مرور و نگاهی به کتاب «مکتبهای ادبی ایران و جهان»، اثر فيض شریفی
وسعتی به گستره کشورهای پارسی گوی
سید علی انجو ( متخصص اخلاق پزشکی، و عضو هیأت علمی دانشگاه پزشکی شهید بهشتی)استاد فیض شریفی، در سالهای نوجوانی ما از اساتید جدی و باسواد دبیرستان نمونه توحید شیراز و یکی از عوامل موفقیت دانش آموزان آن مدرسه در درس ادبیات کنکور بود. از کلاس اول دبیرستان کل مطالب آیین نگارش و نکات کنکوری چهار سال دبیرستان را در جزوهای گرد آورده بود و از همان کلاس اول دبیرستان بی آنکه بدانیم اینها کل مطالب کتابهای تمام چهار سال دبیرستان است به عنوان جزوه کمک درسی در اختیار ما قرار داده بود. بی آنکه در عوض این همه زحمت و تلاش مفید و اثربخش اجر و مزدی بخواهد. و ما کودکان گریزپای با تکرار و تکرار و تکرار مطالب را فرا میگرفتیم که: «العلمُ حرفٌ و التکرارُ الْفٌ» از جمله جزوههای ارزشمندی که فیض الله شریفی که در آن زمان با امضای معروف مزین به «یاهو» منتشر کرده بود، جزوه درجه یکی به نام «سبکشناسی و مکتبهای ادبی» بود. اکنون با ورق زدن کتاب گرانسنگ مکتبهای ادبی ایران و جهان، تألیف استاد فرزانه فیض شریفی، پرتاب میشوم به سالهای شیرین و پر امید نوجوانی در دبیرستان دانشگاه شیراز. هرچند این کتاب دو جلدی بزرگ و نفیس از نظر حجم مطالب بسیار بیشتر و بزرگتر از آن جزوه چند صفحهای است، اما حال خوب آن جزوه در جای جای این اثر ارزشمند جاری است. مکتبهای ادبی ایران و جهان فقط یک کتاب مکتب شناسی و سبکشناسی ادبیاتی نیست بلکه مجموعه دلربایی از بهترین اشعار فارسی را در خود جمع کرده است. اگر تو نیز مثل من دلت برای بهترین نثرهای ادبیات فارسی و اشعار والای ناصر خسرو، خیام، حافظ، سعدی، صائب و شاعران معاصر ایران و جهان تنگ میشود، تردید نکن که حالت با خواندن این کتاب بهتر میشود. هم شعر میخوانی، هم با تاریخ ادبیات آشنا میشوی و هم مکاتب و سبک های ادبی جهان را بهتر درخواهی یافت. هر کس با این کتاب مأنوس شود و در گلستان معطرش غوطه بخورد با هر بار پایان مطالعه با خود و همنوا با انوری خواهد خواند: «ای دیر به دست آمده بس زود برفتی / آتش زدی اندر من و چون دود برفتی» دلم که تنگ میشود مانند دوران دبیرستان سر کلاس استاد فیض شریفی مینشینم و برایم از سبک عراقی میگوید تا میرساندم به اینکه: «مجاهدان با نفس سه اند: یکی میکوشد؛ او از ابزار است. یکی می یاود؛ او از اوتاد است و سیّم بازرسته؛ او از ابدال است ... .» کتاب ارزشمند «مکتب های ادبی ایران و جهان» دو جلد است. بسیار زیبا و شکیل. کاغذهایی بسیار سبُک دارد که دست گرفتن کتاب را بسیار آسان میکند. انتشارات حس هفتم کتاب را با طرح جلدی زیبا و دو قلو با رنگهایی که کنتراست به هم میدهند چاپ کرده است. جلد یک طوسی بسیار روشن که به استخوانی میزند و جلد دو فیروزهای پر رنگ است. کتاب حدود ۸۳۰صفحه دارد که کمتر از ۳۷۰صفحه آن در جلد اول و مابقی در جلد دوم جای گرفته است. فونت مطالب کتاب بسیار مناسب است و چشم را آزار نمیدهد. باید بگویم فیض شریفی کلاس با صفای دبیرستان ما را در وسعتی به گستره کشورهای پارسی گوی پهن و گسترده کرده و همه را بر خوان پر نعمت معلمی مهربانانه خود نشانده است. کتاب مکتبهای ایران و جهان پناه است برای آنکه دمی بیاساییم از شر و شور این دنیا: «مرا پناه دهید ای تمام عشق های حریصی / که میل دردناک بقا بستر تصرفتان را / به آب و جادو و قطرههای خون تازه می آراید»