بسیار سخت کرده است.»وی این وضعیت را در مقایسه با جنگ سرد بسیار خطرناک توصیف می‌کند و می‌گوید: « نظام بین‌المللی در شرایط بسیار حساس و خطرناکی قرار گرفته است که همه معیارهای حتی جنگ سرد را بهم ریخته است. در دوران جنگ سرد دنیا با چنین تنش‌هایی رو به رو نبود. تقسیم قدرت وجود داشت و هر کشوری در مرزهای خود می‌ماند و تنش‌ها کاهش یافته بود اما در حال حاضر در همه قاره‌ها نقطه تنش و کدورت می‌بینید که این مسئله کار را برای بازیگران جهانی مشکل خواهد کرد. حتی ممکن است دایره تنش‌ها و برخوردها در آینده بیشتر شود.»